پژوهشگر اسرائیلی-روسی پس از ۹۰۳ روز اسارت در عراق آزاد شد

الیزابت تسورکوف، پژوهشگر اسرائیلی-روسی و دانشجوی دکترای دانشگاه پرینستون، روز سه‌شنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۴، ۹ سپتامبر ۲۰۲۵، پس از ۹۰۳ روز اسارت در عراق آزاد شد.

بە نقل از روزنامە واشنگتن پست. او که در مارس ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۱) در بغداد ربوده شده بود، هم‌اکنون در سفارت ایالات متحده در بغداد به سر می‌برد و طبق گزارش‌ منابع خبری در سلامت کامل است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، با انتشار پستی در شبکه اجتماعی تروث سوشال این خبر را اعلام کردە و مدعی شد که تسورکوف در طول اسارت تحت شکنجه قرار گرفته بود. او آزادی تسورکوف را نتیجه تلاش‌های دیپلماتیک دولت خود دانست.

همچنین، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، آزادی این پژوهشگر را تأیید کرد و آن را نتیجه عملیات پیچیده سرویس‌های امنیتی عراق با همکاری طرف‌های بین‌المللی توصیف کرد.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نیز با استقبال از این خبر، از تلاش‌های گال هیرش، هماهنگ‌کننده امور اسرا و مفقودین اسرائیل، برای مدیریت مذاکرات قدردانی کرد.

تسورکوف که با گذرنامه روسی برای انجام پژوهش درباره منطقه شام (سوریه، لبنان، و عراق) به بغداد سفر کرده بود، به ظن جاسوسی برای اسرائیل هدف گروه شبه‌نظامی کتائب حزب‌الله، مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران، قرار گرفت.

این گروه که در سال‌های گذشته چندین بار به گروگان‌گیری اتباع خارجی در عراق متهم شده است، نقش خود را در ربودن تسورکوف رد کرده است. با این حال، منابع اسرائیلی و غربی، گروە کتائب حزب‌الله را مسئول این آدم‌ربایی می‌دانند.

در نوامبر ۲۰۲۳، ویدئویی از تسورکوف منتشر شد که در آن به همکاری با موساد و سیا و تلاش برای ایجاد اختلاف بین گروه‌های شیعه در عراق اعتراف کرده بود. منابع غربی این اعترافات را تحت فشار و غیرقابل اعتماد می‌دانند.

آزادی تسورکوف پس از مذاکرات طولانی و پیچیده با میانجی‌گری مقامات عراقی و احتمالاً آمریکایی بە نتیجە رسیده است.

در این بارە، منابع عربی، از جمله شبکه المیادین، گزارش داده‌اند که این آزادی ممکن است با شروطی سیاسی، از جمله مذاکراتی برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق بدون درگیری، مرتبط باشد. با این حال، این ادعا از سوی مقامات رسمی تأیید نشده است.

پیش‌تر نیز گزارش‌هایی از تلاش برای مبادله تسورکوف با محمدرضا نوری، عضو نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به اتهام قتل یک شهروند آمریکایی در عراق زندانی است، مطرح شده بود، اما ایالات متحده آمریکا با این مبادله مخالفت کردە بود.

وزارت امور خارجه روسیه نیز از آزادی تسورکوف استقبال کرد و آن را نتیجه تلاش‌های مشترک دیپلماتیک دانست.

برخی منابع عراقی ادعا کرده‌اند که مذاکرات برای آزادی او شامل سفر یک مقام امنیتی عراق به ایالات متحده آمریکا برای هماهنگی‌های بیشتر بە منظور آزادی این پژوهشگر بوده است.

جزئیات دقیق این مذاکرات همچنان محرمانه باقی مانده است.

به گفته مقامات، تسورکوف که در زمان ربایش ۳۶ سال داشت، هم‌اکنون تحت مراقبت‌های پزشکی و روانی در سفارت آمریکا قرار دارد و انتظار می‌رود به‌زودی به اسرائیل بازگردد.

این رویداد بار دیگر توجهات را به فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی در عراق و پیچیدگی‌های روابط سیاسی منطقه‌ای جلب کرده است.