چرا ترامپ همچنان بر ادعای «نابودی کامل» برنامه هسته‌ای ایران پافشاری می‌کند؟

با وجود شواهد متناقض و هشدارهای نهادهای اطلاعاتی آمریکا، دونالد ترامپ در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های اخیرش بار دیگر مدعی شده که برنامه هسته‌ای ایران در نتیجه حمله جنگنده‌های بی۲ آمریکا به سایت‌های هسته ای این کشور«کاملاً نابود شده» است. این اصرار در حالی تکرار می‌شود که کارشناسان، ناظران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویر متفاوتی از واقعیت ارائه می‌دهند. گزارشی از سی‌ان‌ان به بررسی دلایل سیاسی، انتخاباتی و استراتژیک پافشاری ترامپ بر این روایت می‌پردازد.

در پی حملات هوایی ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مدعی شد که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌طور کامل نابود شده است. این ادعا، که در کنفرانس خبری نشست ناتو نیز تکرار شد، با استقبال بخشی از تیم امنیتی کاخ سفید مواجه شد، اما در عین حال با گزارش‌های اطلاعاتی و ارزیابی‌های اولیه‌ای که به «اطمینان کم» اشاره دارند، در تضاد است.

این تناقض در روایت‌ها، نه تنها در سطح رسانه‌ها بلکه در میان نهادهای اطلاعاتی و سیاسی ایالات متحده تنش ایجاد کرده است.

گزارش درز کرده از آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، نشان می‌دهد که حملات صورت‌گرفته تنها توانسته‌اند برنامه هسته‌ای ایران را چند ماه به عقب بیندازند و نه نابود کنند.

در واکنش، کاخ سفید با رویکردی تهاجمی رسانه‌ها را متهم به تحریف اطلاعات کرده و تلاش می‌کند تا روایتی پیروزمندانه از عملیات شکل دهد.

تحلیل سی‌ان‌ان بر این نکته تأکید دارد که ترامپ دو انگیزه اصلی برای برجسته کردن موفقیت حملات دارد: نخست، ساختن تصویری از رهبری قدرتمند، شجاع و بی‌نقص؛ دوم، اجتناب از فشار برای ادامه اقدامات نظامی در صورت اثبات ناکامی حمله اولیه.

آغاز یک درگیری نظامی چند ساله با ایران، نه‌تنها با شعارهای سیاست خارجی ترامپ تناقض دارد، بلکه می‌تواند پایگاه هواداران او را نیز از خود براند.

در پی انتشار گزارش‌هایی درباره ناکامی نسبی حملات، ترامپ و وزیر دفاع او، پیت هگست، به رسانه‌ها تاختند و آن‌ها را به وطن‌فروشی و آسیب به ارتش آمریکا متهم کردند. این در حالی است که رئیس ستاد ارتش اسرائیل و برخی مقامات اطلاعاتی ایالات متحده نیز به‌طور محتاطانه از «آسیب جدی» به برنامه هسته‌ای ایران سخن گفتند، اما نه در حد نابودی کامل.

با وجود تلاش‌های سخنگویان دولت آمریکا برای القای پیروزی کامل، سؤالات مهمی بی‌پاسخ مانده است.

آیا تأسیسات کلیدی مانند فردو، که در اعماق زمین دفن شده‌اند، واقعاً منهدم شده‌اند؟ آیا ایران بخشی از تجهیزات یا مواد هسته‌ای خود را پیش از حملات جابجا کرده است؟ و آیا تأسیسات مخفی دیگری برای ادامه برنامه باقی مانده‌اند؟

کاخ سفید از ارائه شواهد روشن برای پاسخ به این پرسش‌ها خودداری کرده است.

در صورت اثبات ادامه‌دار بودن بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران، ترامپ یا باید بار دیگر به اقدام نظامی متوسل شود یا از موضع خود عقب‌نشینی کند؛ هر دو گزینه برای اعتبار سیاسی او پرهزینه‌اند. در همین حال، دولت ترامپ وعده دیدار با مذاکره‌کنندگان ایرانی را داده و از احتمال رسیدن به «توافقی جامع» سخن گفته است.

اما مسیر دیپلماتیک نیز با موانعی روبه‌روست. برخی تحلیل‌گران معتقدند که حمله نظامی اخیر ممکن است انگیزه ایران برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای را افزایش دهد، به‌ویژه در صورتی که بقای رژیم در خطر تلقی شود.

همچنین گروه‌هایی در ایران، به‌ویژه در سپاه پاسداران، ممکن است با هرگونه تغییر یا توافق مخالفت کنند، چرا که منافع مالی و سیاسی خود را در خطر می‌بینند.

در نهایت، ترامپ ضمن کم‌اهمیت جلوه دادن حصول توافق با ایران، گفته است برای او مهم نیست که توافقی حاصل شود یا نه. این در حالی‌ست که ادعای نابودی کامل برنامه هسته‌ای، در تضاد با اظهارات ایران درباره عدم پیگیری سلاح هسته‌ای قرار می‌گیرد.

درحالی‌که هنوز شواهد قاطعی برای اثبات یا رد ادعای نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد، کاخ سفید با چالشی جدی در مدیریت واقعیت و روایت روبروست.

اگر مشخص شود که اطلاعات دستکاری شده یا حملات کارآمد نبوده‌اند، نه‌تنها مشروعیت اقدام نظامی زیر سؤال می‌رود، بلکه ترامپ ممکن است با بحرانی عمیق‌تر در حوزه سیاست خارجی و داخلی روبرو شود.