نفت اقلیم کردستان یکی از مسائل مطرح‌شده در توافق جدید عراق و ترکیه است

طی دیدار وزاری امور خارجە ترکیە و عراق، این دو کشور حول مسائل مختلفی از جمله فروش نفت کردستان گفتگو کردە و بە توافقاتی دست یافتند. طبق این توافق، فرآیند فروش نفت باید مطابق با دستورالعمل‌های شرکت بازاریابی نفت عراق (SOMO) انجام شود. در مقابل، ترکیه حق مشارکت در پروژه‌های آبی عراق را خواهد یافت. نگرانی‌هایی در خصوص فشارهای ترکیه و تبعات سیاسی این توافق در جامعه مطرح شده است.

در دیدار اخیر وزرای امور خارجه عراق و ترکیه، توافق جدیدی در زمینه مسائل آب میان دو کشور به امضا رسید. هرچند جزئیات کامل این توافق هنوز به‌طور رسمی اعلام نشده است، اما رسانه‌های اقلیم کردستان گزارش داده‌اند که مسئله فروش نفت کردستان یکی از موضوعات مطرح‌شده و در توافق گنجانده شده است.

طبق این توافق، فرآیند فروش نفت از جمله نفت اقلیم کردستان به شرکت‌های ترکیه‌ای باید مطابق با دستورالعمل‌های شرکت بازاریابی نفت عراق (SOMO) انجام شود. در مقابل، ترکیه حق مشارکت در پروژه‌های مشترک در زمینه آب، شامل بهبود کیفیت آب، تصفیه و آبیاری، و احیای زمین‌های کشاورزی در عراق را خواهد داشت.

یکی از جنبه‌های مهم این توافق، شناسایی پروژه‌های آبی است که به درخواست ذینفعان عراقی از طریق تیم مشورتی مشترک بین عراق و ترکیه تعیین خواهند شد.

شرکت‌های ترکیه‌ای برای خرید و اجرای این پروژه‌ها وارد رقابت خواهند شد و تأمین مالی این پروژه‌ها از طریق درآمد حاصل از فروش نفت صورت خواهد گرفت.

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در مراسم امضای این توافقنامه تأکید کرد که سازوکار اجرایی این توافق به‌زودی در قالب پروژه‌های استراتژیک برای بهبود وضعیت آب در عراق اجرایی خواهد شد.

با این حال، برخی تحلیلگران نگرانی‌هایی را در مورد این توافق ابراز کرده‌اند. به نقل از روژنیوز، یکی از کارشناسان هشدار داده است که ترکیه ممکن است از مسئله آب به‌عنوان ابزاری برای فشار بر عراق استفاده کند و عراق، به دلیل فقدان اراده سیاسی برای دفاع از حقوق خود، ممکن است به بحران‌های جدیدی دچار شود.

او این توافق را مشابه توافقات گذشته، مانند توافق در سال ١٩٧٥، دانسته است که به موجب آن عراق بخش‌هایی از منابع آبی خود را در ازای توافقات سیاسی با ایران، از جمله ترک حمایت ایران از جنبش کُردها در عراق، واگذار کرد.

باسم خزرج، تحلیلگر دیگر، نیز بر این باور است که ترکیه به‌طور آشکار از مسئله آب برای اعمال فشار بر عراق استفاده می‌کند و عراق باید برای مقابله با این فشارها سیاست‌های متقابل اتخاذ کند.

از سوی دیگر، فلاح مشعل، تحلیلگر سیاسی، معتقد است که در شرایط بحرانی کمبود آب در عراق، این توافق ممکن است تنها گزینه موجود برای جلوگیری از بحران‌های جدی‌تر باشد.

او پیشنهاد کرده است که عراق باید از کمک‌های فنی بین‌المللی برای ساخت سدها و مدیریت منابع آبی استفاده کند.

در نهایت، برخی منابع دولتی اشاره کرده‌اند که یکی از شرایط این توافق، نظارت ترکیه بر بخش آب عراق به مدت پنج سال است.

همچنین شایعاتی در مورد درخواست ترکیه برای بخشیدن جریمه‌ای که در دادگاهی در پاریس به‌خاطر خرید مستقیم نفت از کردستان محکوم به پرداخت آن به بغداد شده بود، و همچنین افزایش تجارت دو کشور به ۳۰ میلیارد دلار وجود دارد.

این توافق در حالی به امضا رسیده است که تنها یک هفته به انتخابات پارلمانی در عراق مانده و نمایندگان مشغول آماده شدن برای انتخابات هستند و توافق بدون ارجاع به پارلمان و به‌طور مستقیم توسط نخست‌وزیر به امضا رسیده است. این موضوع باعث نگرانی‌های زیادی در رابطه با دموکراتیک بودن چنین توافقی شده است.