دوحه میزبان نشست اضطراری کشورهای عربی-اسلامی است

پایتخت قطر، دوحه، روز دوشنبه میزبان نشست اضطراری کشورهای عربی و اسلامی است تا به بررسی پیامدهای حمله اسرائیل به مقامات حماس در این کشور در هفته گذشته بپردازد. این نشست در حالی برگزار می‌شود که قطر، به عنوان میانجی مذاکرات غیرمستقیم بین حماس و اسرائیل، در مرکز توجه و فشارهای سیاسی قرار گرفته است.

روز یکشنبه، وزرای خارجه کشورهای عربی و اسلامی در دوحه جلسه‌ای مقدماتی برگزار کردند تا پیش‌نویس بیانیه پایانی نشست اضطراری کشورهای عربی-اسلامی را بررسی و برای ارائه به سران حاضر آماده کنند.

شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر، در این نشست تأکید کرد که جامعه بین‌المللی باید از دوگانەسازی در معیارها دست برداشتە و اسرائیل را بە دلیل تمام جرایمی که مرتکب شده است مجازات کند.

آل‌ثانی در ادامە افزود کە اقدامات اسرائیل مانع ادامه میانجی‌گری دوحه با همکاری مصر و ایالات متحده آمریکا برای پایان دادن به جنگ غزه نخواهد شد و صلح عادلانه، جامع و پایدار یک گزینه راهبردی است.

پیش‌نویس قطعنامه حاوی محکومیت اقدامات اسرائیل شامل نسل‌کشی، پاکسازی قومی و گرسنگی دادن بودە و بر این نکتە تاکید می‌نماید کە این اقدامات «چشم‌انداز صلح و همزیستی» در منطقە را تهدید می‌کند.

این پیش‌نویس همچنین هشدار می‌دهد که تمامی تلاش‌ها برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، از جمله توافق‌های کنونی و آینده، در خطر قرار دارد. اسرائیل این اتهامات را رد کرده و اقدام خود را دفاعی می‌داند. هنوز مشخص نیست چه تصمیمات عملی در نشست اتخاذ خواهد شد و تحلیلگران معتقدند گزینه‌های نظامی منتفی است.

قطر بین میانجی‌گری و آزمون سیاسی

این نشست قطر را که طی سال‌های گذشته نقش برجسته‌ای در میانجیگری بین اسرائیل و حماس ایفا کرده است، در یک آزمون سیاسی حساس قرار می‌دهد.

در این بارە، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی تأکید کردە است که حمله اسرائیل تلاش‌های دوحه برای میانجیگری با مصر و آمریکا را متوقف نخواهد کرد و عامل اصلی ادامه این رویکرد، سکوت یا ناتوانی جامعه بین‌المللی در پاسخگو کردن اسرائیل است.

حضور رهبران و نمایندگان

ایران حضور رئیس جمهوری خود، مسعود بزشکیان، و عراق حضور نخست‌وزیر ، محمد شیاع السودانی، را در این نشست تأیید کرده‌اند.

ترکیه نیز اعلام کرده است که رجب طیب اردوغان در نشست مزبور شرکت خواهد کرد و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، عصر یکشنبه وارد دوحه شدە است.

گروه‌های فلسطینی پیش از نشست نامه‌ای به حاضران ارسال و خواستار مواضع قاطع و استفاده از تمامی ابزارهای فشار عربی، از جمله فعال‌سازی توافق دفاع مشترک و تحریم‌های جامع علیه اسرائیل شدند.

اسرائیل با اتهامات گسترده‌ای درباره نسل‌کشی فلسطینیان مواجه است؛ این اتهامات در جریان کارزار تقریبا دوساله مطرح گشتە و به گفته مقامات محلی تا کنون بیش از ۶۴ هزار کشته برجای گذاشته است.

در مقابل، اسرائیل این اتهام را رد کرده و دفاع از خود پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس را توجیه کرده است.

بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل تهدید کرده است که در صورت عدم همکاری دوحه، اسرائیل اقدامات خود را انجام خواهد داد و حذف رهبران حماس مقیم قطر «اصلی‌ترین مانع آزادی گروگان‌ها و پایان جنگ» است.

حمایت آمریکا و دیدگاه ترامپ

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، روز یکشنبه تأکید کرد که قطر یک متحد بسیار بزرگ برای ایالات متحده بە شمار رفتە و اسرائیل و دیگر طرف‌ها باید در اقدامات خود محتاط باشند.

ترامپ از شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی امیر قطر به عنوان فردی برجسته یاد کرد که به برخورداری از روابط عمومی بهتر نیاز دارد.

این اظهارات در حالی مطرح شد که دولت آمریکا برای از سرگیری مذاکرات متوقف شده درباره آزادی گروگان‌ها، با مقامات اسرائیلی و قطری گفتگو می‌کند.

از سوی دیگر، امارات متحده عربی روز جمعه سفیر موقت اسرائیل را احضار کرد و حمله و اظهارات نتانیاهو را «خصمانه» خواند.

امارات همچنین ثبات قطر را جزئی جدانشدنی از امنیت و ثبات کشورهای عضو شورای همکاری خلیج دانست.

عربستان سعودی نیز اعلام کرده است بدون ایجاد دولت فلسطینی، روابطی با اسرائیل برقرار نخواهد کرد.