تلاش تازه ایران برای تسلیح نیروهای نیابتی پس از حملات آمریکا و اسرائيل
- Arena Website
- Jul 18
- 2 min read

پس از حملات هماهنگ آمریکا و اسرائیل علیه تأسیسات نظامی ایران، تهران تلاش برای بازسازی قدرت نیروهای نیابتیاش را شدت بخشیده است. از یمن تا لبنان، محمولههای سلاح ساخت ایران توقیف شدهاند. این تحرکات نشانهای از بازتعریف راهبرد منطقهای ایران در پاسخ به بحرانهای اخیر تلقی میشود.
بر اساس گزارشی از وال استریت ژورنال، ایران، پس از متحمل شدن خسارات سنگین از جمله ترور رهبران نظامیاش توسط اسرائیل و حمله آمریکا به تاسیسات هستهایاش، اکنون تلاشهای تازهای را برای مسلح کردن متحدان شبهنظامی خود در خاورمیانه آغاز کرده است.
الگوی توقیفهای اخیر نشان میدهد که تهران در حال بازسازی ظرفیتهای نظامی نیروهای نیابتی خود در منطقه است.
نیروهای وابسته به دولت بهرسمیتشناختهشده یمن اخیراً یک محموله بزرگ سلاح شامل موشکهای کروز، ضدکشتی، ضدهوایی، کلاهکهای جنگی، قطعات پهپاد، تجهیزات هدفگیری و موتورهای پهپاد را توقیف کردند.
به گفته فرماندهی مرکزی ایالات متحده، این بزرگترین توقیف سلاحهای متعارف ایران بوده که تاکنون توسط نیروی مقاومت ملی (ائتلاف نظامی همسو با دولت یمن) انجام شده است.
این تجهیزات در یک کشتی با نام «داو» و زیر محمولههای اعلامشده کولر گازی پنهان شده بودند. در میان آنها موشکهای ضدکشتی «قادر» ساخت ایران و قطعات سامانه دفاع هوایی «صقر» نیز دیده شدهاند. همچنین اسناد فارسی از جمله دفترچه راهنمای دوربینهای هدایت موشک و گواهی کیفیت باله موشک ساخت ایران در محموله کشف شده است.
این توقیف در حالی انجام شد که تنها چند هفته پیش، آتشبس به کارزار هوایی ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران پایان داده بود.
ایالات متحده نیز با بمباران تأسیسات هستهای ایران به این عملیات پیوسته بود. این حملات آسیبپذیری تهران را با وجود زرادخانه موشکی و شبکه نیروهای نیابتیاش آشکار کرد. محمد البشا، تحلیلگر امنیتی، میگوید زمان و وسعت محمولهها نشان میدهد که ایران به سرعت در حال پر کردن ذخایر تخلیهشده حوثیهاست تا توان عملیاتی بالای آنها در هدف قرار دادن اسرائیل و ترافیک تجاری دریایی حفظ شود.
حوثیها در روزهای اخیر با استفاده از موشک، پهپاد و نارنجکهای راکتی دو کشتی تجاری را در دریای سرخ هدف قرار دادند که منجر به کشته شدن سه خدمه و گروگانگیری تعدادی دیگر شد. همچنین این گروه موشکهای بالستیک به سمت اسرائیل پرتاب کرده، هرچند بیشتر آنها رهگیری شدهاند.
در جبههای دیگر، دولت جدید سوریه اعلام کرده چند محموله تسلیحاتی از جمله موشکهای گراد را در مرزهای عراق و لبنان توقیف کرده است.
در ماه مه و ژوئن، تسلیحات پیشرفته مانند موشکهای پدافند هوایی و کورنت ضد تانک روسی نیز در مسیر لبنان کشف شدهاند. ارتش لبنان نیز گزارش داده که محمولههایی شامل موشکهای ضد تانک محبوب حزبالله را در مرز سوریه توقیف کرده است.
مایکل نایتس، پژوهشگر مؤسسه سیاست خاور نزدیک در واشنگتن، معتقد است ایران در حال بازسازی حضور خود در شام از طریق ارسال تسلیحات به حزبالله و انتقال سلاح از عراق به سوریه است.
پس از سقوط رژیم بشار اسد و جایگزینی آن با دولت متخاصم جدید، خط تسلیحاتی ایران به حزبالله مختل شده و اکنون قاچاقچیان مجبور به وارد کردن محمولهها به صورت کوچک هستند.
با وجود تلاشهای گسترده برای مهار تجدید زرادخانه حزبالله، این گروه توانسته تا حدودی شبکههای قاچاق خود را بازسازی کند و تولید داخلی پهپاد و موشکهای میانبرد را از سر بگیرد. طبق گفته یکی از افراد آشنا با فعالیتهای حزبالله، این گروه همچنان موفق به تأمین برخی تسلیحات پیشرفته شده است.