ترامپ حرفش را به کرسی نشاند؛ ناتو بودجه نظامی را دو برابر می‌کند

در تصمیمی کم‌سابقه و پرحاشیه، اعضای ناتو با افزایش بودجه دفاعی تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی موافقت کردند؛ اقدامی که دونالد ترامپ آن را «پیروزی شخصی» خود نامید. مارک روته، دبیرکل ناتو نیز اذعان داشت که این تصمیم بدون ترامپ ممکن نبود. با وجود این، کشورهای منتقدی چون اسپانیا، بلژیک و اسلواکی مخالفت‌هایی ابراز کردند، تا روشن شود مسیر تحقق این هدف، همچنان با چالش‌های جدی روبه‌روست.

در اتفاقی کم‌سابقه و بحث‌برانگیز، کشورهای عضو ناتو با افزایش بودجه دفاعی خود به ۵ درصد تولید ناخالص داخلی موافقت کردند؛ تصمیمی که دونالد ترامپ آن را «پیروزی شخصی» خود می‌داند و دبیرکل ناتو نیز به‌صراحت می‌گوید: «بدون ترامپ، این اتفاق نمی‌افتاد.»

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا بار دیگر، نه به‌خاطر جنجالی تازه، بلکه به دلیل آنچه خودش آن «یک پیروزی بزرگ» می‌نامد در مرکز توجە رسانەها قرار گرفتە است.

در نشست اخیر با مارک روته، دبیرکل ناتو، ترامپ اعلام کرد که اعضای ناتو بالاخره پذیرفته‌اند بودجه نظامی‌شان را تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهند.

برای کسی که سال‌هاست به خاطر فشارهایش بر اروپا مورد انتقاد قرار گرفته، این لحظه چیزی شبیه به اثبات حقانیت بود. ترامپ گفت:

من سال‌هاست که از آن‌ها می‌خواهم که بودجه دفاعی‌شان را تا ۵ درصد افزایش دهند. این جهشی بزرگ از سطح ۲ درصد است؛ خیلی‌ها حتی آن ۲ درصد را هم پرداخت نمی‌کردند. این اتفاق، خبر بسیار بزرگی است.

اما شاید چیزی که بیشتر جلب توجه کرد، واکنش مارک روته بود. برخلاف لحن دیپلماتیک و سنجیده همیشگی‌، این‌بار وی با صراحتی بی‌سابقه اعلام نمود:

می‌خواهم همین‌جا بگویم، بدون ترامپ، این اتفاق نمی‌افتاد. با این افزایش، حالا اروپایی‌ها و کانادایی‌ها به اندازه آمریکا برای امنیت جمعی هزینه می‌کنند. این به این معنا نیست که مالیات‌دهندگان آمریکایی باید بیشتر بپردازند، بلکه اروپایی‌ها و کانادایی‌ها هستند که سهم واقعی خود را می‌پردازند. و بله، این بدون ترامپ ممکن نبود. حتی اگر برخی از من انتقاد کنند، وقتی با آن‌ها صحبت می‌کنم، می‌گویند حق با توست.

با این حال، اجماع بر سر این هدف بدون مخالفت نماند. برخی از کشورهای عضو، از جمله اسپانیا، بلژیک و اسلواکی، موضعی متفاوت اتخاذ کردند.

اسپانیا رسماً اعلام کرده است که دستیابی به هدف ۵ درصدی تا مهلت تعیین‌شده ۲۰۳۵ برای این کشور «غیرواقع‌گرایانه» است.

اسپانیا همچنین تصریح نمودە است که بیش از ۲.۱ درصد از تولید ناخالص داخلی را به بودجه دفاعی اختصاص نخواهد داد، چرا که تعهدات اسپانیا در ناتو با همین سطح هزینه هم قابل اجراست.

بلژیک نیز راه میانه‌تری در پیش گرفتە و اعلام نمودە است که سقف ۳.۵ درصدی در یک بازه ده‌ساله، هدفی واقع‌بینانه‌تر است.

بنظر آنها اگر سایر کشورها بتوانند با هزینه‌ای کمتر به اهداف عملیاتی برسند، بلژیک نیز ممکن است همان مسیر را دنبال کند.

اسلواکی هم موضعی مستقل اتخاذ و تأکید کرده است که حق تصمیم‌گیری نهایی درباره بودجه دفاعی را برای خود محفوظ می‌داند.

این شکاف‌ها نشان می‌دهند که اگرچه ترامپ در ظاهر به خواسته‌اش دست یافتە است، اما مسیر رسیدن به یک اجماع واقعی، همچنان با مقاومت، تردید و حتی گاه نافرمانی همراه است.

با این حال بسیاری از تحلیل‌گران این تحول را نشانه‌ای از پایان دوره‌ای می‌دانند که در آن آمریکا عملاً بار امنیت اروپا را به دوش می‌کشید. حالا، چه از سر ترس، چه به دلیل فشار، و چه شاید با نگاهی واقع‌گرایانه‌تر به جهانِ ناامنِ امروز، ناتو در حال پوست‌اندازی است؛ و ترامپ هم با لبخندی از جنس «دیدید گفتم؟» نظاره‌گر آن است.