ترامپ فرمان لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه را امضا کرد

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با امضای فرمانی اجرایی در روز دوشنبه، بخش اعظم تحریم‌های واشنگتن علیه سوریه را که قدمت آن‌ها به دهه ۱۹۷۰ بازمی‌گردد، لغو کرد. این تصمیم تاریخی به‌عنوان گامی تعیین‌کننده برای هموار کردن مسیر عادی‌سازی روابط دمشق با غرب ارزیابی می‌شود.

روز گذشتە، شش هفته پس از دیدار تاریخی دونالد ترامپ با احمد الشرع در عربستان سعودیم رئیس جمهور آمریکا فرمان اجرایی خود را مبنی بر لغو تحریم‌های درازمدت علیه سوریه، صادر کرد. ترامپ برای نخستین بار در این دیدار اعلام کردە بود آمریکا تحریم‌های سوریه را لغو خواهد کرد تا این کشور فرصت تازه‌ای بیابد.

اکنون زمان درخشش آن‌هاست. ما همه تحریم‌ها را برمی‌داریم. سوریه، موفق باشی. چیزی بسیار خاص به ما نشان بده.

در آن دیدار ترامپ ضمن تمجید از الشرع گفت اعلام نمودە بود کە او شانس واقعی برای حفظ انسجام کشور دارد.

در این بارە، سناتور روبیو اعلام کرد قصد دارد گزینه تعلیق کامل «قانون سزار»، اقدامات مرتبط با قرار گرفتن هیئت تحریر الشام (HTS) در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی، وضعیت الشرع و جایگاه سوریه به عنوان «حامی دولتی تروریسم» را بازبینی کند و موضوع کاهش تحریم‌های سازمان ملل را بررسی نماید.

روبیو افزود هرچند کاخ سفید دستور تعلیق تحریم‌های قانون سزار را صادر کرده است، اما کنگره همچنان اختیار لغو این تصمیم را دارد.

فرمان اجرایی همچنین معافیت‌هایی برای برخی کنترل‌های صادراتی و معاملات مالی با نهادهای دولتی سوریه صادر می‌کند، از جمله شرکت مخابرات دولتی، بانک مرکزی و دیگر نهادهای مالی که پیش‌تر تحریم شده بودند.

گرچه سوریه از سال ۱۹۷۹ به عنوان «کشور حامی تروریسم» شناخته می‌شود، یک مقام ارشد آمریکایی اعلام کرد این طبقه‌بندی نیز در دست بررسی است.

او گفت: «این اقدامات در راستای دستور رئیس‌جمهور برای برداشتن تحریم‌ها و دادن شروعی تازه به دولت، مردم و کشور سوریه انجام می‌شود.»

کارولاین لویت، سخنگوی کاخ سفید، گفت این اقدام برای «تقویت و حمایت از مسیر سوریه به سوی ثبات و صلح» صورت گرفته است. با این وجود تحریم‌ها علیه بشار اسد، رئیس‌جمهور برکنار شده، اعضای بلندپایه دولت و خانواده‌اش همچنان باقی خواهند ماند.

برد اسمیت، معاون موقت وزارت خزانه‌داری، در نشست خبری گفت فرمان اجرایی برای «پایان دادن به انزوای سوریه از نظام مالی جهانی، ایجاد بستر تجارت بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری کشورهای همسایه و ایالات متحده» صادر شده است.

در این بارە، تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه و سفیر سابق در ترکیه، لغو تحریم‌ها علیه دولت الشرع را فرصتی بی‌سابقه خواند و گفت تحریم‌های پیشین مانع شکل‌گیری مشروعیت سیاسی و ساختار حکومتی در سوریه شده‌اند.

در حالی که برخی مقامات آمریکایی، از جمله ترامپ، عادی‌سازی روابط با اسرائیل را شرط لغو تحریم‌ها می‌دانند، باراک گفت واشنگتن قصد دیکته مسیر سیاسی سوریه را ندارد و «به آنها فرصت می‌دهد» بدون ایجاد اهرم فشار.

او افزود گرایش سوریه به سمت اسرائیل به نفع خود سوری‌هاست و الشرع تمایل دارد مذاکرات عادی‌سازی را آغاز کند. به گفته باراک، راه رسیدن به توافقات ابراهیم از مسیر منافع اقتصادی، تمدنی و صلح می‌گذرد که اکنون در حال تحقق است.

تلاش‌ها برای عادی‌سازی رابطه سوریه و اسرائیل

از سوی دیگر، اسرائیل دست‌کم از طریق چهار کانال مستقیم، شامل مشاور امنیت ملی «تساحی هنگبی»، رئیس موساد «دیوید بارنئا» و وزیر خارجه «گدعون ساعر» که در حال پیشبرد گفت‌وگوهای سیاسی و راهبردی هستند با سوریه در حال گفت‌وگوست. هم‌زمان، مقاماتی از ارتش اسرائیل نیز با نهادهای امنیتی سوریه برای هماهنگی‌های نظامی تاکتیکی روزانه در تماس‌اند.

مقامات اسرائیلی می‌گویند خواهان نقش میانجی فعال‌تر آمریکا هستند که انگیزه بیشتری به دولت جدید سوریه برای جدی گرفتن مذاکرات بدهد. مقامات ارشد اسرائیلی و آمریکایی گفتند باراک از زمان بازدیدش از اسرائیل در اوایل ژوئن با مقامات سوری در تماس بوده تا امکان شروع مذاکرات رسمی را بررسی کند.

یک مقام ارشد آمریکایی به Axios گفت دولت ترامپ آماده میانجی‌گری برای توافق اسرائیل و سوریه است، اما ترسیم جزئیات مرزها و آینده بلندی‌های جولان بر عهده دو کشور خواهد بود.

بە نظر می رسد جنگ اخیر ایران و اسرائیل فرصتی بی‌سابقه برای بازآفرینی نظمی جدید را در خاورمیانە، بە منظور کنارگذاشتن ایران از نقش آفرینی فراهم کرده است. تا جاییکە سرویس‌های اطلاعاتی چند کشور حتی بدون روابط رسمی با اسرائیل در زمینه امنیتی همکاری می‌کنند.

در راستای بازآفرینی این نظم جدید، مذاکرات دوجانبه میان لبنان، ترکیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان با اسرائیل در جریان است.