علی شمخانی: ایران آماده کاهش ذخایر اورانیوم غنی‌شده در برابر لغو فوری تحریم‌هاست

تحت تاثیر فشارهای حداکثری آمریکا، ایران اعلام کرد که آماده کنارگذاشتن ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ازای لغو فوری تحریم‌هاست. علی شمخانی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، در مصاحبه با شبکه ان‌بی‌سی تأکید کرد تهران متعهد می‌شود اورانیوم را تنها برای مصارف غیرنظامی غنی‌سازی کند و اجازه بازرسی‌های بین‌المللی را بدهد. مذاکرات بین دو طرف با میانجی‌گری عمان ادامه دارد، اما تنش‌ها، سطح بالای غنی‌سازی ایران و بی‌اعتمادی تاریخی، دستیابی به توافق را دشوار ساخته است.

علی شمخانی، مشاور ارشد آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز چهارشنبه ۱۴ مه، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری ان‌بی‌سی اعلام کرد ایران آمادگی دارد تحت شرایطی مشخص دست از غنی سازی و ذخایر اورانیوم خود با غنای بالا بردارد. او گفت که در صورت لغو فوری تمامی تحریم‌های اقتصادی، تهران حاضر است به توافقی متعهد شود که مانع از دستیابی‌اش به سلاح هسته‌ای شود.

شمخانی که از چهره‌های ارشد و بانفوذ در حوزه سیاست‌های نظامی، امنیتی و هسته‌ای ایران به‌شمار می‌رود، در این گفتگو تأکید کرد که کشور متبوع وی حاضر است هرگز به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نرفتە، ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا را از بین ببرد، تنها در سطح پایین برای مصارف غیرنظامی اورانیوم غنی‌سازی کند، و اجازه بازرسی‌های بین‌المللی بر روند فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را بدهد.

شمخانی در پاسخ به این پرسش که آیا در صورت تحقق این شرایط، امروز حاضر به امضای توافق است، با صراحت گفت: «بله».

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مذاکرات بین تهران و واشنگتن با میانجی‌گری عمان در جریان است. این مذاکرات که از ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین) آغاز و تاکنون چهار نشست را شامل شده، با هدف رسیدن به توافقی جدید برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، در ازای لغو تحریم‌هایی که اقتصاد ایران را فلج کرده‌اند، دنبال می‌شود.

شمخانی در این گفت‌وگو با انتقاد از سیاست‌های دولت آمریکا به ریاست دونالد ترامپ، گفت: «او از شاخه زیتونی صحبت می‌کند که ما ندیده‌ایم. همه چیز سیم خاردار است». اشاره او به اظهارات اخیر ترامپ بود که در کنار تهدید به اعمال تحریم‌های جدید، از تمایل به گفت‌وگو با ایران نیز سخن گفته بود.

اظهارات ترامپ همچنین واکنش تند رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان را به‌دنبال داشت. او در سخنانی که به‌صورت زنده از تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی ایران پخش شد، گفت:

آقای ترامپ می‌گوید ما بمب‌هایی داریم که حتی تصورش را هم نمی‌توانید بکنید و می‌خواهد به کشورهای منطقه اسلحه و بمب بدهد. چه کسی دنبال جنگ است؟ چه کسی می‌خواهد کشورهای منطقه را به جان هم بیاندازد؟

با این‌که دولت آمریکا همچنان به سیاست «فشار حداکثری» وفادار مانده و تحریم‌های اقتصادی شدیدی علیه ایران اعمال می‌کند، سخنان شمخانی نشان می‌دهد که ایران تمایل زیادی به گفتگو دارد و آماده‌ی امتیاز دهی است. روز سه‌شنبه، مجید تخت روانچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، نیز آمادگی کشورش را برای پذیرش محدودیت‌های موقت در سطح غنی‌سازی اورانیوم اعلام کرده بود، اما تأکید نمود که مذاکرات با ایالات متحده هنوز به مرحله تعیین جزئیات نرسیده است.

در مجموع تداوم تنش‌ها، سطح غنی‌سازی بالا و بی‌اعتمادی تاریخی میان دو کشور، رسیدن به توافق را همچنان با چالش‌های جدی مواجه کرده است.

در حال حاضر، ایران اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد کە بسیار بالاتر از سقف ۳.۶۷ درصد تعیین‌شده در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) است غنی می‌کند. این سطح از غنی‌سازی در حالی صورت می‌گیرد که برای کاربرد نظامی، اورانیوم باید تا سطح ۹۰ درصد غنی‌سازی شود. این موضوع نگرانی‌ قدرت‌های غربی را در مورد امکان نظامی شدن برنامه هسته‌ای ایران افزایش داده است.