تحریم‌های بی‌سابقه آمریکا علیه هسته سخت شبکه نفتی ایران

آمریکا ۲۰ نهاد فعال در تجارت نفت و پتروشیمی ایران و ۱۰ کشتی را تحریم کرد. تمرکز بر شرکت‌هایی است که میلیون‌ها بشکه نفت ایرانی را جابجا کرده‌اند. شرکت‌هایی از چین، هند، امارات، ترکیه و اندونزی نیز مشمول تحریم‌اند. هم‌زمان، شبکه نفتی حسین شمخانی، فرزند علی شمخانی، شامل ۱۱۵ فرد، شرکت و کشتی به‌دلیل دور زدن تحریم‌ها و تأمین مالی جمهوری اسلامی، هدف قرار گرفت. این تحریم‌ها با هدف کاهش درآمدهای نفتی ایران اعمال شده‌اند.

وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای رسمی، از تحریم ۲۰ نهاد فعال در تجارت نفت، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی ایران خبر داد و اعلام کرد ۱۰ کشتی نیز به عنوان اموال مسدود شده شناخته شده‌اند.

تمرکز این اقدامات بر شرکت‌های پایانه‌دار، مدیریت کشتی‌ها و خریداران عمده‌ای بوده است که به‌طور سیستماتیک در جابجایی میلیون‌ها بشکه نفت و محصولات پتروشیمی با منشأ ایرانی مشارکت داشته‌اند.

در میان تحریم‌شدگان، نام یک اپراتور چینی نیز به چشم می‌خورد که علی‌رغم هشدارهای پیشین، نفت خام ایران را از نفتکش‌های تحت تحریم آمریکا دریافت کرده است.

همچنین شرکت‌هایی از هند، امارات، ترکیه و اندونزی به دلیل نقش پررنگ در مبادلات پتروشیمی، مشمول تحریم‌های جدید شده‌اند.

تحریم امپراتوری شمخانی

در اقدامی هم‌زمان، وزارت خزانه‌داری آمریکا بیش از ۱۱۵ فرد، شرکت و کشتی را به دلیل ارتباط با شبکه نفتی حسین شمخانی، فرزند علی شمخانی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی ایران، هدف تحریم قرار داده است.

بنا بر گزارش وزارت خزانه‌داری، شمخانی با بهره‌گیری از یک ساختار پیچیده واسطه‌گری، نفت و محصولات روسی و ایرانی را از طریق مسیرهای پنهان به بازار جهانی منتقل کرده و میلیاردها دلار درآمد حاصل از این تجارت را به خزانه جمهوری اسلامی سرازیر کرده است.

شمخانی متهم است با سوءاستفاده از ارتباطات سیاسی و فساد ساختاری در تهران، یکی از کلیدی‌ترین شبکه‌های تأمین مالی جمهوری اسلامی را رهبری می‌کند.

در مجموع، تحریم‌های جدید ۱۵ شرکت کشتیرانی، ۵۲ کشتی، ۱۲ فرد و ۵۳ نهاد در ۱۷ کشور — از پاناما تا ایتالیا و هنگ‌کنگ — را که در دور زدن تحریم‌ها نقش داشته‌اند، هدف قرار داده است.

مقام‌های آمریکایی این بسته تحریمی را بخشی از تلاش مداوم برای کاهش چشمگیر درآمدهای نفتی ایران می‌دانند که طبق گفته آنان، ابزار استمرار نفوذ منطقه‌ای و پشتیبانی از گروه‌های نیابتی هستند.

یک مقام ارشد آمریکایی با اشاره به کاهش صادرات نفت ایران از ۱.۸ میلیون بشکه در روز به حدود ۱.۲ میلیون بشکه، اعلام کرد که این روند کاهشی ادامه خواهد داشت و هدف، نزدیک‌کردن مجدد صادرات ایران به سطح چند صد هزار بشکه در روز است، رقمی که در دوره نخست ترامپ تجربه شده بود. با این حال، آمریکا انتظار اختلال پایدار در بازار جهانی نفت را ندارد.

ایران تحریم‌ها را محکوم کرد

در واکنش بە این اقدامات اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در اظهاراتی که توسط رسانه‌های داخلی ایران بازتاب یافت، تحریم‌ها را «نمونه آشکار دشمنی آمریکا با ملت ایران» توصیف کرد و آن‌ها را تلاشی «شیطانی» برای ضربه‌زدن به توسعه اقتصادی و رفاه عمومی دانست. او افزود:

تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا علیه ایران اقدامی جنایتکارانه و ناقض اصول و قواعد بنیادین حقوق بین‌الملل و حقوق بشر بوده و مصداق جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود و دولت آمریکا باید به‌خاطر نقض‌های فاحش حقوق بشر ناشی از این تحریم‌های غیرقانونی بازخواست شده و پاسخگو باشد.

اگرچه هفته گذشته یک مقام ارشد کاخ سفید اعلام کرد که آمریکا همچنان آماده گفت‌وگوی مستقیم با ایران است، اما دیپلمات‌های اروپایی و ایرانی گفته‌اند که چشم‌انداز ازسرگیری مذاکرات، در وضعیت فعلی تقریباً غیرممکن است.

این فضای مسدود دیپلماتیک، بلافاصله پس از حملات هوایی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه ژوئن پدید آمد که ترامپ آن را نابودکننده برنامه هسته‌ای ایران توصیف کرد.

رئیس‌جمهور سابق آمریکا این هفته هشدار داد که در صورت هرگونه تلاش ایران برای احیای این سایت‌ها، فرمان حمله جدیدی صادر خواهد کرد.