ناتو بزرگ‌ترین برنامه تسلیحاتی خود از زمان جنگ سرد را بە تصویب رساند

Foto: X/Nato

 سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، برنامه‌ای گسترده برای تقویت توان دفاعی خود تصویب کرد که به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح تسلیحاتی این ائتلاف از پایان جنگ سرد توصیف شده است. به گفتە ناتو این اقدام در واکنش به "تهدیدات فزاینده روسیه" و با هدف نوسازی توان بازدارندگی این ائتلاف نظامی انجام شدە است.

 

وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو روز سه‌شنبه و چهارشنبه، ۳ و ۴ ژوئن، در بروکسل گرد هم آمدند تا درباره جهت‌گیری استراتژیک و تأمین مالی این ائتلاف بحث کنند. 

در برنامە جدیدی کە به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح تسلیحاتی ناتو بعد از پایان جنگ سرد توصیف می شود، این سازمان متعهد شده است قابلیت‌های دفاعی و بازدارندگی خود را به‌طور قابل‌توجهی ارتقا دهد.

این برنامه جامع بر تقویت سامانه‌های دفاع هوایی و موشکی، افزایش تولید تسلیحات دوربرد، بهبود زیرساخت‌های نظامی و گسترش توان نیروی انسانی متمرکز است. کشورهای عضو ناتو موظف به دستیابی به اهداف نظامی جدیدی شده‌اند که به‌دلیل حساسیت امنیتی به‌صورت محرمانه طبقه‌بندی شده‌اند.

در این بارە، رید هگست، وزیر دفاع ایالات متحده روز پنجشنبه پنجم ژوئن (۱۵ خرداد)، اعلام کرد که مذاکرات برای افزایش بودجه دفاعی کشورهای عضو تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی (تولید ناخالص داخلی) به مراحل نهایی نزدیک شده است.

این در حالی است که هدف کنونی ناتو، کە در سال ٢٠١٤ تعیین‌شده است حاکی از لزوم تخصیص ۲ درصد تولید ناخالص داخلی به هزینه‌های دفاعی است.

در این راستا مارک روته، دبیرکل ناتو پیشنهاد کرده که کشورهای عضو حداقل سه و نیم درصد از تولید ناخالص داخلی را به هزینه‌های دفاعی و یک و نیم درصد را به زیرساخت‌های مرتبط با دفاع اختصاص دهند. 

همزمان با این نشست، رزمایش بزرگ ناتو با نام بالتاپس (BALTOPS) از روز چهارشنبه در دریای بالتیک آغاز شدە است.

به گزارش وب‌سایت رسمی ناتو، این تمرین سالانه به رهبری ایالات متحده با حضور حدود ۵۰ کشتی جنگی، بیش از ۲۵ هواپیما و بالگرد، و نزدیک به ۹ هزار نیروی نظامی از ۱۷ کشور عضو و شریک ناتو تا ۲۰ ژوئن ادامه خواهد داشت.

دریای بالتیک به‌دلیل موقعیت استراتژیک و نزدیکی به مرزهای روسیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روسیه تنها کشور غیرعضو ناتو در میان ۹ کشور ساحلی بالتیک این رزمایش را "تحریک‌آمیز" خواند و در روزهای اخیر مانورهای دریایی خود را در این منطقه برگزار کرد.

تهاجم روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، نقطه عطفی در سیاست‌های دفاعی ناتو ایجاد کرد. این جنگ که همچنان ادامه دارد ناتو را واداشته است تا تمرکز خود را بر تقویت توان نظامی در برابر تهدیدات مسکو افزایش دهد.

از همین رو، دریای بالتیک، به‌دلیل نزدیکی جغرافیایی به روسیه و نقش آن به‌عنوان مسیر کلیدی برای تجارت و امنیت انرژی، به یکی از مناطق استراتژیک برای ناتو تبدیل شده است.

از زمان الحاق کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴، ناتو حضور نظامی خود را در کشورهای بالتیک و شرق اروپا تقویت کرده و رزمایش‌های متعددی در این منطقه برگزار کرده است. 

انتقادات فعالان حقوق‌بشر و ضدجنگ

این برنامه تسلیحاتی گسترده از ماه‌ها پیش با اعتراضات گسترده فعالان حقوق‌بشر و گروه‌های ضدجنگ مواجه شده است. سازمان عفو بین‌الملل بارها هشدار داده که تخصیص بودجه‌های کلان به تسلیحات، منابع مالی موردنیاز برای آموزش، بهداشت و مقابله با بحران‌های اقلیمی را به خطر می‌اندازد.

سارا جونز، سخنگوی این سازمان، در بیانیه‌ای اظهار داشت:

سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در زمینە امور تسلیحاتی، خطر تنش‌های جهانی را افزایش می‌دهد و نیازهای بشردوستانه را به حاشیه می‌راند. جهان به همکاری و صلح نیاز دارد، نه رقابت نظامی.

ائتلاف بین‌المللی "کمپین علیه تجارت اسلحه" (CAAT) نیز این طرح را "نقشه‌راهی برای رقابت تسلیحاتی جدید" خوانده است.

اندرو اسمیت، از اعضای ارشد این ائتلاف در این‌بارە گفتە است:

افزایش هزینه‌های نظامی ناتو به ۵ درصد تولید ناخالص داخلی، میلیاردها دلار را از نیازهای اجتماعی مانند مراقبت‌های بهداشتی و آموزش به سمت تسلیحات هدایت می‌کند. این سیاست‌ها در جهانی که با بحران‌های انسانی و زیست‌محیطی بی‌سابقه مواجه است، امنیت را تضعیف می‌کند.

در همین حال گروه‌های صلح‌طلب مانند "صلح اکنون" (Peace Now) کمپین‌های آنلاینی را راه‌اندازی و طومارهایی را با جمع آوری صدها هزار امضا برای توقف افزایش بودجه نظامی ناتو جمع‌آوری کرده‌اند.

نشست آتی سران ناتو در روزهای ۲۴ و ۲۵ ژوئن ۲۰۲۵ در لاهه هلند برگزار خواهد شد.