آتش جنگ تعرفه‌ای؛ چین در برابر فشارهای آمریکا می‌ایستد

چین با محکوم کردن سوءاستفاده آمریکا از تعرفه‌ها و هشدار به کشورهای دیگر درباره توافق‌های اقتصادی به ضرر پکن، تنش در جنگ تجاری با ایالات متحده را تشدید کرده است. این رویارویی اقتصاد جهانی را در آستانه رکود قرار داده و کشورهای جنوب شرق آسیا را در میانه این نبرد اقتصادی گرفتار کرده است.

وزارت بازرگانی چین روز دوشنبه ٢١ آپریل (اول اردیبهشت) ایالات متحده را به سوءاستفاده از تعرفه‌ها تحت عنوان «برابری» متهم کرد و هشدار داد هر کشوری که توافقی به ضرر چین امضا کند، با «اقدامات متقابل قاطع» پکن مواجه خواهد شد.

بە نقل از رویترز، این واکنش به گزارش بلومبرگ اشاره دارد که مدعی است دولت دونالد ترامپ قصد دارد کشورهایی را که به دنبال معافیت یا کاهش تعرفه‌های آمریکا هستند، تحت فشار قرار دهد تا تجارت با چین را محدود کنند، حتی با تهدید به تحریم‌های پولی.

ترامپ در ۲ آوریل ۲۰۲۵ تعرفه‌های گسترده‌ای را علیه ده‌ها کشور اعلام کرد، اما این تعرفه‌ها به جز چین برای سایر کشورها بە حالت تعلیق درآمدند. واشنگتن تعرفه‌های کالاهای چینی را به ۱۴۵ درصد افزایش داده و پکن نیز در پاسخ، تعرفه‌هایی ۱۲۵ درصدی بر کالاهای آمریکایی اعمال کرده است. این اقدامات عملاً به موانع تجاری متقابل تبدیل شده و تجارت بین دو اقتصاد بزرگ جهان را فلج کرده است.

سخنگوی وزارت بازرگانی چین در این بارە اظهار داشت:

ایالات متحده با بهانه 'تعرفه‌های متقابل'، همه شرکای تجاری خود را تحت فشار قرار داده و آن‌ها را به مذاکراتی غیرمنصفانه واداشته است.

پکن تأکید کرده است که مصمم به دفاع از منافع خود است و آماده همکاری با دیگر کشورها برای مقابله با این فشارها است. چین این هفته نشستی غیررسمی در شورای امنیت سازمان ملل برگزار خواهد کرد تا آمریکا را به «قلدری اقتصادی» و تضعیف تلاش‌های جهانی برای صلح و توسعه متهم کند.

جنوب شرق آسیا در تنگنا

کشورهای جنوب شرق آسیا، به‌ویژه اعضای آسه‌آن، در میانه این جنگ تجاری تحت فشار شدیدی قرار دارند. وزرای اقتصاد تایلند و اندونزی هم‌اکنون در آمریکا مشغول مذاکره بودە و مالزی نیز به زودی به آن‌ها ملحق خواهد شد. شش کشور آسه‌آن با تعرفه‌های ۳۲ تا ۴۹ درصدی آمریکا مواجه شده‌اند که اقتصادهای وابسته به تجارت با آمریکا، آن‌ها را تهدید می‌کند.

در رابطە با این جنگ تجاری، بو ژنگ‌یوان، تحلیلگر مؤسسه پلنوم، می‌گوید:

هیچ کشوری نمی‌خواهد در این مناقشه جانبداری کند. کشورهایی که به سرمایه‌گذاری، زیرساخت‌ها و بازار مصرف چین وابسته‌اند، احتمالاً در برابر فشارهای آمریکا مقاومت خواهند کرد.

سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ بازارهای مالی جهانی را متزلزل کرده و سرمایه‌گذاران نگرانند که اختلال در تجارت جهانی، اقتصاد جهان را به سوی رکود سوق دهد. بورس چین روز دوشنبه واکنش محدودی به بیانیه وزارت بازرگانی نشان داد، اما سرمایه‌گذاران همچنان نسبت به دارایی‌های چینی محتاط هستند.

محدودیت‌های فناوری و کشتی‌سازی

علاوه بر تعرفه‌ها، آمریکا تلاش می‌کند پیشرفت چین در فناوری‌های پیشرفته را مهار کند. واشنگتن اخیراً محدودیت‌هایی بر صادرات تراشه‌های هوش مصنوعی به چین اعمال کرده که باعث شد شرکت انویدیا ضرری ۵.۵ میلیارد دلاری متحمل شود. همچنین، هفته گذشته هزینه‌های بندری بر کشتی‌های ساخت چین وضع شد تا سلطه پکن در صنعت کشتی‌سازی محدود شود.

شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، هفته گذشته به سه کشور جنوب شرق آسیا سفر کرد تا روابط تجاری منطقه‌ای را تقویت کند. او در مقاله‌ای در یک رسانه‌ ویتنامی، بدون اشاره مستقیم به آمریکا، از شرکای تجاری خواست در برابر «قلدری یک‌جانبه» مقاومت کنند و افزود: «در جنگ‌های تجاری و تعرفه‌ای هیچ برنده‌ای وجود ندارد.

جنگ تجاری چین و آمریکا از سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شد، زمانی که او تعرفه‌هایی بر کالاهای چینی اعمال کرد تا کسری تجاری آمریکا را کاهش دهد. چین نیز با تعرفه‌های تلافی‌جویانه پاسخ داد. این تنش‌ها در سال‌های اخیر با تمرکز بر فناوری‌های پیشرفته، از جمله تراشه‌های نیمه‌هادی و هوش مصنوعی، شدت گرفته است.

از زمان اعلام تعرفه‌های جدید، نزدیک به ۵۰ کشور با جیمیسون گریر، نماینده تجاری آمریکا، برای مذاکره درباره کاهش تعرفه‌ها تماس گرفته‌اند. ژاپن در حال بررسی افزایش واردات سویا و برنج از آمریکا است و اندونزی نیز قصد دارد خرید مواد غذایی و کالاهای آمریکایی را افزایش دهد.