عفو بین‌الملل: اقلیت‌های اتنیکی بیشترین قربانیان موج جدید اعدام‌ها در ایران هستند

گزارش تازه سازمان عفو بین‌الملل از تشدید بی‌سابقه اعدام‌ها در ایران پرده برمی‌دارد کە به‌ویژه اقلیت‌های اتنیکی و طبقات فرودست را هدف قرار داده است. این نهاد تأکید دارد حکومت ایران از مجازات اعدام به‌عنوان ابزاری برای ارعاب سیاسی و سرکوب پس از خیزش «زن، زندگی، آزادی» استفاده می‌کند. سازمان از جامعه جهانی خواسته است برای توقف این حمله سازمان‌یافته به حق حیات اقدام کند.

سازمان عفو بین‌الملل روز پنج‌شنبه ۱۶ اکتبر با انتشار بیانیەای اعلام کرد که اقلیت‌های اتنیکی در ایران، از جمله افغان‌ها، عرب‌ها، بلوچ‌ها و کردها، به‌طور نامتناسبی از افزایش چشمگیر اعدام‌ها در سال جاری آسیب دیده‌اند.

این نهاد مدافع حقوق بشر گفته است که از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون به‌طور میانگین, چهار نفر در روز, و در مجموع بیش از هزار نفر در ایران اعدام شده‌اند. به گفته عفو بین‌الملل، این آمار بالاترین سطح از سال ۱۹۸۹ تاکنون است.

بیانیه این سازمان پیش از انتشار گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران و نشست آتی کمیته سوم مجمع عمومی در ۳۰ اکتبر منتشر شده است.

عفو بین‌الملل از جامعه بین‌المللی خواسته است تا برای توقف آنچه حمله هولناک به حق حیات قلمداد کردە است، اقدام فوری انجام دهد.

این سازمان تأکید کرده است که مقامات جمهوری اسلامی ایران از زمان آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی» در سال ۲۰۲۲، به‌طور فزاینده‌ای از مجازات اعدام برای سرکوب اعتراضات، اعمال کنترل سیاسی و مجازات جوامع حاشیه‌ استفاده کرده‌اند.

بسیاری از محکومان، به‌ویژه از میان اقلیت‌های اتنیکی و طبقات فرودست، پس از محاکمات به‌شدت ناعادلانه در دادگاه‌های انقلاب و بر پایه اعترافات اجباری ناشی از شکنجه به مرگ محکوم شده‌اند.

عفو بین‌الملل این موج از اعدام‌ها را «لحظه‌ای تاریک» در تاریخ معاصر ایران توصیف کرده و خواستار «پاسخی هماهنگ از سوی جامعه جهانی» شده است. ح

در همین بارەم سین باومی، معاون مدیر منطقه‌ای عفو بین‌الملل در خاورمیانه و شمال آفریقا، گفته است:

این وضعیت نباید عادی شود، در حالی که صدها خانواده، به‌ویژه از میان اقلیت‌های تحت ستم، برای عزیزان خود عزادارند.

عفو بین‌الملل همچنین از دولت‌های جهان خواسته است با توجه به «مصونیت سیستماتیک» مقامات جمهوری اسلامی ایران در قبال نقض گسترده و جدی حقوق بشر، برای تضمین پاسخگویی گام‌های عملی بردارند.

این سازمان تأکید کرده است که کشورها باید با استفاده از اصل صلاحیت جهانی، تحقیقات کیفری درباره شکنجه و سایر جرایم بین‌المللی ارتکاب‌یافته در ایران را آغاز کنند.

به گفته عفو بین‌الملل، هدف از این اقدامات باید صدور قرار بازداشت برای مقاماتی باشد که شواهدی مبنی بر مسئولیت کیفری آن‌ها وجود دارد.

سازمان عفو بین‌الملل در این بیانیە همچنین از کشورهای عضو سازمان ملل خواسته است از ایران بخواهند فوراً اعدام‌ها را متوقف کرده، احکام ناعادلانه را لغو کنند، قوانین سخت‌گیرانه مواد مخدر را اصلاح نمایند و با برقراری یک مهلت قانونی، گامی به سوی لغو کامل مجازات اعدام بردارند.

این سازمان همچنین از دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل و هیئت بین‌المللی کنترل مواد مخدر خواسته است تا برای اصلاح سیاست‌های ایران مطابق با معیارهای حقوق بشر فشار بیاورند.