محدودیت‌های ایران برای پاسخ به آمریکا: تهدیدهای متقابل، گزینه‌های پرهزینه

بنا به گزارش روزنامه بریتانیایی گاردین، ایران پس از حمله ایالات متحده به سه سایت هسته‌ای در خاک خود، در تلاش برای انتخاب راهی برای پاسخ‌دهی است، اما با گزینه‌هایی محدود و مخاطراتی فزاینده روبه‌روست. این روزنامه می‌نویسد که اگرچه مقامات ایرانی تهدید کرده‌اند که کشتی‌ها و پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه را هدف قرار خواهند داد، اما بخش زیادی از توان بازدارنده جمهوری اسلامی در روزهای گذشته به واسطه حملات اسرائیل تضعیف شده است.

بر اساس تحلیل جولیان بورگر، خبرنگار ارشد گاردین، حملات اسرائیل تاکنون عمدتاً روی موشک‌های بالستیک دوربرد ایران متمرکز بوده است. هرچند زرادخانه‌ای از پهپادها و موشک‌های کوتاه‌برد همچنان در اختیار تهران باقی مانده است، اما ایالات متحده نیز در پاسخ، سامانه‌های دفاعی خود را تقویت و حضور دریایی‌اش در منطقه را پراکنده کرده است تا هدفی دشوار برای حملات احتمالی ایران باشد.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نیز در واکنش به تهدیدات تهران هشدار داده است که هرگونه تلاش ایران برای تلافی، ممکن است به مداخله‌ای گسترده‌تر از سوی ایالات متحده در جنگ اسرائیل منجر شود.

گاردین می‌نویسد که ترامپ حتی به‌طور خاص علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را به‌عنوان یکی از اهداف احتمالی بمباران آمریکا معرفی کرده است.

گاردین در ادامه با اشاره به تضعیف نیروهای نیابتی ایران در منطقه، از حزب‌الله لبنان به‌عنوان یکی از بازوان اصلی «محور مقاومت» یاد می‌کند که زرادخانه موشکی آن سال گذشته در حملات اسرائیل تا حد زیادی نابود شده است. اسرائیل اخیراً نیز یک انبار مهمات را در جنوب بیروت هدف قرار داده است.

از سوی دیگر، در عراق، گروه شبه‌نظامی کتائب حزب‌الله، از متحدان نزدیک تهران، تهدید کرده است که پایگاه‌های آمریکا در منطقه را به «شکارگاه اردک‌ها» تبدیل خواهد کرد.

با این حال، گاردین یادآور می‌شود که چنین تهدیدهایی در برابر آمادگی‌های نظامی آمریکا، که شامل حداقل نوزده پایگاه در خاورمیانه است، ممکن است کارایی گذشته را نداشته باشد.

حوثی‌های یمن نیز که اخیراً با آمریکا به آتش‌بس موقت رسیده بودند، هشدار داده‌اند که در صورت ادامه حملات، کشتی‌های آمریکایی در دریای سرخ را هدف قرار خواهند داد. با این حال، گاردین یادآور می‌شود که حملات دریایی حوثی‌ها در گذشته نتایج متغیری داشته‌اند.

از دیگر گزینه‌های استراتژیک ایران، تهدید به بستن تنگه هرمز است؛ گلوگاهی حیاتی برای صادرات نفت جهان که روزانه حدود ۲۰ میلیون بشکه نفت از آن عبور می‌کند. برخی سیاستمداران تندرو در تهران خواستار بستن تنگه شده‌اند، اقدامی که به نوشته گاردین می‌تواند با افزایش بهای نفت، فشار اقتصادی مستقیم بر دولت ترامپ وارد کند، به‌ویژه با نزدیک‌شدن به انتخابات کنگره در آمریکا.

اما گاردین هشدار می‌دهد که چنین اقدامی می‌تواند پیامدهای اقتصادی سنگینی برای خود ایران نیز به‌همراه داشته باشد، چرا که نفت این کشور نیز از همین مسیر صادر می‌شود.

افزون بر این، چنین تحرکی ممکن است کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را به‌سمت ورود فعال به جنگ سوق دهد؛ کشورهایی که اگرچه از حملات اسرائیل به ایران انتقاد کرده‌اند، اما برای حفاظت از منافع انرژی خود، وارد عمل خواهند شد.

در پایان، گاردین اشاره می‌کند که تهران ممکن است مانند موارد پیشین، انتقام را به زمان دیگری موکول کند.

سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، گفته است که تصمیم ترامپ «عواقب ماندگاری» خواهد داشت، اظهارنظری که می‌تواند نشانه‌ای از واکنش تدریجی، غیرمستقیم و دیرهنگام جمهوری اسلامی باشد.