آشوب در سوریه، بحران در واشنگتن

Photo illustration: Aïda Amer/Axios. Photo: Alessandra Benedetti/Corbis and Rami Alsayed/NurPhoto via Getty Images

با تشدید حملات هوایی اسرائیل به مواضع ارتش سوریه و بمباران سنگین مناطقی از جمله اطراف کاخ ریاست‌جمهوری در دمشق، تنش‌ها میان واشنگتن و تل‌آویو به نقطه جوش نزدیک شده است. منابع ارشد در دولت آمریکا در گفتگو با وب‌سایت Axios از افزایش نارضایتی کاخ سفید نسبت به سیاست‌های منطقه‌ای بنیامین نتانیاهو خبر داده‌ و او را «خطرناک»، «بی‌ثبات‌کننده» و «دور از کنترل» توصیف کرده‌اند.

به‌گفته مقامات آمریکایی، حمله گسترده اسرائیل به کاروان ارتش سوریه در نزدیکی السویدا، پس از شکل گیری آتش‌بس میانجی‌گری‌شده توسط آمریکا، «زنگ خطر را برای کاخ سفید به صدا درآورده است».

در این بارە، یکی از منابع داخلی کاخ سفید گفت: «رئیس‌جمهور دوست ندارد تلویزیون را روشن کند و ببیند که بمب‌ها در کشوری می‌افتد که او به دنبال صلح در آن است و اعلامیه‌ای بزرگ برای بازسازی آن صادر کرده است»

بە نقل از آکسیوس، یکی از مقامات عالی‌رتبه کاخ سفید اعلام نمودە است:

بی‌بی مثل دیوانه‌ها رفتار می‌کند. هر بحرانی را با بمباران پاسخ می‌دهد. این می‌تواند تلاش‌های پرزیدنت ترامپ برای ایجاد ثبات در منطقه را به کلی نابود کند.

در شرایطی که واشنگتن از تل‌آویو خواسته بود از راه‌حل دیپلماتیک پیروی کند، اسرائیل به‌طور ناگهانی حملات خود را گسترش داد و حتی مقر فرماندهی ارتش سوریه و اطراف کاخ بشار اسد را هدف قرار داد. این اقدام حتی با مخالفت صریح سناتور مارکو روبیو و هشدارهای مستقیم به دفتر نتانیاهو همراه شد.

از سوی دیگر، مقامات اسرائیلی از واکنش سرد و بی‌سابقه واشنگتن به حملات اخیر در سوریه به‌شدت غافلگیر شده‌اند.

یک مقام ارشد اسرائیلی با اشاره به حمایت‌های پیشین ترامپ از نتانیاهو، اظهار داشت که در ابتدای ریاست‌جمهوری، ترامپ نتانیاهو را ترغیب کرده بود تا ابتکار عمل در مناطقی از سوریه را در دست بگیرد و دخالت‌های اسرائیل در این کشور، هرگز با مخالفت جدی کاخ سفید مواجه نشده بود.

وی تأکید کرد که دخالت نظامی اخیر تنها پس از دریافت «اطلاعات موثق امنیتی» درباره مشارکت نیروهای دولتی سوریه در حملات هدفمند علیه جامعه دروزی صورت گرفت.

این مقام هرگونه انگیزه سیاسی یا فشار داخلی در تصمیم تل‌آویو را قاطعانه رد کرد و افزود:

آنچه در واشنگتن درک نمی‌شود، تعهد غیرقابل چشم‌پوشی ما به حمایت از جامعه دروزی اسرائیل است. مداخله ما نه از سر سیاست، بلکه ناشی از مسئولیت اخلاقی و امنیتی است.

برخی از چهره‌های نزدیک به ترامپ، از جمله تام باراک و استیو ویتکاف، از تصمیمات اخیر نتانیاهو به‌شدت انتقاد کرده‌اند.

منابع نزدیک به ترامپ تأکید دارند که نخست‌وزیر اسرائیل «دیگر قابل اعتماد نیست» و تحت نفوذ کامل جناح‌های افراطی در ائتلاف حاکم خود قرار دارد. در این بارە یکی از مقامات آمریکایی بە آکسیوس گفتە است:

دستورکار داخلی و فشار از سوی گروه‌های راست‌گرای تندرو در اسرائیل، نتانیاهو را به سمت تصمیمات شتاب‌زده و خطرناک سوق داده است. ادامه این روند نه‌تنها اسرائیل، بلکه اعتبار آمریکا را نیز تهدید می‌کند.

بر اساس ارزیابی Axios، کاخ سفید هم اکنون هیچ تردیدی ندارد که اقدامات اخیر اسرائیل در سوریه می‌تواند رابطه ویژه میان ترامپ و نتانیاهو را دچار شکست بنیادین کند. به‌ویژه آنکه قتل یک فلسطینی-آمریکایی توسط شهرک‌نشینان و حمله به یک کلیسا در غزه، دولت ترامپ را برای نخستین بار وارد فاز هشدار علنی کرده است.