مصر با حمایت آمریکا طرح تازه‌ای برای آینده غزه ارائه می‌کند

گزارش‌ها حاکی است شورای امنیت سازمان ملل با حمایت آمریکا و اروپا در حال آماده‌سازی قطعنامه‌ای برای تشکیل یک نیروی بین‌المللی تثبیت‌کننده آتش بس و صلح در غزه است. انتظار می‌رود مصر رهبری این نیروها را بر عهده گیرد. در این میان، نقش تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، در هیئت صلح پیشنهادی دونالد ترامپ نیز دوباره توجه‌ها را به خود جلب کرده است.

بنابه گزارش روزنامهٔ گاردین، گروهی از دیپلمات‌ها اعلام کرده‌اند که پیش‌نویس قطعنامه‌ای با هدف اعطای اختیارات گسترده به یک نیروی بین‌المللی برای کنترل امنیت در غزه آماده در حال بررسی و آمادە شدم است.

این طرح که از حمایت آمریکا و کشورهای اروپایی برخوردار است، بخشی از برنامهٔ آتش‌بس و بازسازی پساجنگ غزه توصیف شده است. بر اساس این گزارش، مصر محتمل‌ترین گزینه برای رهبری این نیروی چندملیتی به شمار می‌رود.

ایالات متحده خواستار آن است که نیروی مزبور با مجوز سازمان ملل تشکیل شود، اما نه به‌عنوان یک نیروی کامل صلح‌بان تحت پرچم این نهاد، بلکه مشابه مأموریت بین‌المللی در هائیتی که برای مقابله با باندهای مسلح فعالیت می‌کند.

علاوه بر مصر، ترکیه، اندونزی و آذربایجان نیز از کشورهای اصلی تأمین‌کنندەی نیرو عنوان شده‌اند. منابع دیپلماتیک می‌گویند قاهره همچنان در حال بررسی این موضوع است که آیا عملیات باید به‌طور مستقیم تحت رهبری سازمان ملل انجام شود یا در چارچوبی مستقل اما با حمایت این نهاد.

در طرح پیشنهادی، مشارکت نیروهای اروپایی یا بریتانیایی نیز پیش‌بینی نشده است. بریتانیا با این حال، تعدادی مشاور نظامی را به یک واحد کوچک تحت مدیریت آمریکا در اسرائیل اعزام کرده تا در اجرای مرحلهٔ دوم برنامهٔ ۲۰ ماده‌ای توسعه‌یافته توسط دونالد ترامپ نقش‌آفرینی کنند.

هدف نهایی: دولت فلسطینی یکپارچه

لندن تأکید دارد که هدف غایی این برنامه، تشکیل دولتی فلسطینی است که کرانهٔ باختری، نوار غزه و بیت‌المقدس شرقی را دربر گیرد.

بریتانیا پیش‌تر نیز آموزش‌هایی را برای نیروهای پلیس فلسطینی ارائه کرده بود، اما در چارچوب طرح تازه، نیروی بین‌المللی مسئولیت اصلی حفظ امنیت را بر عهده خواهد داشت.

اگر این نیرو بتواند مأموریت خود را با موفقیت پیش ببرد، اسرائیل ناچار به عقب‌نشینی‌های بیشتر از خاک غزه خواهد شد. با این حال، مقام‌های اسرائیلی بر حفظ یک منطقهٔ حائل گسترده تحت کنترل خود پافشاری دارند تا از حملات احتمالی حماس جلوگیری شود.

در همین بارە، منابع بریتانیایی اذعان دارند که خلع سلاح حماس چالش‌برانگیزترین بخش مأموریت خواهد بود. لندن در این زمینه از تجربهٔ فرآیند صلح ایرلند شمالی الهام گرفته و پیشنهاد کرده است که سلاح‌ها تحت نظارت یک نهاد مستقل غیرقابل‌استفاده شوند.

بر اساس طرح پیشنهادی، حماس احتمالاً تنها سلاح‌های خود را به نهادی با مدیریت فلسطینی تحویل خواهد داد تا از برداشت «تسلیم شدن» جلوگیری شود.

این فرآیند قرار است از تسلیحات سنگین و پرتاب‌کننده‌های موشکی آغاز شده و در مراحل پایانی به سلاح‌های سبک و شخصی نیروهای حماس برسد.

بازگشت تونی بلر به دیپلماسی خاورمیانه

در همین حال، منابع بریتانیایی از نقش پررنگ تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین این کشور، در قالب «هیئت صلح» برنامهٔ ترامپ خبر می‌دهند. این هیئت قرار است بر کار کمیته‌ای ۱۵ نفره از تکنوکرات‌های فلسطینی نظارت کند.

بلر که به‌دلیل حمایت از حملهٔ آمریکا و بریتانیا به عراق در سال ۲۰۰۳ همچنان چهره‌ای بحث‌برانگیز در خاورمیانه محسوب می‌شود، اکنون حمایت محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، را نیز به دست آورده است.

در این بارە، السودانی در گفت‌وگو با شبکهٔ CNBC گفته است:

تونی بلر شخصیتی است که برای عراقی‌ها قابل قبول و دوست است؛ کسی که در تصمیم‌گیری برای جنگ با رئیس‌جمهور وقت آمریکا، جورج بوش، مشارکت داشت. او دوست بزرگ عراقی‌هاست و ما برای موفقیتش در این مأموریت آرزوی خیر داریم.

انتظار می‌رود جایگاه رسمی بلر در هیئت صلح تا اواسط نوامبر مشخص شود که مصر میزبان کنفرانس بین‌المللی بازسازی غزه در قاهره خواهد بود. این نشست قرار است مجموعه‌ای از اهداکنندگان جهانی و منابع مالی بخش خصوصی را گردهم آورد.

چالش مالی و نقش تشکیلات فلسطینی

برآورد می‌شود هزینهٔ بازسازی غزه بیش از ۶۷ میلیارد دلار (۵۰ میلیارد پوند) باشد کە بریتانیا آن را فراتر از توان دولت‌ها می‌داند و خواستار جلب مشارکت سرمایه‌گذاران خصوصی در کنار اهداکنندگان خلیج‌ است.

با این حال، کارشناسان نسبت به ابهام در رابطهٔ میان تشکیلات خودگردان فلسطین و هیئت صلح ترامپ هشدار داده‌اند.

وارسن آقابکیان، وزیر امور خارجهٔ تشکیلات خودگردان، در نشستی در ناپل که از سوی اندیشکدهٔ ایتالیایی IPSI برگزار شد، گفت که تشکیلات از اشتباهات گذشته درس گرفته و در مسیر تبدیل به یک دولت واقعی است. او اظهار داشت یکی از مهم‌ترین تغییراتی که تشکیلات در حال انجام آن است، مربوط به برنامه درسی مدارس است. اما او افزود:

اگر ما این برنامهٔ درسی را به بهترین استانداردهای جهانی توسعه دهیم، اما کودکان فلسطینی همچنان تحت اشغال سخت زندگی کنند، این آموزش نمی‌تواند روایت صلح را منتقل کند.

بە گفتە او زمانی این روایت معنا می‌یابد که کودکان دیگر شاهد پست‌های بازرسی، تحقیر، تخریب مزارع و کشته شدن پدران خود نباشند.