در فروم دوحه، اسرائیل محور گفت‌وگوهای منطقه‌ای بود

در فضای پرتنش بیست‌وسومین فروم دوحه، تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای شکل گرفت که محور اصلی آن، مقابله با تهدیدهای ناشی از اقدامات اسرائیل و تأمین ثبات در سوریه بود. نشست دو روزه قطر نشان داد که کشورهای منطقه و نمایندگان قدرت‌های خارجی بر ضرورت کاهش تنش‌ها و هماهنگی برای مدیریت بحران سوریه توافق دارند.

هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در دیدارهای دوجانبه خود با رهبران منطقه بر نقش اسرائیل در افزایش تنش‌ها تأکید کرد و این کشور را به نقض‌ روزانه آتش‌بس و ممانعت از ورود کمک‌های انسانی متهم نمود.

در این نشست، وی همکاری گسترده ترکیه و قطر در زمینه اقتصادی، امنیتی و دفاعی را برجسته کرد و تأکید نمود که آنکارا آماده مشارکت در نیروی تثبیت‌کننده برای فلسطین است.

فیدان نقش قطر در حل بحران‌های منطقه‌ای را فراتر از میانجیگری منطقه‌ای دانست و آن را به یک میانجی جهانی معرفی کرد که می‌تواند به مدیریت تنش‌های مرزی و اسرائیل محور کمک کند.

فؤاد حسین، هماهنگی عراق برای کاهش تهدید اسرائیل و حمایت از سوریه

وزیر امور خارجه عراق، فؤاد حسین، در دیدار خود با فیدان بر اهمیت کاهش تنش‌ها در منطقه و مدیریت پرونده ایران تأکید کرد.

وی اوضاع سوریه و نیاز به حمایت سیاسی و اقتصادی از این کشور را محور گفتگوهایش قرار داد و تأکید نمود که تلاش‌های منطقه‌ای باید منجر به کاهش رنج مردم سوریه و ثبات سیاسی شود.

حسین همچنین از اظهارات تام باراک درباره عراق ابراز شگفتی کردە و پایبندی کشورش به دموکراسی و نظام فدرالی را یادآور شد.

این نشست نشان داد عراق به عنوان پل ارتباطی میان قدرت‌های منطقه‌ای، در هماهنگی با ترکیه و آمریکا در تلاش برای مدیریت تهدید اسرائیل نقش دارد.

باراک؛ هشدار آمریکا و مدیریت تنش‌های اسرائیل

تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، از دیگر شرکت کنندگان در این نشست، ضمن تأکید بر ضرورت خودگردانی سوریه و ایجاد دولت فراگیر توسط مردم، اسرائیل را به‌عنوان عامل اصلی تهدید منطقه‌ای معرفی کرد.

وی تأکید نمود که هرگونه تلاش غرب برای تحمیل دموکراسی سریع بر منطقه موفق نبوده و پیشنهاد کرد حل مشکلات مرزی با اسرائیل به تدریج و با برداشتن گام‌های کوچک صورت گیرد.

باراک همچنین از شاهنشاهی‌های خیرخواه به عنوان الگوی موفق منطقه‌ای یاد کرد و افزود که تنها راه پایدار برای سوریه، توانمندسازی مردم برای مدیریت سرنوشت خود است.

ظریف به همه طرف‌ها حمله کرد

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق ایران، در فروم دوحه ۲۰۲۵ اسرائیل را تهدیدی مرکزی برای منطقه توصیف کرد و بر مقاومت تهران در برابر فشارهای غربی و اسرائیلی تأکید نمود.

وی خاطرنشان کرد که ایران طی سال‌ها حمایت گسترده‌ای از فلسطینی‌ها و نیابتی‌ها انجام داده و با وجود فشار و حملات مستقیم، توانسته است نقش خود را در امنیت منطقه حفظ کند و همزمان به مدیریت بحران سوریه و کاهش تأثیر تهدید اسرائیل ادامه دهد.

ظریف در فروم دوحه گفت ایران طی ۴۵ سال گذشته هزینه حمایت از فلسطینی‌ها را پرداخته و با وجود تلاش‌هایش، حتی یک گلوله این گروه‌ها برای پیشبرد منافع ایران شلیک نشده است.

او افزود تهران نسبت به کشورهای عربی دلخور است، زیرا از فلسطین بیش از خود آن‌ها حمایت کرده و در عوض مورد سرزنش قرار گرفته است.

الشرع؛ بازگشت به توافق ١٩٧۴

در این نشست رئیس‌جمهور موقت سوریه، احمد الشرع، اسرائیل را عامل تنش و بحران در سوریه خواند و خواستار احترام کامل به توافق عدم‌درگیری ۱۹۷۴ شد.

الشرع با اشاره به ادامه تجاوزات هوایی و اشغال ارتفاعات استراتژیک جبل‌الشیخ، تأکید کرد که سوریه بر بازگشت خطوط مرزی به وضعیت قبل از دسامبر ۲۰۲۴ پافشاری دارد و هرگونه تلاش برای بازنگری توافق، منطقه را به وضعیتی بسیار جدی و خطرناک خواهد برد.

وی همچنین از تثبیت نسبی اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های عربی و خارجی به عنوان نشانه‌های امیدواری یاد کرد.

همگرایی چندجانبه و راهبرد دیپلماتیک

فروم دوحه ۲۰۲۵ نشان داد که ترکیه، عراق و آمریکا با وجود رویکردهای متفاوت، حول محور تهدید اسرائیل به همگرایی دیپلماتیک دست یافته‌اند.

همکاری فیدان و حسین در زمینه کاهش تنش‌ها، هماهنگی با برنامه‌های اقتصادی و امنیتی سوریه و مدیریت پرونده‌های منطقه‌ای، همراه با پیشنهادات باراک برای حل تدریجی تنش‌های مرزی، تصویر روشنی از تلاش‌های سه‌جانبه برای ایجاد ثبات و پیشبرد روند بازسازی سوریه ارائه داد.

این نشست دو روزه تأکید کرد که اسرائیل محور اصلی نگرانی‌های منطقه‌ای است و بازیگران کلیدی مانند ترکیه، عراق و آمریکا برای کاهش تهدیدها و ایجاد همکاری موثر منطقه‌ای و بین‌المللی در تلاشند.

پیام اصلی فروم، ضرورت هماهنگی دیپلماتیک و مدیریت گام به گام بحران سوریه با تمرکز بر امنیت و ثبات منطقه است.