فصل جدید در فرآیند صلح؛ اردوغان از تشکیل کمیسیون ویژه‌ای در پارلمان سخن گفت
- Arena Website
- Jul 12
- 3 min read
در پی برگزاری مراسم نمادین روز گذشته شماری از نیروهای حزب کارگران کُردستان (پ.ک.ک) که با انهدام نمادین سلاح‌های خود به‌عنوان نشانه‌ای از ترک مبارزه مسلحانه همراه بود، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، صبح امروز در سخنرانی‌ای مهم، پایان مرحله‌ای تاریخی را اعلام کرد و از «پیروزی» سخن گفت.
اردوغان صبح امروز شنبه ۲۱ تیرماه، در سخنرانی آغازین کمپ «مشورت و ارزیابی» حزب حاکم که در شهرستان قیزیل‌جا در استان آنکارا برگزار شد، از آغاز مرحله‌ای تازه در فرآیند حل منازعات داخلی خبر داد.
او با اشاره به ۲۳ سال حاکمیت حزب عدالت و توسعه (آک پارتی) گفت: «ترک و کُرد و عرب، ۸۶ میلیون نفر، همه با هم پیروز شدیم. هر کسی که شکوه ملت و وطن ما را هدف بگیرد، مقابل ماست و مجالی برایش باقی نخواهد ماند.»
اردوغان با اذعان به رویکردهای «فراقانونی و نامشروع» حکومت مرکزی چهار دهه گذشته، گفت: «بهای این اشتباهات را همگی با هم پرداخت کردیم.»
او با یادآوری اولین حملات مسلحانه حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) گفت:
بخشی از مسئولیت به گردن اشتباهات گذشته دولت بازمی‌گردد؛ از جمله مواردی چون استفاده از خودروهای سفید ‘توروس’، قتل‌های مشکوک، وقایع زندان دیاربکر، سوزاندن روستاها و آوارگی ناگهانی مردم.
اشاره اردوغان به قتل‌های زنجیره‌ای دهه ۱۹۹۰ میلادی است که در جریان آن، نیروهای امنیتی ترکیه با خودروهای سفید موسوم به «بیاض توروس» هزاران شهروند کًرد را تنها به ظن ارتباط با جنبش کُردها ربودند و به قتل رساندند. با گذشت بیش از سه دهه از آن تاریخ هنوز سرنوشت قربانیان مشخص نشده است.
او دوران ۴۱ ساله درگیری‌ها را دوره‌ای از «ساخت دیوارهای جدایی» توصیف کرد که به گفته او «اکنون فرو می‌ریزند.»
رئیس‌جمهور ترکیه در ادامه با اشاره به تصمیم اخیر پ‌ک‌ک برای انحلال و ترک سلاح گفت: «دیروز، این سازمان به‌طور رسمی و طی مراسمی اعلام کرد که سلاح‌های خود را کنار گذاشته است. این بدان معناست که با گذشت ۴۷ سال، کشور ما در حال عبور از یکی از تلخ‌ترین و پرهزینه‌ترین فصل‌های تاریخ خود است.»
وی هزینه اقتصادی درگیری‌های مسلحانه طی دهه‌های اخیر را حدود ۲ تریلیون دلار عنوان کرد و افزود: «امروز، صفحه جدیدی در تاریخ کشور گشوده شده و درهای ترکیه بزرگ و قدرتمند، یعنی 'قرن ترکیه'، به روی ما باز شده است.»
اردوغان ضمن انتقاد از کسانی که در تلاش برای ایجاد خلل در این پروسه بودند، خواستار برگزاری جشن‌های سراسری شد و گفت امروز کشورش «شکوهمندتر و امیدوارتر» از همیشه است.
وی در ادامه با تأکید بر هویت اسلامی ترکیه گفت: «ما از سال ۷۵۰ میلادی به اسلام گرویدیم و از آن زمان تاکنون، وقتی می‌گوییم ترک، یاد مسلمان می‌افتیم.»
او شهرهایی چون هرات، اصفهان، تبریز، دیاربکر و استانبول را به‌عنوان مراکز تاریخی فرهنگ و پیشرفت ترکی خواند و نبردهای تاریخی مانند «ملازگرد» و «فتح استانبول» را نماد وحدت و پیروزی مشترک ترک‌ها، کُردها و عرب‌ها دانست.
اردوغان همچنین بر لزوم «همبستگی منطقه‌ای» تأکید کرد و شهرهایی چون سلیمانیه، اربیل، دیاربکر و ماردین را متعلق به «همه ما» خواند.
او گفت:
وقتی در جنگ جهانی اول به ما حمله کردند، دلیلش این بود که ترک و کُرد و عرب با هم نبودند. آنچه امروز در فلسطین می‌گذرد نیز نتیجه همان تفرقه است.
او از آغاز مرحله‌ای تازه از گفت‌وگوهای سیاسی و قانونی در چارچوب پارلمان این کشور خبر داد و گفت گفت دیروز جلسه‌ای میان رئیس پارلمان و نمایندگان دم‌پارتی برگزار شده است که نشانه‌ای مثبت و امیدوارکننده است. او افزود:
اکنون زمان گفت‌وگو است، نه تقابل مسلحانه. رودررو، با دل‌هایی گشوده با یکدیگر سخن خواهیم گفت. برای آغاز این فرآیند، کمیسیونی در مجلس ملی ترکیه تشکیل خواهد شد تا الزامات قانونی مرحله پیش‌رو را مورد بررسی قرار دهد.
او ضمن ابراز امیدواری نسبت به مشارکت فراگیر احزاب و نمایندگان در این روند، افزود: «حمایت جدی مجلس از این فرآیند برای تداوم آن بسیار حیاتی است. ما، همراه با احزاب عدالت و توسعه ، آ‌ک‌پ، حزب حرکت ملی، م‌هـىپ، و حزب دموکراسی وبرابری خلق‌ها، دم‌پارتی، این مسیر را مشترکاً پیش خواهیم برد.»
اردوغان همچنین با اشاره به همکاری پیشین با چهره‌هایی مانند سری ثریا اوندر عضو فقید هیئت امرالی، پروین بولدان و مدحت سنجر دو عضو دیگر این هیئت گفت:«ثابت شد که می‌توان نشست، گفت‌وگو کرد و به نتیجه رسید. امروز، ترک، کرد و عرب اگر کنار یکدیگر باشند، همگی حضور دارند. اما اگر از هم فاصله بگیرند، شکست حتمی است.»
وی تأکید کرد که کُردها در سوریه و عراق نیز باید با این مسیر همسو شوند، چرا که «شرط موفقیت کامل همین وحدت» است.
در همین راستا، بَسه هوزات، رئیس مشترک جامعه کُردستان (ک‌ج‌ک) دیروز پس از مراسم نمادین انهدام سلاح‌ها، دولت ترکیه را به تغییر قوانین و آغاز فرآیند عملی صلح فراخوانده بود.
بسه هوزات همچنین خواستار آزادی عبدالله اوجالان، رهبر زندانی کُردها، و فراهم‌سازی شرایط بازگشت نیروهای گریلا به کشور برای مشارکت در مبارزات مدنی شد.
هوزات تأکید کرد که پایان دادن به مبارزه مسلحانه تنها در صورتی ممکن است که دولت گام‌های واقعی برای عدالت، برابری و گفت‌وگو بردارد.
به گفته او، بازگشت گریلاها به داخل و فعالیت مدنی آنان، می‌تواند به تقویت مبارزات دموکراتیک در ترکیه بینجامد.
