خطر تشدید روز افزون تنش‌ها در تایوان و احتمال محاسبه مرگبار پکن

تنش‌ها میان تایوان و دولت چین که حتی پیش از انتخاب «لای چینگ ته» به عنوان رئیس‌جمهور جدید این جزیره در ژانویه سال گذشته بالا بود، بیش از پیش تشدید شده است. پکن لای را به «جدایی‌طلبی» و «ویرانگر صلح دو سوی تنگه» متهم کرده و اخیرا گفته است که او، تایوان را به لبه پرتگاه جنگ می‌برد.

نشریه فارین افرز در گزارشی در رابطه با تنشهای اخیر میان تایوان و چین، به رزمایش بزرگ نظامی ارتش چین در اطراف جزیره تایوان در اول ماه آوریل اشاره کرده است که در جریان آن، تصاویری کارتونی از «لای» به شکل یک حشره نمایش داده شده بود. در یکی از آن تصاویر، یک جفت چوب غذاخوری (چاپ‌استیک) لای چینک ته را که به ویلیام لای نیز مشهور است، به‌عنوان «انگل» از تایوان در حال سوختن بیرون می‌کشیدند.

به گزارش فارین‌افرز، این تلاش‌ها برای غیرانسانی جلوه دادن لای، نگرانی عمیق پکن را نسبت به مسیر روابط دو سوی تنگه تایوان و به‌ویژه تمایل احتمالی لای به استقلال جزیره را نشان می‌دهد.

او که پیش از این نیز به مواضع سخت‌گیرانه‌اش در برابر چین شناخته می‌شد، اکنون گام‌های بلندتری برای کاهش نفوذ پکن در تایوان برداشته است.

لای در ماه مارس، چین را «نیروی خصمانه خارجی» نامید و  از طرحی ۱۷ بندی برای دفاع از این جزیره در برابر نفوذ پکن پرده برداشت. اقدامات او، از جمله محدود کردن تعامل دانشگاهی با چین، تغییر محتوای درسی و بازگرداندن دادگاه نظامی برای مقابله با جاسوسی، خشم پکن را برانگیخته است.

در این گزارشِ، رویکرد خصمانه چین به لای با برخورد مشابه پکن با چن شوی‌بیان، رئیس‌جمهور پیشین تایوان در حدود دو دهه پیش مقایسه شده است؛ فردی که او نیز «جدایی‌طلب دوآتشه» و دردسرساز خوانده شد. پکن در آن زمان نیز فشارهای خارجی را افزایش داد و در سال ۲۰۰۸ تا مرز استفاده از نیروی نظامی علیه تایوان پیش رفت.

اکنون، با رشد چشمگیر توان نظامی چین، احتمال استفاده از زور بسیار بیشتر از گذشته است. از سال ۲۰۰۸ به این‌سو، توانمندی‌های نظامی چین به‌شدت افزایش یافته است. ارتش، نیروی دریایی و هوایی مدرن شده‌اند و چین اکنون دارای موشک‌های فراصوت و ضدکشتی پیشرفته است. زرادخانه هسته‌ای چین نیز در پنج سال گذشته دو برابر شده. افزون بر آن، شی جین‌پینگ اصلاحات گسترده‌ای برای آماده‌سازی ارتش برای عملیات مشترک فناوری‌محور اجرا کرده است. در کنار این تحولات، گمانه‌زنی‌ها درباره موضع واقعی دولت ترامپ نسبت به تایوان، بر نگرانی‌ها افزوده است.

برخی تحلیلگران در چین بر این باورند کە ممکن است ترامپ تمایلی به ورود به درگیری نظامی نداشته و ترجیح دهد با پکن وارد معامله شود. این برداشت می‌تواند برای پکن انگیزه‌ای باشد تا با تصور ضعف یا بی‌عملی آمریکا، اقداماتی تهاجمی‌تر علیه تایوان انجام دهد.

در ادامه این گزارش آمده است:  این شرایط احتمال اشتباه محاسباتی از سوی چین را بالا برده و ممکن است منجر به اقدام نظامی در حدود سال ۲۰۲۷ شود؛ زمانی که چین به نقطه عطفی در نوسازی ارتش خود می‌رسد و تایوان نیز در آستانه انتخابات بعدی قرار می‌گیرد.

این گزارش اظهارات برخی از مقامات آمریکایی مانند ژنرال ساموئل پاپارو را بازتاب داده است که هشدار میدهد که رزمایش‌های اخیر چین، دیگر صرفاً تمرین نظامی بە شمار نرفتە بلکه رزمایشهایی برای انجام عملیات واقعی به شمار می‌روند.

چین اکنون تمرین‌های پیچیده‌تری برگزار می‌کند و حتی کشتی‌های جنگی این کشور تا ۲۴ مایل دریایی سواحل تایوان نیز پیشروی کرده‌اند. بر اساس آمار، تنها در سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۰۰۰ سورتی پرواز شناسایی نظامی چین در منطقه شناسایی دفاع هوایی تایوان انجام شده است.

همزمان، برخی رسانه‌های چینی، لای را به «نظامی‌سازی جامعه»، تشویق سرمایه‌گذاری در کشورهای غربی و سرکوب گروه‌های طرفدار چین متهم کرده‌اند؛ اتهاماتی که نشان‌دهنده نگرانی فزاینده پکن از رویکرد استقلال‌طلبانه دولت جدید تایوان است.

در چنین شرایطی، کارشناسان بر لزوم بازدارندگی قوی‌تر از سوی آمریکا و متحدانش تأکید دارند. آن‌ها هشدار می‌دهند که اگر ایالات متحده نتواند به‌روشنی حمایت خود از تایوان را نشان دهد—چه در عرصه نظامی و چه سیاسی—پکن ممکن است دچار سوءبرداشت شده و به سمت گزینه‌هایی از جمله حمله نظامی یا محاصره دریایی، حرکت کند.

به نظر می‌رسد که تنگه تایوان، در آستانه ورود به یکی از خطرناک‌ترین دوره‌های ژئوپولیتیکی خود در چند سال‌ آینده قرار بگیرد؛ دوره‌ای که ثبات در آن، به میزان زیادی به شفافیت و انسجام سیاست‌های آمریکا، و البته سنجیدگی تصمیمات پکن بستگی دارد.