حمایت آمریکا از اپوزیسیون ایرانی؛ طرح مهتدی برای تضعیف و سرنگونی جمهوری اسلامی
- Arena Website
- May 31
- 3 min read
عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کردستان ایران، در مصاحبه‌ای از واشنگتن، خواستار ارتباط دولت آمریکا با «اپوزیسیون دموکراتیک ایران« شد. او تاکید کرد که چنین تماس‌هایی می‌تواند مشروعیت جمهوری اسلامی را از درون تضعیف کند و روند فروپاشی آن را تسریع بخشد.
عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کردستان ایران، از واشنگتن در مصاحبه‌ای با نیوزویک خواستار ارتباط آمریکا با گروه‌های اپوزیسیون دموکراتیک ایران شد. او معتقد است چنین ارتباطاتی می‌تواند فشار داخلی را افزایش دهد و در نهایت باعث سقوط جمهوری اسلامی شود.
او گفته که کومله دیگر مبارزه مسلحانه را کنار گذاشته و اکنون بر اعتراضات و جنبش‌های مدنی مانند اعتراضات ژینا تکیه دارد. این درخواست در شرایطی مطرح می‌شود که جمهوری اسلامی همه گروه‌های کُردی را تروریستی می‌داند و هشدار داده است که آمریکا نباید به آن‌ها مجال دهد.
به گفته مهتدی، کومله به دنبال حمایت نظامی نیست و بیشتر بر فشار هوشمندانه و ارتباطات دیپلماتیک حساب می‌کند. او اظهار داشت:
ما فکر می‌کنیم آمریکا باید سیاست درهای باز را در برابر اپوزیسیون دموکراتیک ایران داشته باشد، مثل مردم کُرد و دیگر اتنیک‌ها و گروه‌های سیاسی مختلف، به شرطی که این گروه‌ها تروریست یا غیردموکراتیک نباشند.
او معتقد است چنین ارتباطاتی می‌تواند مشروعیت رژیم را از درون تضعیف کرده و روند فروپاشی را سرعت ببخشد.
مهتدی در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای برخلاف بسیاری از منتقدان داخلی توافق، موضعی همسو با سیاست خارجی ترامپ اتخاذ کرده و گفته است توافقی برای مهار برنامه هسته‌ای ایران نه‌تنها تهدیدی برای اپوزیسیون نیست، بلکه می‌تواند دست رژیم را از ابزارهای قدرت کوتاه کند.
او در این‌باره گفته: «ما حامی یک ایران بدون سلاح هسته‌ای هستیم، همان‌طور که دولت ترامپ می‌خواهد. به نظر من، توافقی بر پایه این اصول، رژیم را تقویت نمی‌کند، بلکه آن را تضعیف می‌کند.»
کُردها و جایگاه‌شان در معادلات قدرت
مهتدی در حالی چنین درخواستی مطرح کرده که ایران کشوری متشکل از گروه‌های اقلیت و اتنیکی متنوع است.
کُردها، که بیشتر در غرب کشور زندگی می‌کنند و جمعیتی حدود ۸ تا ۱۲ میلیون نفر را شامل می‌شوند، از دیرباز با حاشیه‌نشینی سیاسی روبه‌رو بوده‌اند.
از زمان پهلوی تاکنون، این تنش‌ها ادامه داشته و اغلب سازمان‌ها و احزاب کُردی به‌عنوان اهرم فشار در منازعات منطقه‌ای به‌کار گرفته شده‌اند.
کومله که در ابتدا با رویکرد مارکسیستی و چریکی فعالیت می‌کرد، پس از جدایی شاخه مهتدی از جناح کمونیستی در سال ۲۰۰۰، مسیر جدیدی را در فعالیت‌های سیاسی، مدنی و بین‌المللی در پیش گرفت. این حزب در سال ۲۰۱۸ دفتر نمایندگی خود را در واشنگتن دی‌سی افتتاح کرد.
در کنار کومله، احزابی چون حزب دمکرات کردستان ایران و حزب حیات آزاد کُردستان (پژاک)، همچنان در مرزهای غربی ایران فعال‌اند و در سال‌های اخیر بارها درگیری‌هایی با سپاه پاسداران داشته‌اند.
تکیه بر قدرت مدنی و پایان مبارزه مسلحانه
مهتدی معتقد است که دوران مبارزه مسلحانه به سر آمده و جنبش‌های مدنی تأثیرگذارتر شده‌اند. او به اعتراضات پس از کشته شدن ژینا امینی در سال ۲۰۲۲ اشاره کرد و گفت:
امروز جنبش‌هایی مثل ژینا، با شعار "ژن، ژیان، ئازادی"، خیلی قوی‌تر از سلاح‌های قدیمی عمل می‌کنند.
با این حال، جمهوری اسلامی همچنان کومله را تروریستی می‌داند و پس از گفت‌وگوی رسانه‌ای مهتدی در سال ۲۰۲۲، نمایندگی ایران در سازمان ملل، کومله را مسئول کشته شدن صدها نفر در شهرهایی مانند مهاباد دانست. مهتدی اما این اتهامات را ابزاری برای مشروعیت‌زدایی از یک اپوزیسیون دموکراتیک می‌داند و تأکید دارد که کومله دیگر در مسیر مبارزه مسلحانه گام برنمی‌دارد.
منطقه و آینده ایران بدون دشمنی
فعالیت کومله و دیگر احزاب کردی، به‌ویژه پژاک، فراتر از مرزهای ایران ادامه دارد. بخش‌هایی از این احزاب در اقلیم کُردستان عراق حضور دارند و ایران بارها این مناطق را هدف حملات موشکی قرار داده است.
سال گذشته، سپاه پاسداران به بهانه حضور موساد، اهدافی را در اربیل، پایتخت اقلیم کُردستان، بمباران کرد، ادعایی که مقامات اقلیم کردستان رد کردند.
مهتدی در گفت‌وگو با نیوزویک هرچند احتمال حمایت از سوی کشورهای منطقه یا غرب را منتفی ندانست، تأکید کزد که کومله تاکنون از هیچ دولتی کمک نگرفته است. او خواهان شکل‌گیری آینده‌ای برای ایران است که دشمنی با اسرائیل، آمریکا و همسایگان منطقه‌ای در آن جایی نداشته باشد.
او گفت: «ما نمی‌خواهیم شعار نابودی اسرائیل در آینده ادامه داشته باشد... راه حل تمام این سیاست‌های نادرست، ایجاد تغییر دموکراتیک در ایران است.»
اکنون در شرایطی که مذاکرات هسته‌ای در هاله‌ای از ابهام است و بحران‌های داخلی و منطقه‌ای مشروعیت حکومت ایران را زیر سؤال برده، درخواست عبدالله مهتدی در واقع فراخوانی آشکار برای بازتعریف تعامل آمریکا با مخالفان جمهوری اسلامی است.
به گفته او، این راهی است که اگرچه هنوز به‌طور رسمی در سیاست خارجی آمریکا جایگاه پیدا نکرده، اما می‌تواند زمینه‌ساز تغییری باشد که برخلاف گذشته، نه از بیرون، بلکه از درون ایران آغاز شود.
