همزمان با سفر ترامپ به کشورهای عربی و ادامه مذاکرات آتش‌بس، ٢٢ کودک در حملات اسرائیل به غزه کشته شدند اسرائیل بامداد چهارشنبه موجی از حملات هوایی را علیه نوار غزه آغاز کرد که به گفته منابع پزشکی، دست‌کم ۸۴ کشته بر جای گذاشت؛ در حالی که مذاکرات غیرمستقیم برای آتش‌بس در قطر جریان دارد و هم‌زمان، سفر دونالد ترامپ به منطقه، ابعاد سیاسی تازه‌ای به بحران افزوده است. منابع پزشکی در نوار غزه گزارش دادند شمار قربانیان حملات هوایی اسرائیل در ۲۴ ساعت گذشته به دستکم ۸۴ نفر افزایش یافته است. ارتش اسرائیل هنوز به این آمار واکنشی نشان نداده است. در منطقه جبالیا، نیروهای امداد با ابزارهای دستی و نور تلفن‌های همراه مشغول خارج کردن اجساد کودکان از زیر آوارهای بتنی هستند. کشته شدن ۲۲ کودک در حملات شبانه به اردوگاه جبالیا در جریان حملات هوایی شب سه‌شنبه به مناطق مسکونی اردوگاه جبالیا و شهر جبالیا دستکم ۲۲ کودک جان خود را از دست دادند. بر اساس گ زارش خبرگزاری فلسطین (وفا) ، اجساد قربانیان به بیمارستان‌های "العوده" و "اندونزیایی" منتقل شده‌اند، اما شمار نامشخصی از قربانیان نیز زیر آوار مانده‌اند. عملیات جست‌وجو به دلیل نبود تجهیزات سنگین با دشواری روبروست. یک پزشک محلی در رابطە با این فاجعە انسانی گفت : برخی اجساد در خیابان‌ها رها شده‌اند؛ امدادگران به دلیل خطر بمباران قادر به رسیدن به آن‌ها نیستند. ادعای هدف‌گیری فرمانده ارشد حماس و تشدید درگیری‌ رسانه‌های اسرائیلی به نقل از منابع امنیتی ادعا کردند "محمد صنوار"، فرمانده ارشد حماس، در حمله هوایی سه‌شنبه به یک پناهگاه زیرزمینی در خان‌یونس کشته شده است. این ادعا توسط حماس یا ارتش اسرائیل تأیید نشده است . حملات پس از شلیک راکت‌های «جهاد اسلامی» به جنوب اسرائیل تشدید شد. پیش از آن، ارتش اسرائیل به ساکنان جبالیا و «بیت‌لاهیا» دستور تخلیه فوری داد. مذاکرات آتش‌بس در دوحه و نقش سفر ترامپ در میانه این بحران، هیأتی از اسرائیل برای ادامه «مذاکرات آتش‌بس» با حماس در دوحه حضور دارد. این دور از گفتگوها یک روز پس از آزادی «ایدن الکساندر»، گروگان اسرائیلی-آمریکایی، و توقف موقت حملات آغاز شد. منابع نزدیک به مذاکرات به رویترز گفتند توافق بر سر تبادل زندانیان و کاهش درگیری‌ها در کانون گفتگوها قرار دارد. سفر ترامپ به منطقه نیز به عنوان عاملی احتمالی در تسریع روند صلح بررسی می‌شود. همزمان، فلسطینیان امیدوارند سفر ترامپ به ریاض و ابوظبی زمینه‌ساز کاهش تنش‌ها شود. وزارت بهداشت غزه اعلام کرد ۷۰ درصد کشته‌شدگان را غیرنظامیان، از جمله ۳۶ کودک و ۲۲ زن، تشکیل می‌دهند. سازمان ملل هشدار داده است زیرساخت‌های درمانی غزه در آستانه فروپاشی است. با این حال، اسرائیل مدعی است حماس از بیمارستان‌ها و مناطق مسکونی به عنوان پایگاه‌های نظامی استفاده می‌کند. تاکنون هیچ نهاد بین‌المللی این ادعا را مستند نکرده است.

تحت تاثیر فشارهای حداکثری آمریکا، ایران اعلام کرد که آماده کنارگذاشتن ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ازای لغو فوری تحریم‌هاست. علی شمخانی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، در مصاحبه با شبکه ان‌بی‌سی تأکید کرد تهران متعهد می‌شود اورانیوم را تنها برای مصارف غیرنظامی غنی‌سازی کند و اجازه بازرسی‌های بین‌المللی را بدهد. مذاکرات بین دو طرف با میانجی‌گری عمان ادامه دارد، اما تنش‌ها، سطح بالای غنی‌سازی ایران و بی‌اعتمادی تاریخی، دستیابی به توافق را دشوار ساخته است. علی شمخانی، مشاور ارشد آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز چهارشنبه ۱۴ مه، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری ان‌بی‌سی اعلام کرد ایران آمادگی دارد تحت شرایطی مشخص دست از غنی سازی و ذخایر اورانیوم خود با غنای بالا بردارد. او گفت که در صورت لغو فوری تمامی تحریم‌های اقتصادی، تهران حاضر است به توافقی متعهد شود که مانع از دستیابی‌اش به سلاح هسته‌ای شود. شمخانی که از چهره‌های ارشد و بانفوذ در حوزه سیاست‌های نظامی، امنیتی و هسته‌ای ایران به‌شمار می‌رود، در این گفتگو تأکید کرد که کشور متبوع وی حاضر است هرگز به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نرفتە، ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا را از بین ببرد، تنها در سطح پایین برای مصارف غیرنظامی اورانیوم غنی‌سازی کند، و اجازه بازرسی‌های بین‌المللی بر روند فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را بدهد. شمخانی در پاسخ به این پرسش که آیا در صورت تحقق این شرایط، امروز حاضر به امضای توافق است، با صراحت گفت: «بله». این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مذاکرات بین تهران و واشنگتن با میانجی‌گری عمان در جریان است. این مذاکرات که از ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین) آغاز و تاکنون چهار نشست را شامل شده، با هدف رسیدن به توافقی جدید برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، در ازای لغو تحریم‌هایی که اقتصاد ایران را فلج کرده‌اند، دنبال می‌شود. شمخانی در این گفت‌وگو با انتقاد از سیاست‌های دولت آمریکا به ریاست دونالد ترامپ، گفت: «او از شاخه زیتونی صحبت می‌کند که ما ندیده‌ایم. همه چیز سیم خاردار است». اشاره او به اظهارات اخیر ترامپ بود که در کنار تهدید به اعمال تحریم‌های جدید، از تمایل به گفت‌وگو با ایران نیز سخن گفته بود. اظهارات ترامپ همچنین واکنش تند رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان را به‌دنبال داشت. او در سخنانی که به‌صورت زنده از تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی ایران پخش شد، گفت: آقای ترامپ می‌گوید ما بمب‌هایی داریم که حتی تصورش را هم نمی‌توانید بکنید و می‌خواهد به کشورهای منطقه اسلحه و بمب بدهد. چه کسی دنبال جنگ است؟ چه کسی می‌خواهد کشورهای منطقه را به جان هم بیاندازد؟ با این‌که دولت آمریکا همچنان به سیاست «فشار حداکثری» وفادار مانده و تحریم‌های اقتصادی شدیدی علیه ایران اعمال می‌کند، سخنان شمخانی نشان می‌دهد که ایران تمایل زیادی به گفتگو دارد و آماده‌ی امتیاز دهی است. روز سه‌شنبه، مجید تخت روانچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، نیز آمادگی کشورش را برای پذیرش محدودیت‌های موقت در سطح غنی‌سازی اورانیوم اعلام کرده بود، اما تأکید نمود که مذاکرات با ایالات متحده هنوز به مرحله تعیین جزئیات نرسیده است . در مجموع تداوم تنش‌ها، سطح غنی‌سازی بالا و بی‌اعتمادی تاریخی میان دو کشور، رسیدن به توافق را همچنان با چالش‌های جدی مواجه کرده است. در حال حاضر، ایران اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد کە بسیار بالاتر از سقف ۳.۶۷ درصد تعیین‌شده در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) است غنی می‌کند. این سطح از غنی‌سازی در حالی صورت می‌گیرد که برای کاربرد نظامی، اورانیوم باید تا سطح ۹۰ درصد غنی‌سازی شود. این موضوع نگرانی‌ قدرت‌های غربی را در مورد امکان نظامی شدن برنامه هسته‌ای ایران افزایش داده است.

مذاکرات میان دو کشور در حال جنگِ اوکراین و روسیه در حالی امروز در شهر استانبول ترکیه برگزار می‌شود که ولادیمیر پوتین به درخواست چالش‌برانگیز ولودیمیر زلنسکی همتای اوکراینی‌اش برای گفت‌وگوی رو در رو این شهر پاسخ منفی داده و هیاتی در سطح پایین به ترکیه می‌فرستد. دونالد ترامپ هم که گفته می‌شد قصد دارد در صورت حضور پوتین در آن مذاکرات حاضر شود، به فرستادن هیاتی اکتفا کرده است. این مذاکرات که امروز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت (۱۵ مه) در استانبول ترکیه برگزار می‌شود، درپی پیشنهاد پوتین و با وساطت غیررسمی ترامپ شکل گرفته است. دونالد ترامپ هفته گذشته خواستار آتش‌بسی ۳۰ روزه و بدون قیدوشرط میان روسیه و اوکراین شد و هشدار داد در صورت نقض آن، تحریم‌هایی در انتظار مسکو خواهد بود. ولودیمیر زلنسکی  بلافاصله از این پیشنهاد استقبال کرد. رهبران چهار کشور اروپایی نیز روز شنبه در کی‌یف پایتخت اوکراین خواستار آن شدند که آتش‌بس ۳۰ روزه، از دوشنبه این هفته آغاز شود. زلنسکی ابتدا اعلام کرده بود که در صورت توافق بر سر آتش‌بس، مذاکرات را می‌پذیرد، اما پس از اظهارات ترامپ گفت که شخصا حاضر است با رئیس جمهور روسیه، در ترکیه، دیدار کند. پوتین شامگاه شنبه در کنفرانسی خبری اعلام کرد که مذاکرات استانبول را می‌پذیرد اما سخنی از  آتش‌بس پیشنهادی به میان نیاورد و حتی نگفت که خود در مذاکرات شرکت خواهد کرد. بامداد دوشنبه روسیه با بیش از صد پهپاد به اوکراین حمله کرد و عملا پیشنهاد آتش‌بس را مردود دانست. ترکیب هیئت‌ها اکنون بنا به گزارش‌ها، پوتین هیاتی را به ریاست مشاورش ولادیمیر مدینسکی، به همراه میخائیل گالوزین، معاون وزیر امور خارجه روسیه، ایگور کوستیوکوف رئیس اداره اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح و الکساندر فومین معاون وزیر دفاع به استانبول اعزام می‌کند. ترکیبی که نشان می‌دهد تمایل می‌خواهد مذاکرات ابتدا در سطح پایین آغاز شود. از سوی دیگر، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز که در سفری چند روزه در خاورمیانه به‌سر می‌برد، اعلام کرده است که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، به همراه استیو ویتکاف ، نماینده ویژه او در امور خاورمیانه و کیت کلگ ژنرال بازنشسته و نماینده امنیتی‌اش را برای شرکت در این مذاکرات اعزام خواهد کرد. هرچند هنوز مشخص نیست که با توجه به ترکیب هیات روسی، برنامه ترامپ برای اعزام این مقامات تغییر می‌کند یا خیر. در مورد ترکیب هیات اوکراینی نیز، هنوز رسما اعلام نشده چه کسانی در این نشست شرکت خواهند کرد. هرچند حضور ولودیمیر زلنسکی در آنکارا برای دیدار با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه قطعی است، اما او پیشتر گفته بود تنها در صورت حضور پوتین، در مذاکرات شرکت خواهد کرد. خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره سطح پایین مذاکرات، اعلام کرده است که عدم حضور رهبران روسیه و ایالات متحده، امیدها برای دستیابی به پیشرفت چشمگیر در روند صلح را کاهش داده است. با این حال، انتظار می‌رود که هیات‌های نمایندگی از کشورهای مختلف در این نشست حضور یابند تا زمینه‌سازی برای مذاکرات آینده فراهم شود. سطح مناقشه برانگیز نشست نشریه اسرائیلی آکسیوس در گزارشی، دلیل عدم حضور پوتین در استانبول را به اجتناب او از نشست سه‌جانبه‌ سران (خود او، ترامپ و زلنسکی) مرتبط دانسته است. ترامپ پیشتر گفته بود در صورت حضور پوتین، او هم در آن مذاکرات شرکت خواهد کرد. اکنون، نشست استانبول به جای یک اجلاس رسمی سران، به صحنه‌ای برای مذاکره میان هیات‌هایی در سطوح میانی و فنی تبدیل شده است؛ وضعیتی که ممکن است همزمان نشانه‌ای از عدم پیشرفت چشمگیر در مسیر دیپلماسی و نیز محدودیت در دست‌یابی به توافق نهایی باشد. با این حال، برخی تحلیل‌گران معتقدند در صورتی که مذاکرات استانبول با توافقی اولیه بر سر آتش‌بس یا ادامه گفت‌وگو همراه شود، مسیر برای نشست‌های سطح بالاتر در آینده باز خواهد شد.

وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام نمودە است که بیش از ۲۰ شرکت را به دلیل حمل نفت خام ایران به چین تحریم و آن را در ادامه «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران عنوان کرده است. این اقدام همزمان با ارسال نامه ۲۰۰ نماینده جمهوری‌خواه به ترامپ برای اتخاذ مواضع سخت‌گیرانه‌تر علیه تهران صورت گرفته است. دولت آمریکا طی سه روز گذشته مجموعه‌ای از تحریم‌های جدید را علیه نهادها و افراد مرتبط با ایران اعمال کرده است.   در تازه‌ترین اقدام خود ، وزارت خزانه‌داری آمریکا روز چهارشنبه ۱۴ مه، شش فرد و دوازده نهاد مستقر در ایران، چین و هنگ‌کنگ را به اتهام مشارکت در توسعه مواد استراتژیک مورد نیاز تولید موشک‌های بالستیک تحریم کرد. بر اساس ب یانیه رسمی وزارت امور خارجه امریک ا، این شبکه که با زیرمجموعه‌های سپاه پاسداران از جمله «سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه» در ارتباط است، نقش کلیدی در تأمین فیبر کربنی، مواد اولیه آن، و تجهیزات تولید فیبر کربنی -جزء حیاتی ساخت موشک‌های قاره‌پیما- داشته است. حمایت ۲۰۰ نماینده کنگره از سیاست‌های سختگیرانه همزمان با این تحریم‌ها، گروهی متشکل از ۲۰۰ قانونگذار جمهوری‌خواه در نامه‌ای به رئیس‌جمهور ترامپ، خواستار پایبندی وی به مواضع قاطعانه علیه ایران شدند. در این نامه که توسط سناتور پیت ریکتس و آگوست پلگر تهیه شده، بر ضرورت تعلیق کامل برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران حتی برای اهداف غیرنظامی تأکید شده است. امضاکنندگان، با انتقاد از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، آن را بی‌اثر خواندند و گفتند که اجازه ندهند ایران همچون گذشته با زمان بازی کند. در نامه آمده است که کنگره از اقدامات دولت در مهار برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کند و آماده است منابع لازم را در اختیار ترامپ قرار دهد. آنها خطاب به رئیس‌جمهور نوشتنەاند: «شما به درستی خط قرمزهایی تعیین کرده‌اید، و ما از شما می‌خواهیم که بر آنها پایدار بمانید.» شبکه انتقال نفت ایران به چین هدف تحریم قرار گرفت در ادامه این روند، وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز با تحریم بیش از ۲۰ شرکت فعال در شبکه انتقال نفت ایران به چین، گام دیگری در جهت محدودکردن صادرات نفتی تهران برداشت. این شرکتها که شامل CCIC Singapore PTE، Huangdao Inspection و Qingdao Linkrich می‌شوند، متهم به انتقال میلیاردها دلار نفت ایران به نمایندگی از ستاد کل نیروهای مسلح و شرکت سپهر انرژی هستند. تحریم مقامات و نهادهای هسته‌ای همزمان با مذاکرات تنها یک روز پس از پایان دور چهارم مذاکرات هسته‌ای، وزارت خارجه آمریکا سه مقام ارشد هسته‌ای ایرانی و شرکت Fuya Pars را به اتهام ارتباط با سازمان پژوهش‌های دفاعی ایران (SPND) تحریم کرد. SPND جانشین پروژه تسلیحات هستەای موسوم بە "عماد" است. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است که سه فرد تحریم‌شده شامل «سید محمدرضا صدقی صابر» رئیس سازمان SPND، «احمد حقیقت‌طلب» دانشمند هسته‌ای و مقام ارشد این نهاد، و «محمدرضا مهدی‌پور» رئیس پروژه «شهید چمران» و پژوهشگر حوزه مواد هسته‌ای و منفجره هستند. این شرکت در تلاش برای تأمین تجهیزات حساس مرتبط با تحقیق و توسعه تسلیحات هسته‌ای از منابع خارجی و همچنین تولید داخلی این تجهیزات بوده است. ادامه غنی‌سازی اورانیوم و دور زدن تحریم‌ها این تحریم‌ها در حالی اعمال می‌شود که بر اساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد ادامه داده و ذخایر خود را به طور قابل توجهی افزایش داده است. وزارت خارجه امریکا مدعی است، تهران از مکانیسم‌های پیچیده‌ای برای یافتن راه‌هایی به منظور کاهش تأثیر تحریم‌ها استفاده می‌کند. در رابطە با تداوم کارزار «فشار حداکثری» ترامپ علیە ایران، اسکات بِسِنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا پیش از این اظهار داشتە بود: «هدف قرار دادن منابع درآمدی ایران تا زمانی که این کشور به حمایت از تروریسم و گسترش سلاح‌ها ادامه دهد، تداوم خواهد یافت.» مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا نیز اعلام نمودە است «ایران به گسترش چشمگیر برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد و همچنان به انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه با کاربرد دوگانه، مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای و سامانه‌های پرتاب آن‌ها می‌پردازد.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که به گفته کارشناسان تحریم‌های جدید می‌تواند بر روند مذاکرات هسته‌ای جاری تاثیر بگذارد.

رجب طیب اردوغان در ادامه واکنش‌ها به اعلام انحلال حزب کارگران کُردستان، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه این تصمیم را یک نقطه عطف و سرآغاز ورود ترکیه به مرحله‌ای جدید دانسته است. از سوی دیگر مراد کاراییلان عضو کمیته اجرایی پ‌ک‌ک نیز گفته است که کنار گذاشتن مبارزه مسلحانه، پایان نیست، بلکه آغازی نوین است. دو روز پس از اعلام انحلال حزب کارگران کُردستان رئیس‌جمهور ترکیه، در نشست گروه پارلمانی حزب حاکم عدالت و توسعه (آ.ک.پ) از ورود این کشور به مرحله‌ای جدید در مسیر ترکیه بدون خشونت خبر داد. اردوغان با استقبال از تصمیم حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) برای انحلال و کنار گذاشتن سلاح، این اقدام را نقطه عطفی در راستای چشم‌انداز قرن ترکیه عنوان کرد. به گفته اردوغان این گام، «نه تنها وحدت ملی را در ترکیه تقویت و موانع توسعه دموکراتیک را حذف می‌کند»، بلکه نشان‌دهنده «توانایی این کشور در حل مسائل با اراده شهروندانش» است. دبیرکل حزب عدالت و توسعه در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به بیش از چهار دهه درگیری‌های مسلحانه و هزینه‌های سنگین انسانی و اقتصادی ناشی از آن افزود که منابع عظیمی صرف مدیریت این بحران‌ها شده که حتی منشأ برخی مشکلات کنونی این کشور است. او به تلاش‌های خیرخواهانه از زمان تورگوت اوزال اشاره کرد که به دلیل مداخلات خارجی و داخلی ناکام مانده و به جای کاهش، منجر به گسترش دامنه درگیری‌ها شده بود. اردوغان تأکید کرد که عزم دولتش برای پایان دادن به این چالش‌ها، با وجود به گفته او «خرابکاری‌های متعدد»، به نتیجه رسیده و دوران خشونت به پایان رسیده است. او از تلاش‌های دولت باغچلی، رئیس حزب راست افراطی حرکت ملی و شریک ائتلافی‌اش در حکومت، همچنین رویکرد سازنده کسانی چون سری ثریا اُندر و اوزگور اوزل قدردانی کرد. این اظهارات اردوغان درحالی مطرح می‌شود که تونجر باکرهان رئیس‌مشترک حزب برابری و دمکراسی خلق‌ها (دم‌پارتی) روز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت در کنفرانسی خبری پس از نشست گروه پارلمانی این حزب اعلام کرد که اکنون نوبت دولت است گام‌هایی بردارد. او گفت: همه ما انتظارات جامعه را به خوبی می‌دانیم. بیشترین خواسته‌هایی که از مردم می‌شنویم مربوط به زندانیان بیمار و صدها هزار زندانی در زندان‌ها است. بدون اقدامات قانونی نیز می‌توان برخی کارها را انجام داد. شرایط آقای اوجالان است؛ برای اینکه جامعه‌ای که شک و تردید دارد به طور کامل به این روند باور کند، قوه مجریه می‌تواند گام‌هایی بردارد. او روز چهارشنبه (دیروز) نیز در جریان کنفرانسی در جمع کشاورزان شهر موش، در کُردستان ترکیه، گفت که کُردها می‌خواهند به عنوان شهروند برابر به رسمیت شناخته شوند. در مقابل، مراد کاراییلان، عضو کمیته اجرایی پ‌ک‌ک نیز با اشارە بە عزم این سازمان در پایان دادن بە مابرزە مسلحانە، در سخنرانی افتتاحیه کنگره این حزب تاکید کرده است: پایان دادن به مبارزه مسلحانه، پایان نیست؛ بلکه آغاز دوره‌ای نوین» است؛ دوره‌ای که به گفته او «باید بر مبنای تغییرات ایدئولوژیک، سیاسی و اجتماعی پیش رود و پ‌ک‌ک را به نیرویی مؤثرتر در مسیر دموکراسی و عدالت اجتماعی بدل سازد. کاراییلان همچنین رویکردهای دولت ترکیه تاکنون را جنگ‌طلبانه نامیده و با انتقاد از آن، گفته است ذهنیت مبتنی بر نابودی با زور، راه‌حل واقعی نیست. اصلاحات ساختاری در مدیریت محلی اردوغان در بخش دیگر از سخنرانی خود همچنین بر ضرورت اصلاح نظام مدیریت محلی تأکید کرد. وی با اشاره به چالش‌های هماهنگی در مناطق دوردست و ابهام در اختیارات شهرداری‌های کلان‌شهرها و مناطق، خواستار تعریف دقیق مسئولیت‌ها شد. علاوه‌براین او مدعی شد که تعیین سرپرست برای شهرداری‌ها به موارد استثنایی محدود شده و شفافیت در مدیریت شهری تقویت خواهد شد. اشار او به انتصاب قیم ها یا سرپرست شهرداری‌ها درحالی است که طی ده سال گذشته اکثر قریب به اتفاق شهردارهای عضو حزب دمکراتیک خلق‌ها و خلف‌ این حزب، حزب برابری و دمکراسی خلق‌ها از کار برکنار، زندانی و با سرپرست‌های معرفی شده توسط وزارت کشور جایگزین شده‌اند. علاوه بر شهرداری‌های کردستان، اکرم امام اوغلو عضو برجسته حزب جمهوری‌خواه خلق و شهردار استانبول نیز نیز پس از بازداشت و از سمتش عزل شده است.

دونالد ترامپ در حال سخنرانی در نشست سرمایه‌گذاری آمریکا-عربستان در سخنرانی دیروز دونالد ترامپ در ریاض، ایران به‌عنوان «مخرب‌ترین رژیم» در خاورمیانه معرفی شد. او از وضعیت اقتصادی و زیرساختی ایران انتقاد کرد و تأکید کرد که اگر ایران به رفتار خصمانه‌اش ادامه دهد، فشار حداکثری علیه آن اعمال خواهد شد. ترامپ امروز هم بار دیگر گفت که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. در این میان، مذاکرات دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن، با میانجی‌گری عمان، به امید دستیابی به توافق ادامه دارد. در ۱۳ مه ۲۰۲۵، رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، در سخنرانی‌ای در فروم سرمایه‌گذاری آمریکا-عربستان در ریاض، به شدت از رژیم ایران انتقاد کرد و آن را «مخرب‌ترین رژیم» در منطقه خاورمیانه معرفی کرد. او تأکید کرد که این رژیم مسئول ایجاد رنج غیرقابل تصوری در کشورهای مختلف منطقه‌ای نظیر سوریه، عراق، یمن، لبنان و غزه بوده است. ترامپ اظهار داشت که ایران با سایر کشورهای منطقه همچون عربستان سعودی که به سرعت در حال رشد اقتصادی است، فاصله بسیاری دارد. او به ویژه به وضعیت زیرساخت‌های ایران اشاره کرد و آن را مقایسه کرد با پیشرفت‌های قابل توجهی که کشورهای منطقه در این زمینه به‌دست آورده‌اند. ترامپ ادامه داد که در حالی که عربستان سعودی و امارات متحده عربی در حال ساخت آسمان‌خراش‌های مدرن در جده و دبی هستند، ایران از زمان انقلاب ۱۹۷۹ به ویرانه تبدیل شده است. همچنین، ترامپ به بحران برق و آب در ایران اشاره کرد و افزود: در حالی که کشورهای حوزه خلیج فارس زمین‌های خشک را به زمین‌های کشاورزی حاصلخیز تبدیل کرده‌اند، ایران زمین‌های سرسبز خود را به بیابان‌های خشک بدل کرده است. او این وضعیت را ناشی از مافیاهای آب دانست که ثروت‌های کشور را به جیب خود برده‌اند و مردم را فقیر نگه داشته‌اند. ترامپ در ادامه به تفاوت‌های اقتصادی و اجتماعی میان ایران و این کشورها اشاره کرد و گفت که کشورهای منطقه در تلاش برای تقویت روابط خود با جهان هستند، در حالی که ایران تنها در پی فقیر کردن مردم خود و تأمین منابع مالی برای گروه‌های تروریستی در منطقه است. این وضعیت، به گفته ترامپ، باعث آسیب به ثبات منطقه‌ای شده و ایران سعی دارد کشورهای دیگر را به وضعیت خود پایین بکشد. ترامپ، در پایان سخنرانی خود، هدفش را پایان دادن به درگیری‌های گذشته و ایجاد یک مسیر جدید در روابط با ایران اعلام کرد. او تصریح کرد که اگر ایران به رفتارهای خصمانه خود ادامه دهد، ایالات متحده فشار حداکثری را علیه آن اعمال خواهد کرد و صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند. ترامپ همچنین تأکید کرد که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت و زمان آن رسیده است که رژیم ایران انتخاب خود را انجام دهد. او امروز هم در جریان سخنان خود در اجلاس شورای همکاری خلیج فارس در ریاض بار گفت که برای توافق با ایران، این کشور باید به «حمایت از ترور» پایان دهد و «سلاح هسته‌ای» نداشته باشد عراقچی: اظهارات ترامپ فریبکارانه است در واکنش به این سخنان، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، امروز در پایان جلسه هیئت دولت، اظهارات ترامپ را «فریبکارانه» خواند و تأکید کرد که مشکلات اقتصادی ایران نتیجه تحریم‌ها، فشارها و تهدیدهای نظامی و غیرنظامی آمریکا طی چهل و چند سال گذشته است. عراقچی افزود که «این فشارها مانع از پیشرفت ایران شده‌اند و این همان مسیری است که مردم ایران با انقلاب آغاز کردند». در عین حال، مذاکرات جدیدی میان تهران و واشنگتن با میانجی‌گری عمان در جریان است. دور چهارم این مذاکرات در هفته گذشته در عمان برگزار شد و هر دو طرف به‌طور محتاطانه ابراز خوش‌بینی کردند که ممکن است به یک توافق دست یابند. این مذاکرات، که پس از سال‌ها تنش و قطع روابط دیپلماتیک آغاز شده، نمایانگر یک دوره جدید از تعاملات بین ایران و آمریکا است. در این دور از مذاکرات، دو طرف به دنبال حل مسائل پیچیده‌ای نظیر توافق هسته‌ای، کاهش تحریم‌ها، و مسائل منطقه‌ای هستند.

دیدار احمد الشرع رئیس جمهور موقت سوریه با دونالد ترامپ در ریاض دیدار تاریخی دونالد ترامپ و احمد الشرع در ریاض، پس از اعلام لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه، نشانه‌ای از احتمال عادی‌سازی روابط دو کشور است. این تحول، با استقبال برخی و نگرانی‌ متحدان آمریکا مواجه شد و مسیر آن به اصلاحات سیاسی و رفتار آتی دولت الشرع بستگی دارد.   دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در جریان سفر خود به عربستان سعودی، با احمد الشرع، رئیس‌جمهور موقت سوریه نیز، دیداری انجام داد. این دیدار که با حضور ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، وزرای خارجه آمریکا و سوریه و تماس تلفنی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، همراه بود، یکی از مهم‌ترین تحولات دیپلماتیک منطقه پس از سال‌ها جنگ داخلی در سوریه و قطع روابط دمشق و واشنگتن به شمار می‌رود. این ملاقات در پی اعلام رسمی ترامپ مبنی بر لغو تحریم‌های ایالات متحده علیه سوریه صورت گرفت؛ تحریم‌هایی که از زمان حکومت بشار اسد بر این کشور اعمال شده بود. ترامپ در سخنرانی خود در مجمع سرمایه‌گذاری عربستان سعودی–آمریکا گفت: لغو تحریم‌های سوریه برای شروعی تازه است. این به آنها فرصتی برای عظمت می‌دهد. تحریم‌ها واقعاً فلج‌کننده بودند. او این تصمیم را در کنار ولیعهد سعودی با استقبال گرم حاضران اعلام کرد. الشرع، از جهادگرایی تا ریاست‌جمهوری موقت احمد الشرع، که پیش‌تر با نام ابومحمد الجولانی و به‌عنوان فرمانده جبهه‌النصره و یکی از اعضای پیشین القاعده شناخته می‌شد، پس از قطع ارتباط با القاعده در سال ۲۰۱۶، رهبری گروه جهادی هیئت تحریر الشام را برعهده گرفت. وی نهایتاً در پی سقوط رژیم اسد در سال ۲۰۲۴، در دسامبر همان سال به عنوان رئیس‌جمهور موقت سوریه منصوب شد. او در ژانویه ۲۰۲۵ قانون اساسی موقتی را به تصویب رساند که طی آن سوریه برای پنج سال آینده تحت حاکمیت گروه‌های اسلامی قرار می‌گیرد. خواسته‌های ایالات متحده و نگرانی‌های بین‌المللی بر اساس بیانیه کاخ سفید، ترامپ طی این دیدار که کمی بیش از ۳۰ دقیقه به طول انجامید، ‌فهرستی از درخواست‌ها را به الشرع ارائه داد. این خواسته‌ها شامل امضای توافق ابراهیم با اسرائیل، قطع حمایت از نیروهای فلسطینی مسلح، اخراج جهادیست‌های خارجی، کمک به آمریکا در مقابله با ظهور مجدد داعش و همچنین مقابله با ذخایر سلاح های شیمیایی باقی‌مانده بود. ترامپ خطاب به الشرع گفت که «فرصت فوق‌العاده‌ای برای انجام کاری تاریخی در کشورش» در اختیار دارد. با این حال، این مسیر عاری از چالش نیست. سابقه اسلام‌گرایانه احمد الشرع، نگرانی‌هایی را به‌ویژه در میان متحدان آمریکا ایجاد کرده است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در سفر ماه گذشته‌اش به واشنگتن از ترامپ خواسته بود تحریم‌های سوریه را لغو نکند، چرا که نگران تهدید احتمالی دولت الشرع در مرزهای شمالی اسرائیل است. مذاکرات پشت پرده و پیشنهادهای الشرع به گزراش رویترز،‌ پیش از این دیدار، الشرع از آمادگی خود برای دادن امتیازاتی به منظور لغو تحریم‌ها خبر داده بود، از جمله پیشنهاد ساخت برج ترامپ در دمشق و ارائه بخشی از منابع نفتی سوریه به ایالات متحده. همچنین او از کاهش تنش با اسرائیل، که عملیات‌های نظامی‌اش در جنوب سوریه افزایش یافته، استقبال کرده بود. چالش‌های داخلی و منطقه‌ای اگرچه لغو تحریم‌ها می‌تواند به بازسازی اقتصادی سوریه کمک کند، اما دولت الشرع با چالش‌های بزرگی مواجه است: ادامه درگیری‌های مسلحانه در نقاط مختلف کشور، اتهام‌های جدی درباره اعمال خشونت نیروهای تحت فرمان او علیه اقلیت‌های مذهبی و اتنیکی از جمله علوی‌ها، کُردها، دروزی‌ها و زنان، و نبود مشروعیت سیاسی داخلی برای دولت او از سوی بخش بزرگی از مردم سوریه. دیدار ترامپ و الشرع در ریاض، نه تنها گامی در جهت احیای روابط دیپلماتیک میان واشنگتن و دمشق پس از ۲۵ سال بود، بلکه نمایانگر تغییر رویکرد ایالات متحده در قبال تحولات سوریه است. این تحول در صورت تداوم، می‌تواند موازنه قدرت در منطقه را به‌طور چشمگیری تغییر دهد. با این حال، نتیجه نهایی این فرایند، بستگی زیادی به رفتار آینده دولت الشرع و سطح تعهد او به اصلاحات دموکراتیک، همکاری منطقه‌ای، و فاصله گرفتن از گذشته جهادی‌اش دارد.

تورگوت اوزال مرگ مشکوک تورگوت اوزال هشتمین رئیس جمهور ترکیه پس از ۳۲ سال، بار دیگر به یکی از موضوع‌های بحث روز در رسانه‌های ترکیه تبدیل شده است. روز دوشنبه ۱۲ مه، احمد اوزال، پسر تورگوت اوزال هشتمین رئیس‌جمهور ترکیه، در برنامه «منطقه بی‌طرف» شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان تُرک بار دیگر مرگ مشکوک پدرش را به تلاش‌های او برای حل مسئله کُردها مرتبط دانست. احمد اوزال در گفت‌وگو با احمد هاکان، مجری برنامه، با قاطعیت اظهار داشت که پدرش به دلیل تلاش برای پایان دادن به «مسئله کُردها» و تحقق ترکیه‌ای بدون جنگ قربانی شده است. او نقل کرد که تورگوت اوزال در سفری به عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان، در سال ۱۹۹۳ به او گفته بود: «ما تک‌به‌تک هستیم. به ترکیه برمی‌گردم و با ریسک سیاسی بزرگ، مسئله پ‌ک‌ک و کُردها را حل می‌کنم.» اما تنها سه روز پس از بازگشت، به طرز مشکوکی جان ‌سپرد. این اظهارات پس از بیانیه ۱۲ مه پ‌ک‌ک، بار دیگر به صدر اخبار ترکیه آمد. این حزب در بیانیه انحلال خود تصریح کرده که تلاش‌های اوزال برای حل سیاسی مسئله کُردها در دهه ۱۹۹۰ با آتش‌بس ۱۷ مارس ۱۹۹۳ عبدالله اوجالان حمایت شده بود. در بیانیه پ‌ک‌ک آمده است: دولت پنهان با حذف اوزال و تیمش این فرآیند را مختل کرد، بر شدت جنگ در کُردستان افزود و هزاران روستا را نیز تخریب کردند. احمد اوزال در ادامه اظهاراتش به ماجرای مشکوکی اشاره می‌کند که در آن بیمارستان «حاجت‌تپه» ادعا کرده بود نمونه خون اوزال را نگه داشته، اما این نمونه به‌طور مرموزی دور ریخته می‌شود و پزشک مرتبط با این موضوع نیز به اتهام ارتباط با جنبش فتح‌الله گولن به آمریکا گریخته است. او افزود که کالبدشکافی سال ۲۰۱۲ وجود سم در بدن پدرش را تأیید کرد، اما مؤسسه پزشکی قانونی به‌طرز عجیبی اعلام کرد که مسمومیت قطعی نیست.   اوزال همچنین گفت که اوغور مومجو، روزنامه‌نگار، و ژنرال اشرف بیتلیس، که با پدرش در این زمینه همکاری می‌کردند، پیش از او به‌طرز مشکوکی کشته شدند. روایت مرگ اوزال و حوادث ۱۹۹۳ سال ۱۹۹۳ برای ترکیه سالی پر از فاجعه بود، رشته ‌حوادثی که منجر به تشدید جنگ در کُردستان و بحران‌های سیاسی و اجتماعی در ترکیه شد. این سال با آغاز گفتگوهای صلح میان حزب کارگران کُردستان و دولت ترکیه نوید دهنده پایان حدود یک دهه جنگ داخلی در این کشور بود. اما قتل اغور مومجو روزنامه‌نگار نزدیک به تورگوت اوزال در ۲۴ ژانویه سرآغازی بود برای یک رشته حوادث دیگر که چهره ترکیه را دگرگون کردند. ظفر شاهین ستون‌نویس و روزنامه‌نگار نزدیک به دولت ترکیه معتقد است که این قتل توسط دولت پنهان صورت گرفته و برای انحراف افکار عمومی جمهوری اسلامی ایران و گروه‌های نزدیک به تهران ازجمله جبهه عمل اسلامی و حزبالله را مسئول این قتل‌ها معرفی کردند. چند هفته بعد، در اوایل فوریه، عدنان قهوه‌چی، از نزدیکان اوزال، در تصادف رانندگی مشکوکی در مسیر بولو-استانبول جان باخت. بحران با ساقط شدن هواپیمای حامل ژنرال اشرف بیتلیس فرمانده وقت ژاندارمری ترکیه، که در بخش نظامی و امنیتی با اوزال روی حل مسئله کُردها کار می‌کرد، بیش از پیش تشدید شد. علی‌رغم این‌که عبدالله اوجالان رهبر حزب کارگران کُردستان در پاسخ به تلاش‌های اوزال برای حل سیاسی مسئله کُرد آتش‌بسی یکجانبه اعلام کرد به این امید که روند مذاکرات تسریع یابد، اما تورگوت اوزال یک ماه پس از آتش‌بس این حزب و پیش از اعلان نتیجه‌بخش بودن مذاکرات ناگهان درگذشت. کالبدشکافی اولیه ناقص بود و پزشکی قانونی مرگ او را نتیجه بیماری اعلام کرد. اما بررسی‌های بعدی که پس از نبش قبر او در سال ۲۰۱۲ صورت گرفت، وجود دست کم چهار ماده خطرناک دی‌دی‌تی (DDT، سم)، کادمیوم (فلز سنگین)، آمریسیوم و پولونیوم (مواد رادیواکتیو) را نشان داده بود .

در واکنش به برنامەهای کشورهای غربی برای آغاز پروژه IMEC و شکل‌دهی به نظم جدید تجاری در منطقه، ایران و پنج کشور دیگر توافق کردند کریدور ریلی شرق–غرب را از طریق خاک ایران گسترش دهند؛ این مسیر ریلی به عنوان بخشی از طرح کمربندی و راه چین طراحی شده و به سرعت در حال رشد است. چین، ایران، قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان و ترکیه در ١٢ مە ٢٠٢۵، توافق‌نامه‌ای برای توسعه مسیر ریلی چین–ایران–اروپا امضا کردند. این مسیر که بخشی از طرح کمربند و راه چین است، با رشد ۲.۶ برابری حمل‌ونقل کانتینری در ۲۰۲۵، به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به یک گذرگاه کلیدی تجاری است. این توافق بر بهبود زیرساخت، تسهیل گمرکی و هماهنگی بین‌المللی تمرکز دارد و ایران نقشی راهبردی در این شبکه ایفا می‌کند. هدف این همکاری، ایجاد گزینه‌ای جایگزین برای مسیرهای سنتی تجارت بین آسیا و اروپاست. در همین رابطه، چندی پیش، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، در مراسم امضای قرارداد ۷۵۰ میلیون دلاری خرید ۲ هزار واگن ریلی اعلام کردە بود که روسیه برای احداث خط رشت-آستارا ۱.۶ میلیارد یورو سرمایه‌گذاری خواهد کرد. این پروژه که بخشی از کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب (INSTC) است، زمان انتقال کالا از هند به اروپا را به نصف کاهش خواهد داد. ایران همچنین به طور منظم در حال مذاکره با ترکیه، عراق و روسیه برای تقویت کریدورهای شرق-غرب است. بازگشایی این کریدور را باید در میانە تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک خاورمیانه ، جنگی خاموش بر سر کنترل کریدورهای تجاری ارزیابی کرد. از همین‌رو می‌توان گفت کە بخشی از جنگ آینده اقتصادی منطقه، در گرو ایجاد این کریدورها، طی دهه‌های آینده خواهد بود. این نبرد پیچیده میان دو محور اصلی در جریان است: از یک سو طرح بلند پروازانه IMEC ب ا حمایت ایالات متحده و از سوی دیگر شبکه کریدورهای مقاومت به رهبری ایران که هر یک به دنبال بازتعریف نظم تجاری منطقه هستند. طرح IMEC با بودجه ۵۰۰ میلیارد دلاری و گذر از امارات، عربستان، اردن و اسرائیل، نه تنها زمان حمل کالا از هند به اروپا را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد، بلکه به طور سیستماتیک در پی حذف ایران از معادلات تجاری منطقه است. این پروژه که در حاشیه نشست G20 در سپتامبر ۲۰۲۳ رونمایی شد، اسرائیل را به کانون تجارت منطقه تبدیل خواهد کرد و مسیرهای سنتی مانند تنگه هرمز و کانال سوئز را به حاشیه خواهد راند. پاسخ ایران به انزوای برنامەریزی شده در واکنش به این روند، ایران تلاش دارد با فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب (INSTC)، مسیر جایگزینی را از طریق خاک خود ارائه دهد. این کریدور که روسیه را از مسیر ایران به هند متصل می‌کند، با محوریت بندر چابهار و دریای خزر طراحی شده و از حمایت نسبی هند و روسیه برخوردار است. با وجود زیرساخت‌های ناکافی و تهدیدات امنیتی، تهران امیدوار است از طریق این مسیر، از ماندن در حاشیه‌‌ نظم تجاری آینده جلوگیری کند. بحران‌های اخیر منطقه‌ای از جمله تنش‌های دریای سرخ کە در نتیجە حملات حوثی‌ها بە اسرائیل و جنگ غزه ایجاد شدە است، اهمیت این کریدورها را دوچندان کرده است. حملات یمن به کشتی‌های تجاری موجب رونق مسیرهای جایگزین مانند چین-ایران-ترکیه شده که زمان حمل‌ونقل را به ۱۳ تا ۲۳ روز کاهش داده‌اند. این در حالی است که مسیرهای دریایی سنتی ۳۵ تا ۴۵ روز به طول می‌انجامد. رشد ۱۵۰ درصدی حجم ترانزیت در این مسیرها در سال ۲۰۲۲ و افزایش ۸۴ درصدی در هشت ماهه نخست ۲۰۲۳، گواهی بر این تحول است. رقابت سەجانبه: آمریکا، چین و روسیه در میدان تجارت منطقەای همکاری ایران و روسیه در قالب پروژه INSTC با سفرهای مکرر ایگور لویتین، فرستاده ویژه پوتین به تهران شتاب گرفته است. این همکاری که هدف اصلی آن دور زدن تحریم‌های غرب است، با چالش‌های متعددی روبروست. چین به عنوان شریک مهم اقتصادی ایران، به دلیل وابستگی به بازارهای جهانی و ترس از تحریم‌های آمریکا، سرمایه‌گذاری در ایران را محدود کرده است. پکن ترجیح می‌دهد بر روی تامین‌کنندگان نفت مانند عربستان سعودی و امارات تمرکز کند که بخشی از طرح کمربنی و مسیر چین هستند. از سوی دیگر، حمایت روسیه از دالان زنگزور که دسترسی ایران به ارمنستان و اروپا را تهدید می‌کند، تنش‌های جدیدی را در روابط تهران و مسکو ایجاد کرده است. موازنه‌سازی هند؛ میان تهران، تل‌آویو و واشنگتن هند به‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی، تلاش می‌کند میان دو مسیر رقیب—INSTC و IMEC—تعادل برقرار کند. این کشور از یک سو نیازمند حفظ روابط با ایران برای دسترسی به آسیای مرکزی است و از سوی دیگر نمی‌خواهد همکاری استراتژیک خود با آمریکا و اسرائیل را به خطر بیاندازد. پروژه چابهار که برای دهلی‌نو حیاتی است، تحت فشار فزاینده تحریم‌های آمریکا قرار گرفته و بازگشت سیاست فشار حداکثری ترامپ می‌تواند چالش‌های جدیدی برای این کریدور ایجاد کند. در این رقابت پیچیده، هر بازیگر با ابزارهای مختلف در حال مانور است. آمریکا از طریق IMEC و تحریم‌ها به دنبال تثبیت هژمونی خود است، چین با طرح کمربند و راه به گسترش نفوذ اقتصادی ادامه می‌دهد، و ایران و روسیه با اتحاد استراتژیک سعی در خنثی‌سازی این تلاش‌ها دارند. نتیجه این نبرد نه تنها روابط تجاری، بلکه توازن قدرت در خاورمیانه را برای نسل‌های آینده تعیین خواهد کرد. کارشناسان هشدار می‌دهند که تشدید این رقابت می‌تواند به بی‌ثباتی بیشتر در منطقه‌ای که هم‌اکنون از چندین جنگ و درگیری رنج می‌برد، منجر شود. از همین رو، کارشناسان بر این باورند کە با امضای توافق IMEC، رقابت کریدورهای تجاری در اوراسیا وارد فاز جدیدی شده است. بر اساس گزارش مٶسسە رند امریکایی ، ایران به‌عنوان یکی از کشورهای کلیدی در کریدور اقتصادی شرق–غرب (EWEC) می‌تواند ایفای نقش کند. این رقابت تجاری که از ابعاد ژئوپلیتیکی برخوردار شدە است، آینده ترانزیت منطقه را متحول خواهد کرد. کارشناسان معتقدند توسعه کریدورهای رقیب می‌تواند گزینه‌های بیشتری در اختیار تجار بین‌المللی قرار دهد."

ترامپ در سفر رسمی خود به عربستان سعودی، توافق‌های اقتصادی بی‌سابقه‌ای را به ارزش بیش از هزار میلیارد دلار امضا کرد. او با تهدید ایران به انزوای بیشتر، خواستار تغییر مسیر هسته‌ای تهران شد. همچنین، تغییر رویکرد آمریکا نسبت به سوریه با اعلام آمادگی برای تعلیق و لغو تحریم‌ها، نشان از تغییرات استراتژیک در سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه دارد. در میانه تنش‌های جهانی و بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، سفر رسمی او به عربستان سعودی در ۱۳ مه ۲۰۲۵ آغاز شد؛ سفری که به‌وضوح هدف آن فراتر از تشریفات دیپلماتیک بود. ترامپ با استقبال رسمی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، وارد ریاض شد؛ در حالی که قراردادهای اقتصادی بی‌سابقه و مواضعی حساس درباره ایران و سوریه در دستور کار قرار داشت. ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود نیز سفر به خاورمیانه را با بازدید از عربستان سعودی آغاز کرده بود. سرمایه‌گذاری‌های بی‌سابقه؛ دلارهای سعودی در خدمت آمریکا یکی از محورهای اصلی این سفر، «فروم سرمایه‌گذاری آمریکا–عربستان» بود که طی آن توافق‌هایی به ارزش بیش از هزار میلیارد دلار میان دو کشور امضا شد. مهم‌ترین نکات این بسته سرمایه‌گذاری عبارتند از: • سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری عربستان سعودی در ایالات متحده، عمدتاً در حوزه انرژی سبز، زیرساخت‌های هوش مصنوعی، و صنایع نیمه‌رسانا. این سرمایه‌گذاری‌ها قرار است از طریق صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF) و با همکاری شرکت‌های بزرگ آمریکایی مانند Nvidia، AMD، Microsoft و BlackRock انجام گیرد. • قرارداد فروش تسلیحات به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار شامل پهپادهای تهاجمی، سامانه‌های دفاع موشکی، و ناوگان جدید نیروی هوایی پادشاهی عربستان. این قرارداد بزرگ‌ترین توافق نظامی تاریخ روابط آمریکا و عربستان خوانده شده است. • ایجاد مراکز داده و پردازش ابری در خاک عربستان، با مشارکت شرکت‌های آمریکایی، به منظور تبدیل ریاض به قطب هوش مصنوعی در منطقه. این توافقات نه‌تنها از نظر اقتصادی حائز اهمیت‌اند، بلکه نشانه‌ای روشن از بازسازی اتحاد استراتژیک آمریکا با عربستان سعودی در دوران دوم ریاست‌جمهوری ترامپ هستند. پیام‌های صریح ترامپ به ایران: دیپلماسی مشروط با چاشنی تهدید در سخنرانی رسمی خود در ریاض، دونالد ترامپ ضمن اشاره به «رفتار بی‌ثبات‌کننده ایران»، تأکید کرد که تهران باید «مسیر تازه‌ای» در قبال برنامه هسته‌ای خود اتخاذ کند. او گفت: ما نمی‌خواهیم جنگی تازه در خاورمیانه روی دهد. اما ایران باید میان صلح با منطقه یا انزوای کامل یکی را انتخاب کند. پرونده سوریه؛ سیگنال رفع مشروط تحریم‌ها یکی از غافلگیرکننده‌ترین بخش‌های این سفر، اعلام تمایل آمریکا به تعلیق تحریم‌های سوریه بود. رئیس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد که تمامی تحریم‌های اعمال‌شده علیه سوریه را لغو خواهد کرد. این تصمیم با هدف حمایت از دولت جدید سوریه به ریاست احمد الشرع، که پس از سقوط بشار اسد به قدرت رسیده، اتخاذ شده است. ترامپ در سخنرانی خود در ریاض، تحریم‌ها را "ویرانگر" توصیف کرد و تأکید کرد که این اقدام فرصتی برای بازسازی و ثبات در سوریه فراهم می‌کند. مظلوم عبدی  فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه (اس‌دی‌اف) نیز لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه را «مایه خوشحالی» دانست و آن را گامی مثبت به سوی صلح و ثبات ارزیابی کرد. در پی اعلام آمادگی ترامپ برای تعلیق تحریم‌ها علیه سوریه، بسیاری از شهروندان سوری شب گذشته با حضور در خیابان‌ها این تحول را جشن گرفتند. در حاشیه این سفر، کاخ سفید اعلام کرد که ترامپ امروز با احمد الشرع، رئیس‌جمهور جدید سوریه، دیدار خواهد کرد . ترامپ همچنین ابراز امیدواری کرد که عربستان سعودی به پیمان ابراهیم بپیوندد و در زمان مناسب روابط خود با اسرائیل را عادی کند، هرچند ریاض تأکید کرده است که این امر منوط به تشکیل کشور فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ است. بازگشت ترامپ به صحنه خاورمیانه با حجم عظیم پول، اسلحه و پیام‌های دوگانه – تهدید علیه ایران و وعده کاهش تحریم‌ها علیه سوریه – نشان از استراتژی پیچیده‌ ترکیب دیپلماسی اقتصادی با زور نظامی دارد. این رویکرد شاید بتواند تا حدودی متحدان عرب آمریکا را دوباره فعال کند، اما بی‌شک در ایران، سوریه و حتی اروپا، نگرانی‌هایی جدی درباره بازگشت یکجانبه‌گرایی آمریکا ایجاد کرده است.

ایران و سه کشور اروپایی، بریتانیا، فرانسه و آلمان، روز جمعه، ۱۶ مه ۲۰۲۵ (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴) بە منظور گفتگو در رابطە با آیندە برنامە هستەای ایران و محدودیت‌های آن در استانبول دیدار خواهند کرد. این دیدار در حالی صورت می گیرد که تنها چند ماه به تاریخ امکان فعال کردن مکانیسم ماشه توسط کشورهای اروپایی باقی مانده است. در حالی که ایران، بریتانیا، فرانسه و آلمان قرار است ۱۶ مه ۲۰۲۵ در استانبول برای گفت‌وگو درباره آینده برنامه هسته‌ای ایران دیدار کنند، منابع دیپلماتیک و گزارش رسانه‌های بین‌المللی حاکی از آن است که محور اصلی مذاکرات به‌جای اروپا، به‌تدریج به گفت‌وگوهای مستقیم میان تهران و واشنگتن منتقل شده است. چهار دور مذاکره غیررسمی میان نمایندگان ایران و آمریکا در عمان برگزار شده که به گفته منابع مطلع، بر سر محدودسازی سطح غنی‌سازی، افزایش بازرسی‌ها و لغو مرحله‌ای تحریم‌های آمریکا متمرکز بوده‌اند. در این میان، نقش اروپا در معادلات هسته‌ای ایران تضعیف شده و تروییکای اروپایی E3، بریتانیا، فرانسه، آلمان عملاً به حاشیه رانده شده‌اند. این کشورها در تلاش‌اند تا با احیای نقش خود، از طریق تهدید به فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» فشار بیشتری بر تهران وارد کنند. بر اساس بند ۳۷ برجام، این مکانیسم به کشورهای باقی‌مانده در توافق اجازه می‌دهد که در صورت نقض تعهدات توسط ایران، بدون رأی‌گیری در شورای امنیت، تحریم‌های بین‌المللی سازمان ملل را بازگردانند. تهران صراحتاً هشدار داده است که فعال‌سازی این مکانیزم نه تنها به نقش اروپا در این توافق پایان خواهد داد بلکه می‌تواند پیامدهای غیرقابل بازگشتی داشته باشد. در این شرایط، زمان اهمیت حیاتی یافته است؛ مهلت استفاده از مکانیسم ماشه تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ تعیین و اگر تا آن زمان پیشرفتی در مذاکرات حاصل نشود، اروپا ممکن است به سراغ اتخاذ این گزینه برود. از سوی دیگر، ایران و آمریکا سعی دارند از طریق کانال‌های غیرعلنی، به توافقی محدود و مرحله‌ای برسند که ضمن حفظ چارچوب دیپلماتیک، از تشدید بحران جلوگیری کند. با ادامه این روند، به نظر می‌رسد آینده پرونده هسته‌ای ایران بیش از هر زمان دیگری در دستان دو بازیگر اصلی، یعنی تهران و واشنگتن، قرار دارد؛ در حالی که اروپا در نقش بازیگری نگران، شاهد کنار گذاشته شدن تدریجی خود از میز تصمیم‌گیری است.

رهبران و روسای هیئت‌های نمایندگی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) امروز چهارشنبه بە منظور ترسیم خطوط کلی امنیت و ثبات منطقه‌ای و نیز گفتگو در رابطە با مسالە غزە وارد ریاض شدند. بە گزارش رسانەهای عربی ، رهبران و روسای هیئت‌های کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) امروز چهارشنبە ۱۴ مە، بە منظور شرکت در نشست سران این کشورها و آمریکا وارد فرودگاه ملک خالد در ریاض شدند. این اجلاس به منظور تقویت هماهنگی مشترک و تبادل نظر در مورد برجسته‌ترین چالش‌های سیاسی و اقتصادی پیش روی منطقه برگزار می‌شود. بررسی مسائل منطقه‌ای فوری به ویژه وخامت اوضاع در نوار غزه، تشدید مداوم درگیری‌ها و پیامدهای انسانی و سیاسی آن در دستورکار قرار دارد. هدف از این مذاکرات تدوین و اتخاذ موضعی واحد در قبال بحران‌های منطقه‌ای، بررسی سازوکارهای آرام‌سازی و تلاش برای یافتن راه‌حل‌های سیاسی است که امنیت و ثبات را در منطقه محقق کند. علاوه بر بحران غزە، مذاکرات مسائل مربوط بە امنیت منطقه‌ای با توجه به چالش‌های پیش روی منطقه خلیج فارس، به‌ویژه تهدید تروریسم و ​​مداخله خارجی، را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد. از سوی دیگر، انجمن تجاری عربستان سعودی و ایالات متحده عصر امروز با حضور گسترده نمایندگان بخش‌های دولتی و خصوصی برگزار خواهد شد . انتظار می‌رود در این نشست، ترامپ چشم‌انداز خود را برای آینده همکاری اقتصادی بین ریاض و واشنگتن، با تمرکز بر افزایش سرمایه‌گذاری متقابل، توانمندسازی بخش خصوصی و حمایت از نوآوری و پروژه‌های فناوری مدرن، تشریح کند. این جلسات همچنین بر مسائل انرژی و امنیت عرضه جهانی، به ویژه با توجه به نوسانات بازار جهانی نفت، تمرکز خواهد داشت. انتظار می‌رود دو طرف با توجه به مشارکت استراتژیک چند دهه‌ای، چشم‌اندازهای تقویت همکاری‌های دفاعی و فنی بین دو کشور را بررسی کنند. تحلیلگران معتقدند که در این اجلاس علاوه بر بررسی منافع استراتژیک و اولویت‌های ملی، ایجاد اتحادهای قوی‌تر در خاورمیانه آشفته مورد بحث قرار خواهد گرفت. ریاض در سال‌های اخیر نشان دادە است که از چشم‌انداز روشنی برای رسیدگی به بحران‌های منطقه‌ای برخوردار بودە با ایفای نقش، به نظر می‌رسد در نقش رهبری خود در منطقە مصمم باشد.