پیشنهاد هستهای آمریکا روی میز ایران؛ مذاکرات در مرحله حساس
- Arena Website
- May 16
- 3 min read
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده اعلام کرد که واشنگتن پیشنهادی رسمی در مورد برنامه هستهای ایران به مقامات تهران ارائه کرده است. این اظهارات در پایان سفر چهارروزه او به خاورمیانه مطرح شد، در حالی که مذاکرات فشرده میان نمایندگان دو کشور ادامه دارد و ایران هنوز پاسخ رسمی به این پیشنهاد نداده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا روز ۲۶ اردیبهشت (۱۶ مه)، در هواپیمای ریاستجمهوری پس از ترک امارات متحده عربی، آخرین مقصد سفر خاورمیانهای خود به خبرنگاران گفت که آمریکا پیشنهادی برای حلوفصل مناقشه بر سر برنامه هستهای ایران به مقامات این کشور ارائه کرده است.
او بدون اشاره به جزئیات، هشدار داد که تهران باید «بسیار سریع» واکنش نشان دهد، وگرنه «عواقب جدی» در انتظار خواهد بود. این اظهارات اولین تأیید رسمی از سوی رئیسجمهور آمریکا درباره ارائه پیشنهاد به ایران است.
به گزارش وبسایت اکسیوس، در جریان چهارمین دور مذاکرات هستهای که در هفتههای اخیر برگزار شد، استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه پیشنهادی مکتوب به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران تحویل داده تا به مقامات ارشد در تهران منتقل شود.
با این حال، عراقچی روز پنجشنبه در گفتوگویی با رسانههای ایرانی اظهار داشت که ایران در طول مذاکرات چندین سند مکتوب شامل دیدگاهها و شروط خود را به طرف مقابل ارائه کرده، اما «هنوز هیچ پیشنهاد مکتوبی از سوی آمریکا دریافت نکردهایم». او افزود که نمایندگان آمریکایی اعلام کردهاند قصد دارند پیشنهادی را بهزودی ارائه کنند.
در همین حال، نشانههایی از انعطاف در مواضع ایران مشاهده شده است. علی شمخانی، مشاور ارشد رهبر انقلاب اسلامی، روز پنجشنبه در مصاحبهای با شبکه انبیسی نیوز گفتە بود:
ایران آماده است در ازای رفع کامل و فوری تحریمها»، تعهدات گستردهای را بپذیرد. این تعهدات شامل «عدم پیگیری سلاح هستهای، توقف تولید اورانیوم با غنای بالا، محدود کردن غنیسازی به سطح مورد نیاز برای مصارف صلحآمیز، و پذیرش نظارت جامع بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
شمخانی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران آماده امضای توافق با دولت ترامپ است، اظهار داشتە بود: «بله، به شرطی که تحریمها بهسرعت و بهطور کامل برداشته شوند.
ترامپ نیز در واکنش به این اظهارات، در پستی در شبکه تروث سوشیال در ارتباط با سخنان شمخانی در قطر اظهار داشت:
فکر میکنم به توافقی نزدیک میشویم که میتواند بدون نیاز به اقدام نظامی به نتیجه برسد.» او همچنین در امارات افزود که پیشنهاد آمریکا «فرصتی تاریخی» برای ایران است تا از انزوای اقتصادی خارج شود.
تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ مقام رسمی ایرانی به اظهارات روز جمعه ترامپ واکنشی نشان نداده است و محتوای دقیق پیشنهاد آمریکا همچنان محرمانه باقی مانده است.
روبیو به خامنهای: صلح را انتخاب کن یا مسیر تخریب را ادامه بده
در همین رابطە مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت (۱۵ مه) در گفتوگویی با شبکه فاکسنیوز، با لحنی قاطع تصمیمگیری درباره پیشنهاد هستهای ارائهشده از سوی ایالات متحده را مستقیماً به رهبر رژیم جمهوری اسلامی ایران، علی خامنهای واگذار کرد.
او این برهه را «لحظهای سرنوشتساز» برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای توصیف کرد و افزود:
خامنهای اکنون در برابر یک دوراهی تاریخی قرار دارد: انتخاب صلح و شکوفایی اقتصادی برای مردم ایران یا ادامه مسیری که به تخریب، انزوای بینالمللی و تبعات سنگین منجر خواهد شد.
روبیو در این مصاحبه تأکید کرد که پیشنهاد آمریکا فرصتی بیسابقه برای ایران فراهم میکند تا از فشار تحریمهای فلجکننده رهایی یابد، به شرط آنکه تهران بهطور کامل با محدودیتهای پیشنهادی بر برنامه هستهای خود موافقت کند.
او هشدار داد که هرگونه تأخیر یا رد این پیشنهاد میتواند پیامدهای غیرقابلبرگشتی برای ایران به دنبال داشته باشد، بدون آنکه جزئیات بیشتری درباره این پیامدها ارائه دهد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین به گزارشهای اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) اشاره کرد که نشاندهنده ادامه غنیسازی اورانیوم با خلوص بالا توسط ایران است، و گفت: «جهان نظارهگر است و صبر جامعه بینالمللی محدود است. خامنهای باید درک کند که زمان برای بازیهای سیاسی گذشته و این لحظهای برای تصمیمگیری قاطع است.»
مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵ شدت گرفته است. این مذاکرات در ادامه تلاشهای ناکام دولتهای پیشین آمریکا برای احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) صورت میگیرد که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد.
ترامپ پیشتر، در روز سهشنبه در ریاض، از ارائه «شاخه زیتون» به ایران سخن گفته بود، اما تأکید کرد که این پیشنهاد «برای همیشه روی میز نخواهد ماند». او همچنین در سخنرانی خود در عربستان، ایران را به «حمایت از تروریسم» و «بیثبات کردن منطقه» متهم کرد و خواستار تغییر رفتار تهران شد.
در مقابل، ایران بارها اعلام کرده که هرگونه توافق جدید باید شامل رفع کامل تحریمها، تضمین عدم خروج مجدد آمریکا از توافق، و جبران خسارات اقتصادی ناشی از تحریمها باشد
