سه‌شنبه‌های نه به اعدام؛ «پیکاری ارزشمند برای رسیدن بە حیاتی انسانی»

«یا باید زندگی را نزیست و یا باید با معنا و متعالی زیست» این بخشی از بیانیە زندانی سیاسی زن کرد محکوم بە اعدام، وریشە مرادی است.تاکنون چهل زندان در سرتاسر ایران بە کارزار «سەشنبەهای نە بە اعدام» پیوستەاند، کارزاری کە در واکنش بە شدت گرفتن اعدام‌ها (بیش از ۹۰۰ اعدام در سال ۱۴۰۲) در ایران، از نهم بهمن ۱۴۰۲ از سوی زندانیان سیاسی محبوس در زندان قزلحصار آغاز شد.

کسانی که تجربه زندان دارند می‌دانند که سه‌شنبه‌ها روز شومی در زندان‌ها است. در این روز زندانیان محکوم به اعدام را به انفرادی می‌برند تا در سحرگاه چهارشنبه اعدام کنند و این دلیل انتخاب این روز از سوی زندانیان سیاسی محبوس در زندان قزلحصار بود.

این کارزار با هدف برچیدن اعدام‌ در ایران شکل گرفته است، زندانیان در این کارزار، سه‌شنبه هر هفته دست به اعتصاب غذا می‌زنند تا صدای خود را در دفاع از حق بشر و حق زندگی به گوش همگان برسانند.

بر اساس گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری از سال ۱۳۹۷ به این طرف آمار اعدام‌ها در ایران افزایش چشمگیری داشته است، در سال ۱۴۰۲ حدود ۹۷۰ نفر اعدام شده‌اند که در مقایسه با ۸۳۴ اعدام در سال ۱۴۰۱، حدود ۱۷ درصد افزایش داشته است.

برخی معتقدند که افزایش اعدام‌ها در سال ۱۴۰۲ واکنش حکومت به اعتراضات زن، زندگی، آزادی بوده و جمهوری اسلامی اعدام را به عنوان ابزار ارعاب و تهدید علیه معترضان به کار گرفته است؛ کاری که پیشتر هم انجام داده است. در تابستان ۱۳۶۷ بین چهار تا پنج هزار زندانی سیاسی (برخی منابع آمار را بیشتر از این هم اعلام می‌کنند) به سرعت اعدام شدند.

از آغاز کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» تا کنون ۶۴ هفته گذشته است و این کارزار همچنان از سوی زندانیان سیاسی محبوس در بندهای زنان چهار و هشت زندان اوین، واحدهای دو و چهار زندان قزلحصار، مرکزی کرج، تهران بزرگ، خورین ورامین، اراک، خرم‌آباد، اسدآباد اصفهان، دستگرد اصفهان، شیبان اهواز، سپیدار اهواز، نظام شیراز، بندهای زنان و مردان عادل آباد شیراز، برازجان، رامهرمز، بم، کهنوج، طبس، جوین، وکیل‌آباد مشهد، قائم‌شهر، بندهای مردان و زنان لاکان رشت، رودسر، حویق تالش، گنبد کاووس، اردبیل، تبریز، ارومیه، سلماس، خوی، نقده، سقز، بانه، مریوان، کامیاران، بند زنان زندان بهبهان و ... حمایت می‌شود.

مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» را «تعهدی تزلزل‌ناپذیر به عدالت و حقوق بشر» نامیده است، پیش از او نیز جاوید رحمان گزارشگر پیشین، از این کارزار تقدیر کرده بود.

تداوم کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» سرریز به بیرون از زندان هم داشته است. در پی صدور حکم اعدام برای دو زن زندانی سیاسی کرد، پخشان عزیزی و وریشه مرادی و در پاسخ به فراخوان احزاب و فعالان سیاسی کرد، اعتصابی عمومی در روز سوم بهمن ۱۴۰۳ در اعتراض به این احکام در بسیاری از شهر‌های کردستان ایران برگزار شد.