دور دوم مذاکرات هستهای ایران و آمریکا در رم آغاز شد
- Arena Website
- Apr 19
- 4 min read
دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده درباره برنامه هستهای ایران روز شنبه ۳۰ فروردین (۱۹ آپریل) در سفارت عمان در رم، پایتخت ایتالیا آغاز شد. این گفتوگوها با میانجیگری عمان و حضور نمایندگان ارشد دو طرف عباس عراقچی و استیو ویتکاف، با تمرکز بر محدود کردن غنیسازی اورانیوم و گسترش دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی برگزار میشود. در حالی که ایران بر حفظ حقوق هستهای و رفع تحریمها تأکید دارد، سایه تهدیدات اسرائیل و پیچیدگیهای دیپلماتیک منطقهای بر این مذاکرات سنگینی میکند.
دور دوم مذاکرات هستهای ایران و آمریکا روز شنبه ۱۹ آپریل در سفارت عمان در محله کامیلوچایا در رم آغاز شد. این مذاکرات که بە گفتە طرف ایرانی بهصورت "غیرمستقیم" و با وساطت وزیر امور خارجه عمان انجام میشود، اندکی پیش از ظهر به وقت محلی شروع شد.
به گزارش آسوشیتدپرس یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، آغاز گفتوگوها را تأیید کرد. رسانههای دولتی ایران نیز این خبر را منتشر کرده و بر چارچوب مذاکرات برای رفع تحریمها و حفظ حقوق هستهای ایران تأکید کردند.
در این گفتگوها، هیئت ایرانی به رهبری عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، و هیئت آمریکایی به سرپرستی استیو ویتکاف، نماینده ویژه دولت آمریکا، در این مذاکرات حضور دارند.
بر اساس گزارشها، تمرکز اصلی بر محدود کردن غنیسازی اورانیوم ایران و افزایش دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) به تأسیسات هستهای ایران است. با این حال، مقامات ایرانی، از جمله کاظم غریبآبادی، معاون وزیر خارجه، تأکید کردهاند که موضوعات فراهستهای مانند توانمندیهای دفاعی یا مسائل منطقهای در دستور کار نیست و برچیدن زیرساختهای هستهای ایران نیز غیرقابل مذاکره است.
مواضع ایران: رفع تحریمها و رد مدل لیبی
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در بیانیهای در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «صلح پایدار از گفتوگوی صادقانه میان ملتها زاده میشود، نه از تحمیل زور.» او تأکید کرد که مذاکرات در چارچوب رفع تحریمهای غیرقانونی علیه ایران و حفظ حقوق قانونی این کشور برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای پیش میرود.
علی شمخانی، مشاور سیاسی رهبر جمهوری اسلامی، نیز در ایکس اعلام کرد که هیئت ایرانی با ۹ اصل کلیدی به رم اعزام شده است.
این اصول شامل «جدیت، تضمین، توازن، رفع تحریمها، رد مدل لیبی یا امارات، اجتناب از تهدید، سرعت، مهار مداخلهگران مانند اسرائیل و تسهیل سرمایهگذاری» است.
شمخانی بهویژه مدل لیبی را که در سال ۲۰۰۳ منجر به برچیدن کامل برنامه هستهای این کشور شد، غیرقابل قبول دانست و بر لزوم توافقی متوازن تأکید کرد.
نقش میانجیگری عمان و حمایت ایتالیا
عمان بار دیگر نقش میانجی کلیدی در این مذاکرات ایفا میکند، نقشی که پیشتر در دور اول مذاکرات در مسقط نیز برجسته بود.
آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا، از میانجیگری عمان قدردانی کرد و گفت: «ایتالیا آماده است برای صلح و ثبات در خاورمیانه کمک کند.» او همچنین میزبانی رم را نشانهای از نقش سازنده ایتالیا در دیپلماسی جهانی دانست.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نیز همزمان با مذاکرات به رم سفر کرد و با تاجانی دیدار کرد.
گروسی در حساب شخصی خود در شبکە ایکس نوشت:
از نقش روزافزون ایتالیا در حمایت از صلح در این مقطع حساس که دیپلماسی بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد، استقبال میکنم.
تهدیدات اسرائیل و گزینههای نظامی
در حالی که مذاکرات در رم جریان دارد، اسرائیل مواضع تندی علیه برنامه هستهای ایران اتخاذ کرده است. به گزارش روزنامه جروزالمپست، منابع آگاه گفتهاند که اسرائیل احتمال حمله به تأسیسات هستهای ایران را در ماههای آینده منتفی نمیداند، حتی اگر حمایت کامل آمریکا را نداشته باشد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، خواستار برچیدن کامل برنامه هستهای ایران مشابه مدل لیبی است، موضعی که با واکنش تند مقامات ایرانی مواجه شده است.
در همین رابطە، جروزالمپست گزارش داد که اسرائیل گزینههای نظامی مختلفی، از جمله حملات هوایی و عملیات کماندویی، را با جدول زمانی بهار و تابستان ۲۰۲۵ به دولت ترامپ ارائه کرده است.
با این حال، نیویورک تایمز پیش از این اشارە نمودە بود که دونالد ترامپ در دیدار اخیر با نتانیاهو تأکید کرده است که اولویت واشینگتن دیپلماسی است و فعلاً از اقدام نظامی علیه ایران حمایت نمیکند.
واکنش روزنامههای ایران
روزنامههای تهران در روز شنبه بهطور گسترده به مذاکرات رم پرداختند و به رفتوآمدهای دیپلماتیک اخیر اشاره کردند. سفر عباس عراقچی به مسکو، دیدار رافائل گروسی با مقامات ایرانی در تهران و دیدار وزیر دفاع عربستان با رهبر جمهوری اسلامی از جمله این تحولات بود.
در داخل ایران، مواضع متفاوتی درباره مذاکرات وجود دارد. احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد، مذاکرات را در چارچوب «دشمنی» با آمریکا توصیف کرد، در حالی که احمد خاتمی، امام جمعه تهران، بر وجود «خطوط قرمز» در مذاکرات تأکید کرد.
دور اول مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در هفته گذشته در مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. به گزارش نیویورک تایمز، استیو ویتکاف در این مذاکرات خواستار توقف کامل غنیسازی اورانیوم نشد و تمرکز بر جلوگیری از استفاده نظامی از مواد هستهای موجود بود. این گفتوگوها بە گفتە دو طرف در فضایی سازنده برگزار شد و هر دو طرف نسبت به آن ابراز رضایت کردند، اما تحریمهای جدید آمریکا علیه صنعت نفت ایران در آستانه دور دوم مذاکرات تنشهایی ایجاد کرد.
