آژانس بینالمللی انرژی اتمی: ایران پیش از حمله اسرائیل ذخایر اورانیوم با غنای بالا را افزایش دادە است
- Arena Website
- Sep 4
- 3 min read
ایران قبل از حمله اسرائیل در ١٣ ژوئن، ذخایر اورانیوم نزدیک به سطح تسلیحاتی خود را افزایش دادە بود. گزارش محرمانه آژانس اتمی این اقدام را نشانهای از شتاب برنامه هستهای تهران و عاملی برای تشدید بحران دیپلماتیک توصیف کرده است.
یک گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی کە آسوشیتدپرس بە آن دست یافتە، نشان میدهد ایران درست پیش از حملات نظامی اسرائیل در ماه ژوئن، ذخایر اورانیوم غنیشده در سطح نزدیک به تسلیحاتی خود را افزایش داده است. این اقدام نگرانیها درباره سرعت پیشرفت برنامه هستهای تهران را تشدید کرده است.
طبق این گزارش که روز چهارشنبه ۱۲ شهریور در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت، ایران تا ۱۳ ژوئن ۴۴۰.۹ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد را در اختیار داشت؛ افزایشی معادل ۳۲.۳ کیلوگرم نسبت به ماه مه.
این سطح از غنیسازی تنها یک گام فنی کوتاه تا سطح ۹۰ درصدی تسلیحاتی فاصله دارد. کارشناسان آژانس میگویند حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم در این سطح، در صورت غنیسازی بیشتر، از نظر تئوریک برای ساخت یک سلاح اتمی کافی خواهد بود.
بنبست در همکاری با آژانس
این گزارش همچنین تأیید میکند که ایران و آژانس هنوز بر سر ازسرگیری بازرسی از تأسیساتی که در جریان حملات اسرائیل و آمریکا آسیب دیدند، به توافق نرسیدهاند.
اسرائیل در ۱۳ ژوئن سایتهای هستهای و نظامی ایران را هدف قرار داد و اعلام کرد اجازه نخواهد داد تهران به سلاح هستهای دست یابد. واشنگتن نیز در ۲۲ ژوئن با بمبهای سنگرشکن برخی از تأسیسات هستەای ایران را تخریب کرد.
چند روز بعد، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، قانونی را که مجلس برای تعلیق همکاری با آژانس تصویب کرده بود، امضا کرد. از آن زمان تنها نیروگاه بوشهر، که با کمک روسیه فعالیت میکند، میزبان بازرسان بوده است.
هشدار شدید آژانس
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، در گزارش خود تصریح کرده است کە لازم است بدون تأخیر سازوکارهای فنی لازم برای ازسرگیری کامل بازرسیها نهایی شود. او تصمیم ایران برای قطع همکاری را «بسیار تأسفبار» خواند.
بر اساس یافتهها، کل ذخایر اورانیوم غنیشده ایران تا ۱۳ ژوئن به ۹۸۷۴.۹ کیلوگرم رسید که نسبت به گزارش قبلی ۶۲۷.۳ کیلوگرم افزایش نشان میدهد. آژانس هشدار داده است که بیش از دو ماه و نیم است قادر به راستیآزمایی ذخایر ایران نیست و این خلأ اطلاعاتی را «بسیار نگرانکننده» توصیف کرده است.
طبق معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT)، ایران بهطور قانونی موظف به همکاری با آژانس است.
تلاشهای دیپلماتیک در تهران و وین
گزارش آژانس جزئیات مذاکرات یکونیم ماه اخیر را بازتاب داده است. یک تیم فنی آژانس در ۱۱ اوت به تهران سفر کرد و ایران سه روز بعد پیشنویسی از یک ترتیب جدید همکاری ارائه داد.
طبق این طرح، درخواستهای دسترسی به سایتهای آسیبندیده باید توسط آژانس مورد به مورد مطرح شود و درباره سایتهای بمبارانشده نیز تهران متعهد شده یک ماه پس از نهایی شدن این چارچوب گزارشی ارائه دهد.
گروسی تأکید کرده است هرگونه توافق باید مطابق با تعهدات پادمانی ایران باشد. قرار است مذاکرات در روزهای آینده در وین ادامه یابد.
فشارهای فزاینده اروپا
انتشار این گزارش در شرایطی صورت میگیرد که سه کشور اروپایی، فرانسه، آلمان و بریتانیا، در ۲۸ اوت روند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را آغاز کردهاند.
این روند موسوم به مکانیسم ماشه به گونهای طراحی شده است که در شورای امنیت وتوپذیر نباشد و میتواند ظرف یک ماه اجرایی شود.
دیپلماتهای اروپایی گفتهاند مایل به تمدید این مهلت ۳۰ روزه هستند، مشروط بر آنکه ایران مذاکرات مستقیم با آمریکا را از سر بگیرد، اجازه دسترسی کامل به بازرسان بدهد و درباره بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا توضیح ارائه کند. تهران تاکنون هیچیک از این شروط را نپذیرفته است.
چشمانداز مبهم
این گزارش در حالی منتشر شده است که بحران هستهای ایران بار دیگر به نقطهای حساس رسیده است. از یکسو، اسرائیل و آمریکا با حملات نظامی سعی در محدود کردن توانمندیهای هستهای ایران داشتهاند و از سوی دیگر، تهران با افزایش سطح غنیسازی و تعلیق همکاری با آژانس فشار متقابل وارد میکند.
همزمان، اروپا با فعالسازی مکانیسم ماشه تلاش دارد ایران را به میز مذاکره بازگرداند، اما تاکنون نشانهای از انعطاف از سوی تهران دیده نمیشود.
این شرایط باعث شده بنبست هستهای وارد مرحلهای پرمخاطره شود که میتواند آینده توافق هستهای ۲۰۱۵ و مناسبات امنیتی منطقه را تحتالشعاع قرار دهد.
