آمریکا از توقف تحریم‌های جدید علیه ایران خبر می‌دهد

در اقدامی غیرمنتظره که واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشته است، کاخ سفید به‌طور رسمی تمامی فعالیت‌های مرتبط با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران را متوقف کرده است. این تصمیم که همزمان با بحران مدیریتی در نهادهای سیاست‌ساز دولت ترامپ و حساس‌ترین مرحله مذاکرات هسته‌ای گرفته شده و نگرانی عمیق کارشناسان از تضعیف جدی اهرم فشار آمریکا را برانگیخته است.

در اقدامی غیرمنتظرە و برخلاف روال معمول، کاخ سفید به‌طور رسمی تمامی فعالیت‌های مرتبط با اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران را متوقف کرد.

دستور توقف فوری تحریم‌های جدید علیە ایران نه از سوی شورای امنیت ملی یا وزارت خزانه‌داری، بلکه مستقیماً از دفتر کارولاین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید صادر شده است.

این دستور از اعزام اجباری بیش از ۱۰۰ کارمند به مرخصی ناشی می شود کە عملا بە خلأ قدرت در ادارە ترامپ منجر شدە است. پاسخ غیرقطعی آنا کلی، معاون سخنگوی کاخ سفید در رابطە با صدور چنین تصمیمی به‌جای رد صریح این توقف، تنها بر ابهامات افزوده است. تا جایی کە این مقام کاخ سفید اعلان نمود:

هر تصمیم جدیدی در رابطە با تحریمها توسط نهادهای ذی‌ربط اعلام خواهد شد

این دستور پس از انسداد یک تحریم برنامه‌ریزی‌شده توسط وزارت خزانه‌داری کلید خورد و بلافاصله دست‌کم دو تحریم دیگر نیز بە تعلیق در آمدند.

از ۲۱ مه تاکنون، روند اعمال تحریم‌های جدید کاملاً متوقف شده است. با این حال، این پرسش بی‌پاسخ مانده است کە آیا توقف تحریمها صرفا شامل تحریم‌های جدید می‌شود یا اجرای تحریم‌های موجود را نیز هدف گرفته است؟

اگرچه به نظر می‌رسد محدودیت‌های کلیدی نظیر تحریم‌های نفتی و بلوکه‌شدن دارایی‌ها در قطر دست‌نخورده باقی بمانند، اما فقدان دستورالعمل شفاف، فضای سردرگمی را در دستگاه بوروکراسی آمریکا حاکم کرده است.

منابع داخلی آمریکا، دو تفسیر متضاد ارائه می‌دهند:

عده‌ای آن را تأملی موقت برای ارزیابی دقیق‌تر» و عده‌ای دیگر «اشتباهی راهبردی با حذف تصمیم‌گیران کلیدی می‌دانند.

تصمیم جدید کاخ سفید در حالی اجرایی می‌شود که تحریم‌های اخیر آمریکا علیه ایران - به‌ویژه اختلال در صادرات نفت به چین (خریدار ۹۰٪ نفت ایران) - اخیرا در حال اثرگذاری بود. از همین رو این سوال جدی مطرح است کە چرا در اوج نیاز به اهرم فشار، مهم‌ترین ابزار آن کنار گذاشته می‌شود؟

سابقه ایران در استفاده از مذاکرات برای کسب زمان و امتیاز بدون تعهد عملی، نگرانی‌ها را تشدید می‌کند. گزارش‌های متوالی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاکی از آن است که ایران نه تنها به غنی‌سازی اورانیوم با خلوص بالا ادامه داده، بلکه سال‌ها بازرسان را فریب داده است. توقف تحریم‌ها در چنین شرایطی، پیام خطرناکی به تهران می‌فرستد: امکان دستیابی به امتیاز بدون دادن چیز در برابر.

دوگانگی آشکار: شکاف در اظهارات طرفین و ادامه پیشروی هسته‌ای ایران

در حالی که ترامپ در ۳۰ مه از «احتمال توافق نزدیک» سخن گفت، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران تأکید کرد: «دو کشور فاصله زیادی با توافق دارند».

این تناقض گفتاری، گویای عمق اختلافات است. هرچند پنجمین دور مذاکرات در رم (۲۳ مه) با میانجیگری عمان برگزار شد و وزیر خارجه این کشور از «پیشرفت‌های غیرنهایی» خبر داد، اما دو واقعیت انکارناپذیر وجود دارد:

از یک سو ایران بدون کوچک‌ترین عقب‌نشینی هسته‌ای به مذاکرات ادامه می‌دهد و از سویی دیگر، آمریکا با توقف تحریم‌ها، تنها امتیازدهنده ملموس میدان است.

بنابە نظر آگاهان پروندە هستەای ایران، این سوال اساسی می تواند مطرح شود کە آیا دولت ترامپ، برخلاف اصل تاکتیکی «هنر معامله» خود - که ورود به مذاکره از موضع قدرت با حفظ حداکثری اهرم فشار را ضروری می‌داند - در حال تضعیف دستاوردهای راهبردی خود است؟

احتمالا تا کمتر از دو هفتە آیندە بە این سوال را بتوان پاسخ داد.