هفت نفر در زندان مرکزی بیرجند اعدام شدند

سازمان حقوق بشر ایران در گزارشی اعلام کردە است کە روز پنج‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ هفت نفر در زندان مرکزی بیرجند اعدام شدەاند؛ چهار تن از آنها شهروندان بلوچ و یک نفر نیز تبعە افغانستان بودە است.

روز گذشتە، ٨ مە ٢٠٢٥، ١٨ اریبهشت، سازمان حقوق بشر ایران با ارائە گزارشی، اعلام نمود کە هفت زندانی، از جملە چهار شهروند بلوچ و یک زندانی افغانی، بە صورت مخفیانە در زندان بیرجند اعدام شدند.

این سازمان حقوق‌بشری مستفر در نروژ، هویت این هفت زندانی را که در پرونده‌های جداگانه با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» به اعدام محکوم شده بودند، خسرو سارانی، محمود سارانی (رخشانی)، یوسف سروروش (نارویی)، موسی شکوهی، (هر چهار نفر شهروند بلوچ)، علیرضا لالوزایی (تبعه افغانستان)، مجتبی لکزایی و علی نوری اعلام کردە است.

سازمان عفو بین‌الملل ماە گذشتە میلادی در بیانیه‌ای افزایش اعدام‌ها، خصوصا از ملیت بلوچ را نگران کننده توصیف کرده بود. بیانیە این سازمان در واکنش بە «اعدام بیست شهروند بلوچ در کمتر از هفت روز»، صادر شدە بود. این سازمان در بیانیه خود اعلام کرده بود که در سال ۲۰۲۴ دستکم ۱۷۲ نفر از ملیت بلوچ در ایران اعدام شده‌اند که ۲۰ درصد از کل اعدام‌های ثبت شده در این کشور در این سال را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که بلوچ‌ها تنها ۵ درصد جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند.

از سوی دیگر، بنابە گزارش وبسایت حال وش، کە اخبار مرتبط با بلوچستان را پوشش می دهد، سحرگاه روز شنبه ۱۳ اردیبهشت ‌ماه ۱۴۰۴، حکم اعدام یک زندانی بلوچ با نام منوچهر گلابی (بلوچکاره) که پیشتر تحت اتهامات مرتبط با مواد مخدر به اعدام محکوم شده بود، در زندان بندرعباس به اجرا درآمد. همچنین روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ نیز یک زندانی بلوچ دیگر با نام حفیظ‌الله شه‌ بخش (رخشانی)، معروف به یاغی، که در حال سپری کردن دوران محکومیتش در زندان زاهدان بود، جان خود را از دست داد.

تداوم کارزار نە بە اعدام از سوی زندانیان

از سوی دیگر در واکنش بە اجرای احکام زندان در ایران، زندانیان سیاسی، دست بە اعتراض می زنند. کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» که در واکنش به افزایش اعدام‌ها در ایران، از زندان قزالحصار کرج در بهمن ۱۴۰۲ شروع شده بود، وارد هفته شصت و هفتم خود شده است.م این کارزار در بیانیه اخیر خود اعلام کرده‌‌ است که از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا کنون ۱۵۴ نفر در ایران اعدام شده‌اند.

در بیانیه کارزار «سه‌شنبه‌های نه‌ به اعدام» آمده است: «حاکمان مستبد در اقدامی سبعانه»، یک شهروند به نام «عظیم فرخ‌وند» را با شلیک گلوله جنگی به قتل رساندند، از او به عنوان اولین جان‌باخته «نه به اعدام» از ابتدای شروع کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» نام بردند. آن‌ها با بیان این‌که یاد فرخ‌وند را گرامی می‌دارند، تاکید کردند: «تا زمانی که این حکومت بر سر قدرت است، به هیچ قیمتی از اعدام کوتاه نمی‌آید.»

اعضای کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» در بخش دیگری از بیانیه خود هشدار دادند:

در موقعیت کنونی که حکومت ایران در «بن‌بست‌های داخلی و بین‌المللی» قرار گرفته، از اعدام به‌عنوان «اصلی‌ترین عامل سرکوب» استفاده می‌کند تا به این ترتیب «مانع شکل‌گیری حرکت‌های اعتراضی و قیام مردم به ستوه‌ آمده» شود.

آن‌ها در پایان با تاکید بر این‌که ضروری است نهادها و سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی، دولت‌های خود را ملزم کنند که روابط‌شان با حکومت ایران را مشروط به لغو اعدام کنند، اضافه کردند: حربه اعدام در دست این استبداد از هر سلاحی خطرناک‌تر است. این زندانیان بار دیگر از تمام اقشار جامعه درخواست کردند تا به هر شکل ممکن، متحد و یک‌صدا علیه اعدام بایستند.

روز سه‌شنبه گذشته، ۱۶ اردیبهشت نیز شماری از خانواده‌های زندانیان سیاسی محکوم به اعدام در مقابل زندان اوین تجمعی برگزار کردند و در این تجمع خواستار لغو فوری «حکم غیر انسانی اعدام»، به ویژه احکام اعدام عزیزانشان شدند.