برای حل بحران هستەای، آمریکا پیشنهاد جدیدی بە ایران ارائە کرد

آمریکا در تازه‌ترین تلاش دیپلماتیک خود، پیشنهادی رسمی برای توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم به ایران ارائه کرده است؛ با این حال، هنوز پاسخی از سوی تهران به این ابتکار اعلام نشده و آینده مذاکرات هسته‌ای همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

روز شنبە ١٠ خردادماه (٣١ مه ٢٠٢٥)، روزنامه نیویورک‌تایمز با انتشار گزارشی جزئیات جدیدی از طرح پیشنهادی ایالات متحده به ایران را برای رسیدن به توافق هسته‌ای را آشکار کرد. این طرح شامل دو بخش اصلی است: توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران و تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای با حضور چند کشور عربی، ایران و آمریکا برای تولید سوخت هسته‌ای.

این پیشنهاد در حالی مطرح می شود که بازرسان سازمان ملل متحد، تنها چند ساعت قبل، از افزایش چشمگیر ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران خبر داده بودند.

بر اساس گزارش‌ها، این سند اولین پیشنهاد رسمی ستیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا، محسوب می‌شود.این پیشنهاد فعلاً در قالب یک پیش‌نویس ارائه شده و به گفته منابع مطلع، شامل نکات کلیدی است.

در این طرح از ایران خواسته شده که فعالیت‌های غنی‌سازی خود را به‌طور کامل متوقف کند و در عوض، در قالب یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای تولید سوخت هسته‌ای مشارکت کند.قرار است ایران، عربستان سعودی، دیگر کشورهای عربی و آمریکا در این کنسرسیوم شریک باشند.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، دریافت این پیشنهاد را تأیید کرده و گفته است که این سند از طریق وزیر خارجه عمان، که نقش میانجی را در این مذاکرات ایفا می‌کند، به او تحویل داده شده است.

کاخ سفید نیز در بیانیه‌ای رسمی تأیید کرده است که این پیشنهاد به ایران تحویل داده شده است. کارولین لوویت، سخنگوی کاخ سفید، در واکنش به این خبر گفت:

رئیس‌جمهور ترامپ بارها تأکید کرده که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. این پیشنهاد با دقت و بر اساس واقعیت‌ها طراحی شده و امیدواریم ایران آن را بپذیرد.

البته او اضافه کرد که به‌دلیل ادامه مذاکرات، فعلاً نمی‌تواند جزئیات بیشتری را فاش کند. کارشناسان، در عین حال، تردید دارند که ایران حاضر شود به چنین طرحی تن بدهد، چرا که این به معنای تعطیلی تأسیسات هسته‌ای پیشرفته‌ای است که میلیاردها دلار برای ساخت‌شان هزینه شده است.

عراقچی هم گفته است که ایران براساس منافع ملی و اصول خود به این پیشنهاد پاسخ خواهد داد. او یادآور شد که ایران پیش‌تر توقف کامل غنی‌سازی را رد کرده و تأکید کرده که هرگز از حق خود برای تولید سوخت هسته‌ای صلح‌آمیز صرف‌نظر نخواهد کرد.

در همین حال، دو گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران همچنان با سرعت به تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ادامه می‌دهد. مدیرکل آژانس، رافائل گروسی، هم در واکنش به این تحولات گفته است: «لازم است هرچه زودتر یک راه‌حل دیپلماتیک پیدا شود که تحت نظارت دقیق آژانس باشد.»

طبق این گزارش‌ها، ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران اکنون به حدود ۴۰۰ کیلوگرم رسیده است، در حالی که این رقم در فوریه حدود ۲۷۵ کیلوگرم بود.

هرچند کارشناسان هشدار داده‌اند که ایران می‌تواند این مواد را به‌سرعت به سطح تسلیحاتی ارتقا دهد، اما ساخت یک سلاح واقعی ممکن است ماه‌ها یا حتی یک سال طول بکشد.

این تحولات در شرایطی رخ داده که نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، از ترامپ خواسته در حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران به تل‌آویو بپیوندد.

برخی منابع می‌گویند اسرائیل قصد داشته در ماه مه این حمله را انجام دهد، اما ترامپ جلوی آن را گرفته است.

او در پاسخ به خبرنگاران این موضوع را تأیید کرده و گفته: «الان زمان مناسبی برای چنین حمله‌ای نیست، چرا که می‌تواند روند مذاکرات را به‌طور کامل از بین ببرد.» ترامپ همچنین تأکید کرده: «ما به‌دنبال توافقی هستیم که هم بازرسی‌های کامل را ممکن کند و هم اگر لازم شد، اجازه دهد بدون آسیب‌زدن به کسی هر نقطه‌ای را که نیاز بود، تخریب کنیم.»

با وجود این، ایران هشدار داده است که در صورت هرگونه اقدام نظامی، پاسخ قاطعی خواهد داد.