همکاری با قوەقضائیه برای رفع فیلتر تلگرام

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران شروطی را برای رفع فیلتر تلگرام، ازجمله همکاری قضایی، حذف محتوای مغایر با امنیت ملی و حفاظت از داده‌های کاربران ایرانی اعلام کرده‌اند. این اقدام در چارچوب سیاست حکمرانی‌پذیری پلتفرم‌ها انجام شده است، اما تحلیلگران احتمال تحقق رفع فیلتر را با توجه به رویکرد امنیتی دولت، اندک می‌دانند.

به گفته گزارش‌های رسانه‌های داخلی، مقامات جمهوری اسلامی ایرای شروطی را به پلتفرم پیام‌رسان محبوب تلگرام اعلام کرده‌اند که پذیرش آن‌ها می‌تواند راه را برای رفع فیلتر این سرویس در ایران هموار کند. این اقدام پس از ماه‌ها گمانه‌زنی و گزارش‌های ضدونقیض در مورد رفع احتمالی محدودیت‌ها از سایر پلتفرم‌های پرمخاطب خارجی صورت می‌گیرد.

بر اساس اخبار منتشر شده، تیمی از مذاکره‌کنندگان ایرانی این شروط را به تلگرام ابلاغ کرده‌اند. در صورت امضای تفاهم‌نامه و اجرای این الزامات، محدودیت دسترسی به تلگرام، برداشته خواهد شد.

شرایط کلیدی ایران برای تلگرام

این شروط که با هدف همسو کردن فعالیت تلگرام با قوانین جمهوری اسلامی ایران و رفع نگرانی‌های امنیتی طراحی شدە است، شامل موارد زیر می‌شوند:

همکاری با دستگاه قضائی: تلگرام متعهد شود که با سیستم قضائی ایران همکاری کند. حذف مطالبی که خلاف امنیت ملی تلقی می‌شوند. محدودسازی محتوای تحریک‌آمیز قومیتی. مسدودسازی حساب‌های ترویج‌کنندگان محتواهای تروریستی. حذف محتوا بر اساس «شکایت شهروندان، حفظ حریم خصوصی کاربران ایرانی: تعهد تلگرام مبنی بر عدم ارائه اطلاعات کاربران ایرانی به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه.

تلگرام یکی از پرمخاطب‌ترین پلتفرم‌ها در ایران بودە و فیلترینگ آن تاثیر قابل توجهی بر ارتباطات و کسب‌وکارهای آنلاین داشته است.

در حالی که واتس‌اپ و فروشگاه نرم‌افزاری گوگل‌پلی حدود یک سال پیش، تحت آنچه دولت ایران رفع فیلترینگ گام‌به‌گام نامید، از محدودیت خارج شدەاند، سایر پلتفرم‌ها همچنان فیلتر هستند.

گزارش‌های حاکی از آغاز مذاکرات میان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران با تلگرام پس از مصوبه شورای عالی فضای مجازی منتشر شده است.

با این حال، کارشناسان تاکید دارند که رفع فیلتر کامل، مشروط به اجرای دقیق شروط شش‌گانه مصوبه شورای عالی فضای مجازی و «حکمرانی‌پذیر» شدن پلتفرم‌ها است.

در این بارە، حامد بیدی، کارشناس اینترنت، گفت: به نظر می‌رسد ارتباطاتی میان وزارت ارتباطات و پلتفرم تلگرام برقرار شده باشد. به هر حال تلگرام در گذشته نیز تا حدی تعاملاتی با دولت‌های پیشین ایران داشته است و احتمال دارد این ارتباطات مجددا از سر گرفته شده باشد.

وی همچنین به گمانه‌زنی‌هایی اشاره کرد که در جریان جنگ اخیر (دوازده روزه) برخی کاربران در پیوستن به کانال‌های خاص دچار اختلال شدند، که می‌تواند نشانه‌ای از نوعی تعامل موقت میان تلگرام و طرف ایرانی برای محدودسازی محتوای خاص باشد.

نماینده سابق مجلس، رشیدی‌کوچی، پیش‌تر تلگرام را به دلیل بی‌طرفانه عمل کردن در موضوعات منطقه‌ای، مستحق رفع فیلتر دانسته بود.

با این وجود، با گذشت حدود یک سال از «گام نخست» رفع فیلترینگ، هنوز اقدام ملموس دیگری برای پلتفرم‌هایی مانند تلگرام، اینستاگرام یا یوتیوب صورت نگرفته است، امری که به گفته تحلیلگران، به کاهش «اعتماد عمومی» منجر شده است.

پذیرش یا رد این شروط از سوی تلگرام، که بارها بر سیاست‌های سفت‌وسخت خود در قبال حفظ حریم خصوصی کاربران تاکید کرده است، سرنوشت دسترسی میلیون‌ها کاربر ایرانی به این پلتفرم را تعیین خواهد کرد.

تحلیلگران می‌گویند با توجه به ماهیت امنیتی حکومت ایران و تمرکز آن بر کنترل اطلاعات و سرکوب، احتمال رفع فیلتر این اپلیکیشن‌ها کم به نظر می‌رسد