جنگ تجاری چین و آمریکا تنشهای جهانی را دامن می زند

Alex Brandon/AP: عکس از

افزایش تنش میان دو قدرت اقتصادی جهان، در نتیجە افزایش تعرفەها از سوی دونالد ترامپ، بازارهای مالی در سطح جهان را دچاربحران نموه است، تا جایی کە افزایش تعرفه‌ها از سوی آمریکا، واکنش تند متحدان آمریکا را نیز بە دنبال داشتە است.

با صدور فرمان اجرایی مبنی بر افزایش تعرفە بر کالاهای خارجی از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحدە آمریکا، جنگ تجاری نە تنها میان دو قدرت بزرگ اقتصادی جهان، بلکە با کشورهای متحد آمریکا نیز وارد مرحله‌ای تازه شده است.

در آوریل ۲۰۲۵، دونالد ترامپ با بازگشت به کاخ سفید، تمامی واردات از چین را مشمول تعرفه ٥٤ درصدی قرار داد. این اقدام که تحت شعار "اول آمریکا" صورت گرفت، بلافاصله واکنش تند پکن را در پی داشت.

در واکنش بە این اقدام آمریکا، چین با وضع تعرفه‌ای ۳۴ درصدی بر کالاهای آمریکایی مقابله به مثل کرد و سخنگوی وزارت خارجه این کشور تأکید نمود: «ما هرگز در برابر زورگویی کوتاه نخواهیم آمد. از همین رو این کشور مجموعه‌ای از اقدامات هدفمند و هوشمندانه را در دستور کار خود قرار داده است:

کاهش صادرات عناصر کمیاب حیاتی برای صنایع پیشرفته آمریکا

آغاز تحقیقات ضدانحصار علیه شرکت‌های بزرگی مانند گوگل و دوپونت

توقف تحویل هواپیماهای بوئینگ

محدودسازی واردات فیلم‌های هالیوودی

اعمال هزینه‌های بندری اضافی بر کشتی‌های مرتبط با آمریکا

پکن همچنین بخش خدمات آمریکا را کە این کشور در آن‌ها دارای مازاد تجاری است، از جملە بخشهای حقوقی، مشاوره‌ای و گردشگری را نیز هدف قرار داده است.

در همین راستا پکن، سطح تعرفه‌های خود را به ۱۲۵ درصد رساندە است.

ترامپ نیز دواکنش نرخ تعرفه‌ بر کالاهای چینی را ابتدا به ۱۰۴ درصد و سپس به ۱۵۴ درصد افزایش داد؛ حرکتی که بازارهای سهام جهانی را متزلزل کرد و نگرانی‌ها از وقوع رکود اقتصادی را افزایش داد.

وزارت بازرگانی چین این اقدامات آمریکا را "بازی بی‌معنای اعداد" توصیف کرد و اعلام نمود دیگر به این رویکرد توجهی نخواهد داشت. در عوض، چین تمرکز خود را بر اقدامات تلافی‌جویانه غیرتعرفه‌ای معطوف کرده است.

در مجموع، با افزایش تنش های ناشی از افزایش تعرفەها، ارزش دلار در برابر ارزهای اروپایی نیز کاهش یافت. شاخص داوجونز حدود چهار درصد افت کرد و قیمت نفت که یکی از شاخص‌های اعتماد اقتصادی محسوب می‌شود نیز نزدیک به چهار درصد افت را تجربە کرد.

پیامدهای جهانی و چشم‌انداز آینده

تحلیل‌گران برآورد می‌کنند تداوم این جنگ تجاری می‌تواند رشد تجارت جهانی در سال ۲۰۲۵ را تا ۰.۲ درصد کاهش دهد. شی فنگ، سفیر چین در واشنگتن، هشدار داده ادامه این روند می‌تواند پیامدهایی مشابه رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ به همراه داشته باشد.

اتحادیه اروپا نیز که هدف تعرفه‌های آمریکا قرار گرفته، در تدارک پاسخ‌های متقابل است. اورزولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، اعلام کرده است:

در واکنش به تعرفه‌های ۲۸ میلیارد دلاری آمریکا، ما نیز بر کالاهای آمریکایی به ارزش ۲۶ میلیارد یورو تعرفه اعمال خواهیم کرد.

اما با تعلیق ٩٠ روزه تعرفەها برای همە کشورها بجز چین، توسط ترامپ، اروپا اقدام متقابل را فعلا مسکوت گذاشتە است.

در میان منتقدان داخلی سیاستهای ترامپ در آمریکا، جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، درباره تاثیر تعرفه‌های جدید تجاری دولت ترامپ بر رشد اقتصادی ایالات متحده و افزایش تورم هشدار داده است.

پاول، در یک سخنرانی در باشگاه اقتصادی شیکاگو گفت مقامات بانک مرکزی پیش بینی می کنند که افزایش تعرفەها وارداتی که ترامپ در ماه جاری اعمال کرد، هزینه‌های زندگی را بالا ببرد. با این وجود آنها مصمم هستند تا اجازه ندهند افزایش قیمت‌ها به یک دوره طولانی تورم تبدیل شود.

اظهارات پاول پاسخ احتمالی فدرال رزرو را به اغاز یک جنگ تجاری که به سرعت در حال تغییر است روشن می کند.

اگرچه چین اعلام کرده است کە در رابطە با تعرفەها آماده مذاکره با آمریکا است، اما تأکید دارد که تسلیم فشارهای یک‌جانبه نخواهد شد. در چنین شرایطی، چشم‌انداز اقتصاد جهانی در ابهام قرار می گیرد.

تحلیل‌گران معتقدند اگر عقلانیت دیپلماتیک بر فضای پرتنش فعلی غلبه نکند، جهان ممکن است به‌سوی عصر تازه‌ای از جنگ‌های اقتصادی فرسایشی و بازسازی دیوارهای بلند اقتصادی حرکت گام بردارد؛ وضعیتی که نه برنده دارد و نه مسیر روشنی برای خروج از آن می توان تصور کرد.