ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران برای ساخت ۹ بمب کافی است
- Arena Website
- Jun 1
- 3 min read
تهران با افزایش بی‌سابقه تولید اورانیوم ۶۰ درصدی و پنهان‌کاری در سایت‌های هسته‌ای غیرقانونی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را با بحرانی بی‌پیشینه مواجه کرده است. اسناد محرمانه به‌دست‌آمده توسط رویترز نشان می‌دهد ایران هم‌اکنون ۴۰۸.۶ کیلوگرم اورانیوم برای ساخت سلاح‌هسته‌ای در اختیار داشتە و در سه مرکز مخفی، آزمایش‌های نظامی انجام داده است. اسرائیل خواستار اقدام فوری جامعه جهانی شده، درحالی‌که دیپلماسی آمریکا در باتلاق بن‌بست فرو رفته است.
بر اساس آخرین گزارش سه‌ماهه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) که رویترز آن را تأیید نمودە است، ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران تا ۱۷ مه ۲۰۲۵ به ۴۰۸.۶ کیلوگرم رسیده – رقمی که نسبت به فوریه ۲۰۲۴ افزایشی ۴۹ درصدی (۱۳۳.۸ کیلوگرم) را نشان می‌دهد.
این سطح غنی‌سازی که ۹۰ درصد آن برای ساخت بمب هسته‌ای کافی است، ایران را به تنها کشور فاقد سلاح هسته‌ای تبدیل کرده که چنین ماده‌ای تولید می‌کند. کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران اکنون ۹,۲۴۷.۶ کیلوگرم است که ۴۵ برابر بیش از سقف توافق ۲۰۱۵ (JCPOA) می‌باشد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در گزارش خود هشدار داده است:
این حجم اورانیوم با غنای بالا در صورت ارتقا به ۹۰ درصد، برای ساخت ۹ کلاهک هسته‌ای کفایت کردە و چنین وضعیتی تهدیدی بی‌سابقه برای رژیم منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بە شمار می رود.
در بخش دیگری از گزارش ۴۲ صفحه‌ای آژانس که به درخواست شورای حکام تهیه شده است، پرده از شبکه‌ای ساختاریافته از تأسیسات مخفی هسته‌ای در ایران برمی‌دارد.
سند تأکید می‌کند سه سایت لویزان-شیان، ورامین و تورقوزآباد – که پیش‌تر توسط اسرائیل افشا شدە بودند – بخشی از «برنامه نظامی اعلام‌نشده تا اوایل دهه ۲۰۰۰» بوده‌اند. شواهد فنی قاطع نشان می‌دهد در لویزان-شیان از یک دیسک اورانیوم در سال ۲۰۰۳ برای «آزمایش چاشنی هسته‌ای» (نوترون اینیشیتور) استفاده شده است.
مواد هسته‌ای غیرقانونی تا سال ۲۰۱۸ در تورقوزآباد (انبار مخفی موسوم به قالیشویی) انبار شده‌اند. آژانس با اعلام اینکه ایران «هیچ توضیح فنی معتبری» ارائه نکرده، تصریح کرده پاکسازی این سایت‌ها «راستی‌آزمایی را تخریب کرده است».
بهرەبرداری سیاسی با اسناد جعلی
وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیه‌ای مشترک به گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (GOV/2025/25) واکنش نشان دادند.
ایران با ابراز تأسف از انتشار این سند، آن را محصول فشارهای سیاسی و فاقد بی‌طرفی حرفه‌ای خواند و محتوای آن را نادرست و غیرمنصفانه توصیف کرد. مقامات ایرانی تأکید کردند که گزارش مذکور سطح واقعی همکاری‌های هسته‌ای کشور با آژانس را منعکس نمی‌کند و به‌جای تمرکز بر تعهدات حقوقی، به ادعاهای قدیمی مبتنی بر اسناد «جعلی» ارائه‌شده توسط اسرائیل استناد کرده است.
مقامات ایرانی با اشاره به «نقض سیستماتیک تعهدات برجامی» توسط آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان، این کشورها را متهم کردند که با «سوءاستفاده ابزاری از آژانس» به تحریم‌های غیرقانونی ادامه می‌دهند. تهران هشدار داد هرگونه بهره‌برداری سیاسی از این گزارش در شورای حکام، با «اقدامات متقابل فوری و قاطع» ایران روبه‌رو خواهد شد و مسئولیت کامل عواقب آن متوجه غرب است.
در پایان، ایران فعالیت‌های غنی‌سازی خود را صلح‌آمیز، تحت نظارت کامل آژانس و منطبق بر موافقتنامه‌های بین‌المللی خواند و تأکید کرد «هیچ مکان یا فعالیت اعلام‌نشده هسته‌ای» در کشور وجود ندارد.
جنگ روایت‌ها: اتهام‌زنی اسرائیل، انکار ایران و بازی دیپلماتیک آمریکا
واکنش‌ها به گزارش آژانس، گسل ژئوپلیتیک منطقه را عمیق‌تر کرده است. دفتر نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، در بیانیه‌ای فوری ایران را متهم به «تعقیب فعالانه سلاح هسته‌ای» کرد و هشدار داد:
سطح غنی‌سازی ۶۰ درصد فقط در کشورهای جویای بمب هسته‌ای دیده می‌شود. جامعه جهانی باید فوراً ایران را متوقف کند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، در اظهاراتی متناقض ادعا کرد به نتانیاهو گفته است «از حمله به ایران خودداری کند» زیرا «توافق بسیار نزدیک است». او افزود: «اگر دیپلماسی شکست بخورد، اسرائیل باید حمله را رهبری کند».
بن‌بست مذاکرات و سناریوی قطعنامه: سایه جنگ بر خاورمیانه
پنجمین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در ۲۳ مه با میانجیگری عمان در رم بدون دستاورد ملموسی پایان یافت. درحالی که هنوز تاریخ دور بعدی مشخص نیست، چهار قدرت غربی (آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان) پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای نشست ژوئن شورای حکام آماده کرده‌اند که ایران را به دلیل «تخلف از تعهدات NPT» در حالت «عدم پایبندی» قرار می‌دهد و راه را برای ارجاع پرونده به شورای امنیت و بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی هموار می‌کند.
پیامدهای احتمالی شامل تشدید برنامه هسته‌ای ایران (همان‌گونه که پس از قطعنامه‌های قبلی انجام شد)، قطع کامل همکاری با آژانس و افزایش تنش‌های نظامی با اسرائیل است که بارها تهدید به حمله پیش‌دستانه کرده است.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، شرط بازگشت بازرسان آمریکایی را «تضمین منافع ملی» عنوان کرد، اما تحلیلگران هشدار می‌دهند زمان برای دیپلماسی به‌سرعت درحال اتمام است.
ایران در آستانه دستیابی بە سلاح هسته‌ای
براساس استانداردهای آژانس، کشوری که سوخت کافی برای ساخت ۱۰ بمب داشته باشد، عملاً به آستانه قدرت هسته‌ای رسیده است. ایران با ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد (معادل ۹ بمب) و تولید ماهانه ۱۵ کیلوگرم، ممکن است تا پایان ۲۰۲۵ از این مرز عبور کند. این واقعیت همراه با شواهد آزمایش نظامی در سایت‌های مخفی، سناریوی «ایران هسته‌ای» را از حاشیه به متن بحران جهانی تبدیل کرده است.
