گرسنگی به‌مثابه سلاح؛ نگاهی به دکترین محاصره اسرائیل در غزه

نوار غزه امروز گرفتار یکی از فاجعه‌بارترین بحران‌های انسانی جهان است. قریب بە دو میلیون غیرنظامی که در محاصره کامل به سر می‌برند، به سختی می‌توانند بە غذا، آب، دارو یا سرپناه دسترسی پیدا کنند. اما آنچه این وضعیت را به نقطه‌ای بی‌سابقه رسانده، تنها جنگ یا ویرانی نیست؛ بلکه سیاستی حساب‌شده، سازمان‌یافته و هدفمند از سوی اسرائیل برای استفاده از گرسنگی به‌عنوان ابزار جنگی است.

دولت اسرائیل از ماه مارس، به‌طور رسمی هرگونه ورود مواد غذایی، سوخت و دارو به نوار غزه را ممنوع اعلام کردە است. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل هدف از این کار را افزایش فشارها بر حماس عنوان کرده و صراحتا اظهار داشته است: ما نمی‌توانیم در حال جنگ، غذا به دشمن برسانیم.

هفته نامه اشپیگل با اشاره به اظهارات دیگر مقامات اسرائیل و یک نوار صوتی منتسب به وزیر دارایی این کشور یادآوری می‌کند که این تصمیم بخشی از یک دکترین سیاسی گسترده‌تری است که گرسنگی را ابزار مناسب برای فشار بر جمعیت غیرنظامی می داند.

وزیر دارایی اسرائیل، بتسلئیل اسموتریچ، صراحتاً می‌گوید: دو میلیون فلسطینی باید گرسنه بمانند، این کار نه تنها لازم است، بلکه درست است.

تا پیش از این ممنوعیت، کمک‌های بشردوستانه عمدتاً از طریق نهادهایی مانند UNRWA و برنامه جهانی غذا (WFP) به غزه می‌رسید. اما اعمال محاصره کامل بر غزه، دولت اسرائیل برای دور زدن نهادهای بین‌المللی ساختاری موازی به نام GHF (Gaza Humanitarian Foundation) را با همکاری ایالات متحده ایجاد کرد؛ نهادی غیرشفاف، فاقد پیشینه و تحت نظارت مستقیم ارتش اسرائیل و پیمانکاران امنیتی آمریکایی.

در همین بارە، اشپیگل گزارش می‌دهد که این نهاد نه با استانداردهای بین‌المللی تطابق دارد و نه به نهادهای ناظر پاسخ‌گو است. در عوض مسئولیت توزیع غذا و آب را در مناطقی نظامی‌شده بر عهده دارد که مردم ساعت‌ها برای یک وعده غذا صف می‌کشند و بارها هدف تیراندازی قرار گرفته‌اند.

سازمان ملل گزارش کرده که از ابتدای عملیاتی شدن طرح اسرائیل با همکاری واشنگتن بیش از ۱۰۰۰ نفر در خلال تلاش برای دریافت کمک و یا در صف گرفتن کمک‌های غذایی توسط نیروهای ارتش اسرائیل هدف قرار گرفته و کشته شده‌اند.

اشپیگل در بخش مفصلی از گزارش خود، به تلاش سازمان‌یافته اسرائیل برای تحریف افکار عمومی بین‌المللی می‌پردازد. بنا بر این گزارش، اسرائیل برای توجیه سیاست‌های خود، به چند ابزار تبلیغاتی و اطلاعاتی روی آورده است.

اسرائیل در ابتدا پیکان حملات خود را متوجه آژانس امدادرسانی سازمان ملل (UNRWA) کرد و مدعی شد که برخی کارکنان این آژانس در حمله ۷ اکتبر با حماس همکاری کرده‌اند. این ادعاها بدون ارائه هرگونه سندی مطرح شدند، اما منجر به تعلیق کمک مالی کشورهای غربی از جمله آلمان به UNRWA شد.

علاوه بر این اسرائیل بارها مدعی شده است که نیروهای حماس کمک‌های وارد شده به غزه را برای تامین نیروهای خود و هزینه جنگ می ربایند و از طریق تکرار این روایت، تلاش کرده است اعتبار سازمان‌های امدادی را زیر سؤال ببرد.

در حالی که تاکنون هیچ مدرکی دال بر دزدی سیستماتیک کمک‌ها توسط حماس ارائه نشده است و حتی آژانس ایالات متحده برای توسعه بین‌المللی موسم به USAID نیز اعلام کرده که شواهدی برای تایید این مدعا در دست نیست.

اشپیگل در گزارش خود همچنین اشاره می کند که دولت اسرائیل و جریان‌های همسو با این کشور در کمپینی گسترده برای بی اعتبار کردن و و زیر سوال بردن بحران انسانی در غزه تصاویر کودکان گرسنه یا اجساد در صف‌های غذا را جعلی و "ساخته‌شده با هوش مصنوعی" یا "مربوط به مناطق دیگر" قلمداد می کنند.

با این حال علیرغم تلاش‌های اسرائیل برای انکار قحطی و گرسنگی، داده‌های مستقل تصویری دیگر ارائه می‌دهند.

هفته پیش نهاد ارزیابی امنیت غذایی IPC اعلام کرد که غزە در وضعیت فاز ۵ – قحطی کامل قرار دارد؛ مرحله‌ای که معمولاً فقط در مناطق جنگ‌زده‌ای مانند سومالی یا یمن ثبت می‌شود.

اشپیگل در ادامه با استناد به منابع سازمان ملل، تأیید می‌کند که بیش از نیمی از درخواست‌های ارسال کمک به غزه توسط اسرائیل رد شده‌اند. این گزارش می‌افزاید که نه تنها گذرگاه‌های ورودی محدود شده‌اند، بلکه کاروان‌های کمک بارها هدف حمله یا توقف تعمدی قرار گرفته‌اند.

دکترین اسرائیل؛ انسان‌زدایی از فلسطینیان

آنچه در پشت این سیاست‌ها قرار دارد، نه صرفاً ملاحظات نظامی، بلکه دکترین انسان زدایی از مردم غزه است. در گفتمان رسمی اسرائیل، تمایزی میان غیرنظامی، کودک، پیر یا بیمار با اعضای حماس وجود ندارد.

این گفتمان، زمین را برای مشروع‌سازی گرسنگی، بمباران بیمارستان‌ها و نابودی زیرساخت‌های شهری هموار می‌کند.

حتی مقاماتی که تلاش کرده‌اند تصویر درستی از وضعیت واقعی غزه به افکار عمومی ارائه دهند، تحت فشار قرار گرفته‌اند. یکی از هماهنگ‌کنندگان امدادی سازمان ملل پس از انتشار اطلاعاتی درباره تیراندازی عمدی به غیرنظامیان در صف غذا از سوی اسرائیل اخراج شد و مجوز اقامتش تمدید نشد.

این گزارش هشدار می‌دهد که تداوم این وضعیت، بدون پاسخگویی جدی بین‌المللی، نه تنها فاجعه انسانی در غزه را تعمیق می‌کند، بلکه استانداردهای اخلاقی و حقوقی جهانی را نیز به خطر می‌اندازد.

اشپیگل در پایان گزارش خود با اشاره به موفقیت اسرائیل در کمپین انتشار اطلاعات غلط می‌نویسد: وقتی خبرنگاران در برلین و پاریس می‌گویند که درباره‌ی گرسنگی در غزه، ما با "روایت‌ها" مواجه هستیم، نه واقعیت‌ها، این بدان معناست کە کمپین اسرائیل به هدف خود دست یافتە است.