رهبران اروپایی با تحمیل یک آتش‌بس ۳۰ روزه به روسیه از اعمال تحریم‌های فلج‌کنندە بر روسیە خبر می دهند

Stefan Rousseau / POOL / AFP

رهبران چهار کشور اروپایی — آلمان، فرانسه، بریتانیا و لهستان — در نخستین سفر مشترک خود به کی‌یف، به ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه اولتیماتیمی ۳۶ ساعته برای پذیرش آتش‌بس ۳۰ روزه در اوکراین دادند. این درخواست با حمایت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و تهدید به تحریم‌های گسترده و بی‌سابق در صورت عدم پایبندی مسکو همراه است.

روز گذشتە ١٠ مە ٢٠٢٥، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ولودیمیر زلنسکی اعلام کرد: از روز دوشنبه ۱۲ مه، آتش‌بس کامل در خشکی، دریا و هوا باید آغاز شود. این تنها راه برای ورود به مذاکرات صلح پایدار است. وی افزود:هرگونه نقض این آتش‌بس با تحریم‌های هماهنگ اروپا و آمریکا پاسخ داده خواهد شد.

از سوی دیگر نخست‌وزیر بریتانیا، سر کییر استارمر، با تأکید بر اتحاد غرب هشدار داد: دیگر هیچ "اگر" و "اما"یی وجود ندارد. پوتین یا صلح را انتخاب می‌کند یا تحریم‌هایی که اقتصاد روسیه را فلج خواهد کرد را باید پذیرا باشد. وی تحریم‌های بخش انرژی و بانکی را «گزینه قطعی» خواند.

فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان نیز در پاسخ به تردیدها درباره تأثیر تحریم‌های جدید گفت:

تقریباً تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا و یک ائتلاف بزرگ از داوطلبین در سراسر جهان مصمم هستند که این تحریم‌ها را اعمال کنند، حتی اگر ابتکار عمل آخر هفته ما با شکست مواجه شود.

زلنسکی با استقبال از این اقدام گفت: «متحدان ما به جای صحبت از تحریم، عملاً متحد شده‌اند». وی از تماس تلفنی رهبران حاضر در کی‌یف با ترامپ خبر داد و آن را «مثبت و سازنده» توصیف کرد. آندری سیبیها، وزیر خارجه اوکراین، نیز با انتشار عکسی از این مکالمه در شبکه‌های اجتماعی بر کلیدی بودن حمایتامریکا تأکید کرد.

نگرانی روسیه از تحریمهای اروپا و تجدید قوای اوکراین

دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین، این تهدیدها را «بی‌اساس» خواند و به شبکه روسیا-۱ گفت: روسیه به فشارها عادت دارد. آتش‌بس تنها در صورت توقف ارسال سلاح به اوکراین ممکن است. وی با اشاره به آتش‌بس یک‌جانبه سه‌روزه روسیه که هم‌زمان با جشن «روز پیروزی» اعلام شده بود، گفت: در واقع، چند روز پیش، پوتین آتش‌بسی سه‌روزه اعلام کرد. آیا واکنشی از کی‌یف شنیدید؟ ما هم نشنیدیم.

او افزود: کاملاً واضح است که اروپا در حال رویارویی با ماست. ما این را حس می‌کنیم، می‌دانیم، و کاملاً به آن عادت داریم..

مسکو مدعی است کی‌یف با تصویب قانونی در ۲۰۲۲ که مذاکره با پوتین را ممنوع کرد، راه گفت‌وگو را بسته است.

از سوی دیگر، مقامات کرملین، با توجە بە سخنان مکرون مبنی بر عدم توقف ارسال سلاح بە اوکراین، هشدار دادەاند کی‌یف ممکن است از آتش‌بس برای تجدید نیروها و دریافت تسلیحات بیشتر استفاده کند. پیش از این مکرون اظهار داشتە بود کە ارسال سلاح به اوکراین متوقف نخواهد شد.

از سوی دیگر، رهبران اروپایی در یک تماس ویدئویی با نمایندگان ۲۰ کشور عضو «ائتلاف داوطلبان» — شامل ایالات متحده، ژاپن و کانادا — شرکت کردند. اورزولا فن‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، گفت: آتش‌بس بدون پیش‌شرط، تنها راه برای مذاکرات معنادار است. دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان نیز اشارە کرد کە جهان آزاد متحد شده است.

ابهام در نقش آمریکا؛ ترامپ میان حمایت و تردید

پیش از این، دولت ترامپ پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزه را در مذاکرات بهار امسال در عربستان سعودی مطرح کرده بود و کی‌یف با آن موافقت کرده است. در این بارە کیت کلاگ، فرستاده ویژه ترامپ، اعلام کرد: نظارت نیازمند همکاری روسیه است، اما کرملین همکاری نکرده است.

پایان بازی: دیپلماتیک یا تشدید جنگ

اکنون نگاه‌ها به پاسخ کرملین دوخته شده است. سر کییر استارمر در این رابطە گفت:

این آزمون نهایی برای پوتین است: صلح یا تحریم‌های فلج‌کننده». زلنسکی نیز هشدار داد: «اگر روسیه به جنگ ادامه دهد، جهان پاسخ یکپارچه خواهد داد.

نشست رهبران اروپایی در کی‌یف در حالی انجام گرفت کە پوتین مراسم "هشتادمین سالگرد روز پیروزی روسیه" در مسکو را، برگزار میکرد.

این مراسم با حضور بیش از ٢۵ رهبر جهان از جمله شی جینپینگ رئیس‌جمهور چین و لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا رئیس‌جمهور برزیل، حمایت آشکار این کشورها از روسیه و عملیات نظامی آن در اوکراین را برجسته کرد. پوتین در سخنرانی خود تأکید کرد که جامعه روسیه به طور کامل از نیروهای حاضر در عملیات ویژه نظامی حمایت می‌کند و حضور گسترده رهبران کشورهای جهان جنوب نمادی از همبستگی و پشتیبانی بین‌المللی روسیه در برابر فشارهای غرب است. اقدامی که ناظران آن را تلاشی برای تقویت گفتمان تاریخی مسکو در شرایط کنونی ژئوپلیتیک ارزیابی کردند..