پنجمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در سایه تهدید و امید آغاز می شود

در پنجمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در رم، موضوع غنی‌سازی اورانیوم به نقطه اصلی اختلاف بدل شده است. ایران بر ادامه غنی‌سازی پافشاری می‌کند و آمریکا خواهان توقف کامل آن است. در حالی که تهدید حمله نظامی اسرائیل افزایش یافته، خبرهای مثبت مذاکرات، نرخ دلار را تا ۸۲٬۵۰۰ تومان کاهش داده است.

در آستانه‌ی پنجمین دور مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده که امروز، جمعه ۲۳ مه ۲۰۲۵، در رم برگزار خواهد شد، موضوع غنی‌سازی اورانیوم به عنوان اصلی‌ترین محور اختلافات مطرح است. این مذاکرات به سرپرستی عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، با میانجی‌گری عمان برگزار می‌شود.

ایران بر حق خود برای ادامه غنی‌سازی اورانیوم تأکید دارد و آن را خط قرمز مذاکرات می‌داند. عباس عراقچی دیروز در یک گفتگوی خبری با تلویزیون دولتی ایران گفت:

هنوز اختلافات بنیادی وجود دارد» وی گفت: طرف آمریکایی، همان‌طور که خودشان در مصاحبه‌ها گفته‌اند، اصولا به غنی‌سازی در ایران اعتقادی ندارند و معتقدند که غنی‌سازی در ایران باید به طور کامل متوقف شود. اگر این هدفشان است، توافقی درکار نخواهد بود

. وی همچنین با اشاره به توافقات موسوم به برجام در سال ۲۰۱۵ تصریح کرد که بار قبل هم که در دوران اوباما مذاکره می‌کردیم، با وضعیت مشابه مواجه بودیم. تا ماه‌ها آن‌‌ها در مقابل غنی‌سازی مقاومت می‌کردند، ما هم مقاومت می‌کردیم تا زمانی که پذیرفتند غنی‌سازی ادامه یابد.

در مقابل، ایالات متحده همچنان خواستار توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران است. دولت ترامپ اعلام کرده است که تنها در صورت توقف کامل غنی‌سازی، حاضر به لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران خواهد بود. با این حال تامی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اظهار داشت: «ما معتقدیم که در این مذاکرات موفق خواهیم شد.

همزمان با این مذاکرات، تنش‌ها در منطقه افزایش یافته است. روز سه‌شنبه، سی‌ان‌ان گزارش داد که اسرائیل در حال آماده شدن برای حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران است.

مقامات امنیتی این کشور معتقدند که فرصت برای حمله موفق ممکن است محدود باشد. در پاسخ، ایران هشدار داده است که در صورت وقوع چنین حمله‌ای، ایالات متحده را نیز مسئول خواهد دانست و اقدامات لازم برای حفاظت از تأسیسات هسته‌ای خود را انجام خواهد داد.

در مقابل، عباس عراقچی در نامه‌ای رسمی به دبیرکل سازمان ملل هشدار داد که ایران ممکن است تدابیر ویژه‌ای برای حفاظت از تأسیسات خود اتخاذ کند و این تدابیر را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع دهد.

نکته قابل توجه در این میان، واکنش بازار ارز به روند مذاکرات است. به دنبال اخبار مثبت منتشرشده درباره پیشرفت مذاکرات و همچنین تصویب الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو، نرخ ارز در بازار آزاد ایران کاهش یافت و قیمت دلار آمریکا، که هفته گذشته دوباره بالا رفته بود، روز پنجشنبه به ۸۲ هزار و ۵۰۰ تومان سقوط کرد.

با این حال، این مذاکرات در حالی برگزار می‌شود که ایران همچنان با مشکلات اقتصادی جدی مواجه است، از جمله نوسانات شدید ارز و سقوط پی در پی ارزش پول ملی، افزایش اعتراضات داخلی و کاهش نفوذ منطقه‌ای. در این شرایط، دستیابی به توافقی که هم منافع هسته‌ای ایران را حفظ کند و هم منجر به لغو تحریم‌ها شود، برای تهران اهمیت حیاتی دارد.

اختلافات اساسی میان دو طرف، به ویژه در مورد غنی‌سازی اورانیوم، چشم‌انداز دستیابی به توافق را همچنان مبهم کرده است. در صورت عدم توافق، خطر تشدید تنش‌ها و حتی درگیری نظامی در منطقه افزایش خواهد یافت. اکنون بسیاری از ناظران معتقدند که تصمیم نهایی در هفته‌های پیش‌رو گرفته خواهد شد - یا به سمت توافق، یا به سمت تقابل.