تروئیکای اروپایی آماده بازگرداندن تحریم‌های ایران است

بریتانیا، فرانسه و آلمان در نامه‌ای به گوترش و شورای امنیت گفتند اگر تا پایان اوت ۲۰۲۵ راه‌حلی برای مناقشە هستەای ایران حاصل نشود، مکانیسم ماشهٔ برجام را فعال و تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را بازمی‌گردانند. به‌گفتهٔ آنان، ایران تعهدات و همکاری با آژانس را متوقف کرده و در صورت تداوم، اقدامات بیشتری خواهد شد. در مقابل ایران این گزینە را غیرقانونی قلمداد و تهدید نمودە است کە از NPT خارج خواهد شد.

بریتانیا، فرانسه و آلمان به سازمان ملل متحد اعلام کرده‌اند که در صورت عدم دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک تا پایان ماه اوت، آماده‌اند تحریم‌های مصوب شورای امنیت علیه ایران را به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور دوباره اعمال کنند. این اطلاعیه در نامه‌ای مشترک آمده است که خبرگزاری فرانسه نسخه‌ای از آن را به دست آورده است.

در این نامه که خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، و شورای امنیت نگاشته شده است، سه قدرت اروپایی تأکید کرده‌اند که متعهد به استفاده از تمامی ابزارهای دیپلماتیک موجود برای اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای هستند، مگر آنکه تهران تا موعد مقرر به تعهدات خود عمل کند.

در این بارە وزرای امور خارجه تروئیکای اروپا «E3» هشدار داده‌اند که در صورت عدم پایبندی ایران، از مکانیسم ماشه استفاده خواهند کرد. این سه کشور همچنین هشدار داده‌اند که همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت بررسی است و در صورت ادامه محدودیت‌ها، اقدامات بیشتری اتخاذ خواهد شد.

مکانیسم ماشە بەعنوان بخشی از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران امکان بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت را فراهم می‌کند.

این تحولات پس از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل در ماه ژوئن علیه ایران رخ داد که هدف بخشی از آن کاهش توان هسته‌ای ایران اعلام شد، و ایالات متحده نیز در طول این عملیات حملات هوایی انجام داد.

وزرای خارجه فرانسه (ژان-نوئل بارو)، بریتانیا (دیوید لامی) و آلمان (یوهان واده‌فول) در نامه خود نوشته‌اند:

ما به روشنی اعلام کرده‌ایم که اگر ایران تا پایان اوت ۲۰۲۵ تمایلی به دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک نداشته باشد یا از فرصت تمدید استفاده نکند، E3 آماده است مکانیسم ماشه را فعال کند.

این سه کشور در سال ۲۰۱۵ همراه با آمریکا، چین و روسیه توافق برجام را امضا کردند که با سیاست «چماق و هویج»، کاهش غنی‌سازی اورانیوم در ازای لغو تحریم‌ها را به ایران پیشنهاد می‌داد. با این وجود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع کرد.

کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند که به برجام پایبند هستند، اما ایران را به نقض توافق متهم کرده‌اند، از جمله انباشت ذخایر اورانیوم بیش از ۴۰ برابر حد مجاز. در نامه آمده است:

تروئیکای اروپایی همچنان به یک راه‌حل دیپلماتیک برای بحران برنامه هسته‌ای ایران متعهد بودە و در صورت عدمت دستیابی به راه‌حل رضایت‌بخش تا پایان اوت ۲۰۲۵، نقض جدی برجامی ایران را اعلام کرده و مکانیسم ماشه را فعال خواهیم کرد.

ایالات متحده آمریکا پیش‌تر تلاش‌هایی را برای مذاکره با ایران درباره فعالیت‌های هسته‌ای آغاز کرده بود، اما این تماس‌ها پس از حملات اسرائیل در ژوئن متوقف شد. پیش از آن نیز دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات ایران محدود شده بود.

ایران پس از این حملات تمام همکاری‌های خود با آژانس را متوقف کرد، اما اعلام نمود که معاون آژانس به زودی برای گفت‌وگو درباره توافق جدید به تهران خواهد آمد.

در واکنش بە این نامە، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نامه‌ای به سازمان ملل اعلام کرد که کشورهای اروپایی حق قانونی برای بازگرداندن تحریم‌ها را ندارند.

اما کشورهای اروپایی این ادعا را «بی‌اساس» خواندە و تأکید نمودەاند که به عنوان اعضای برجام، به‌طور واضح و بدون ابهام از نظر حقوقی مجاز هستند از مفاد مرتبط قطعنامه‌های سازمان ملل استفاده کنند تا مکانیسم ماشه را فعال کنند و قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را بازگردانند.

در همین بارە، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه پیشین ایران، اعلام کرد که مجلس ایران انگشت خود را روی ماشه گذاشته تا از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج شود، اگر تهدید کشورهای اروپایی برای اعمال تحریم‌ها عملی شود.

این تهدید پس از آن مطرح شد که بریتانیا، فرانسه و آلمان در نامه‌ای مشترک به سازمان ملل آماده بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را اعلام کردند.