مسقط یا اسلو شاید آخرین فرصت برای توافق هستەای باشند
- Arena Website
- Jun 10
- 2 min read
درحالی که تنش‌های هسته‌ای میان ایران و غرب به مرز انفجار نزدیک می‌شود، تهران و واشنگتن برای ششمین دور از مذاکرات غیرمستقیم در مسقط آماده می‌شوند - گفت‌وگوهایی که می‌تواند آخرین فرصت برای احیای توافق از دست‌رفته باشد یا آغازی بر بحرانی جدید. ایران با رد قاطع پیشنهاد آمریکا، از ارائه پاسخ متقابل «انقلابی» خبر می‌دهد، درحالی که منابع آگاه از اختلافات عمیق بر سر غنی‌سازی اورانیوم و تحریم‌های فلج‌کننده پرده برمی‌دارند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران، اسماعیل بقایی امروز با انتشار بیانیه‌ای فوری در کانال تلگرامی این وزارتخانه، زمان مذاکرات را یکشنبه آینده در مسقط اعلام کرد، اما منابع غربی از برگزاری احتمالی گفت‌وگوها در اسلو و حتی روز جمعه خبر می‌دهند.
این تناقض‌های فاحش در حالی رخ می‌دهد که دونالد ترامپ شخصاً پنج‌شنبه را برای گفت‌وگوها پیشنهاد داده بود - پیشنهادی که هم‌تیمی‌هایش بلافاصله آن را رد کردند. به نظر می‌رسد بازی‌های دیپلماتیک پیش از شروع رسمی مذاکرات نیز آغاز شده است.
پیشنهاد متقابل ایران؛ رد قاطع طرح آمریکا و تأکید بر غنی‌سازی داخلی
تهران پیشنهاد واشنگتن را که اواخر مه ارائه شد، مغایر با منافع ملی دانسته و آماده‌سازی پاسخ متقابل را آغاز کرده است. در این بارە بقایی تصریح کرد:
پیشنهاد آمریکا نتیجه مذاکرات گذشته نبوده و غیرقابل قبول است. پاسخ ایران از طریق عمان ارائه می‌شود و شامل شرایط معقول برای لغو تحریم‌ها و تضمین منافع اقتصادی خواهد بود.
این درحالی است که یک دیپلمات ایرانی به رویترز گفت پیشنهاد آمریکا نتوانسته است بر اختلافات کلیدی مانند غنی‌سازی داخلی، انتقال ذخایر اورانیوم و برداشتن واقعی تحریم‌ها پل بزند. پیش‌تر، رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز بر ادامه غنی‌سازی در خاک کشور تأکید کرده بود، موضوعی که غرب آن را خط قرمز می‌داند.
نقشه راه دیپلماتیک تحت الشعاع تحرکات اسرائیل
تماس تلفنی ترامپ با بنیامین نتانیاهو و تمرکز بر موضوع ایران، نگرانی‌ها از تأثیرگذاری تل‌آویو بر روند مذاکرات را تشدید کرده است.
ایران با انتقاد از «سیاست دوگانه غرب» در قبال برنامه هسته‌ای اسرائیل، وعده انتشار اسناد حساسی را داده است که به ادعای تهران، همکاری برخی قدرت‌ها با برنامه نظامی اسرائیل را افشا می‌کند. بقایی هشدار داد: «اسرائیل نباید اجازه داشته باشد دیپلماسی را مختل کند.»
از سوی دیگر، ترامپ و مقامات آمریکایی اصرار دارند مذاکرات مستقل از فشارهای خارجی پیش می‌رود، اما ابهامات درباره توافق احتمالی و واکنش منطقه‌ای به آن همچنان باقی است.
بن‌بست اقتصادی یا فرصت‌سازی؟ گره‌گاه تحریم‌ها و بازگشت به تعهدات
تهران شرط اصلی توافق را لغو کامل تحریم‌ها و احیای روابط بانکی می‌داند، اما واشنگتن خواستار تضمین‌های قابل راستی‌آزمایی برای توقف غنی‌سازی صنعتی است.
این موازی‌کاری‌ها درحالی است که کارشناسان هشدار می‌دهند عدم انعطاف طرفین ممکن است به تعلیق انی توافق بینجامد. با این حال، اعلام برنامه‌ریزی برای دور جدید مذاکرات نشان‌دهنده تمایل هردو به اجتناب از سناریوی بن‌بست کامل است.
تحلیلگران معتقدند امکان دارد ایران با استفادە از اسناد محرمانه برنامە هستەای اسرائیل کە بە آنها دست یافتە است، زرادخانە هستەای اسرائیل را به این مذاکرات پیوند دهد.
