پایان دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا در رم؛ هم‌زمانی پیشرفت‌ محتاطانه و ناامیدی منابع ایرانی

عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکاف نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه

پنجمین دور گفت‌وگوهای «غیرمستقیم» هسته‌ای ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان دیروز جمعه در حالی پایان یافت که مقامات دو طرف و همچنین کشور میانجی، آن را «حرفه‌ای»، «سازنده» و «توام با پیشرفت‌» خوانده‌اند؛ این در حالی است که دو منبع آگاه ایرانی به شبکه سی‌ان‌ان گفته‌اند «بعید است مذاکرات با آمریکا به توافق بیانجامد.»

دور پنجم مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا روز جمعه ۲۳ مه (۲ خرداد) در محل سفارت عمان در شهر رم پایتخت ایتالیا برگزار شد. ریاست هیئت ایرانی، همچون چهار دور پیشین، بر عهده عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران بود. در سوی مقابل، استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، هدایت هیئت آمریکایی را بر عهده داشت.»

عراقچی در پایان مذاکرات، در گفت‌وگویی با تلویزیون حکومتی ایران، دور پنجم را «یکی از حرفه‌ای‌ترین ادوار مذاکراتی» خواند و گفت که این دور شامل  پیشنهادهایی بوده که ممکن است مسیر مذاکرات را هموارتر کند.

همچنین یک مقام ارشد آمریکایی نیز به خبرگزاری رویترز گفت که مذاکرات این دور «سازنده» و «توام با پیشرفت‌» بوده است. او در عین حال تاکید کرد که «هنوز کارهایی مانده است که باید انجام شود.» به گفته این مقام آمریکایی که خواسته ناشناس بماند، دو طرف توافق کرده‌اند در آینده نزدیک دوباره دیدار کنند.

تاکید بر ادامه گفت‌وگوها در سخنان عباس عراقچی نیز بازتاب یافت. او همچنین ابراز امیدواری کرد که ایران و آمریکا در یکی دو جلسه آینده بتوانند به راهکارهایی برسند که مذاکرات قابل پیشرفت باشد.

بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان نیز، که کشورش نقش میانجی‌ مذاکرات را برعهده دارد، پایان دور پنجم گفت‌وگوها را با «برخی پیشرفت‌ها» توصیف کرد. او در پستی در صفحه ایکس نوشت:

با وجود برخی پیشرفت‌ها، پیشرفت قاطع و نهایی حاصل نشد. امیدواریم در روزهای آینده مسائل باقی‌مانده را روشن کنیم تا بتوانیم به سوی هدف مشترک رسیدن به یک توافق پایدار و شرافتمندانه پیش برویم.

طبق روال چهار دور قبل، رسانه‌ای داخلی ایران این گفت‌وگوها را «غیرمستقیم» خوانده‌اند، اما یک مقام آگاه آمریکایی که نخواسته‌ نامی از او برده شود، گفته است مذاکرات دیروز هم مستقیم و هم غیرمستقیم بوده و بیش از دو ساعت به طول انجامیده است.

این اظهارات نسبتا خوشبینانه دو طرف مذاکره‌کننده و کشور میانجی، در حالی است که دو منبع آگاه ایرانی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان  ابراز تردید کرده‌اند که این گفت‌وگوها به توافقی نهایی بینجامد.

این منابع افزده‌اند که هدف ایران از مشارکت در مذاکرات رم صرفاً برای سنجش موضع جدید واشنگتن است و هدف آن دستیابی به پیشرفت قابل توجه نیست.»

عباس عراقچی پیش از عزیمت به رم، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس بار دیگر «حق غنی‌سازی» را به عنوان خط قرمز ایران اعلام کرده بود. او در توییتی نوشت: ««یافتن مسیر رسیدن به توافق علم پیچیده‌ای نیست. صفر سلاح هسته‌ای = ما توافق داریم. صفر غنی‌سازی = ما توافق نداریم.»

این دو منبع ایرانی به سی‌ان‌ان گفته‌اند:

تهران به شدت نسبت به اظهارات رسانه‌ای و رفتارهای مذاکره‌ای آمریکا، ناامید شده است. این منابع اصرار آمریکا بر توقف کامل غنی‌سازی را، در حالی که از موضع ثابت ایران آگاه است، نشانه‌ای از فقدان اراده جدی برای توافق می‌دانند.

چند روز پیش هم علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی که تصمیم‌گیر نهایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به شمار می‌رود، گفته بود که گمان نمی‌کند مذاکرات به نتیجه برسد و «نمی‌داند چه خواهد شد.»