آنکارا و برلین بر سر اسرائیل اختلاف دارند اما در پرونده اوکراین و سوریه هم نظرند

در دیداری رسمی میان رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه و فریدریش مرتس صدراعظم آلمان در آنکارا، دو کشور ضمن تأکید بر همکاری دفاعی و امنیتی، درباره رفتار اسرائیل در غزه، تعریف حماس به‌عنوان یک «سازمان تروریستی» و آینده عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا اختلاف‌نظرهای فکری خود را بیان کردند

روز گذشتە متعاقب دیدار اردوغان و مرتس، رهبران آلمان و ترکیە با برگزاری یک کنفرانس خبری مشترک در رابطە با دیدگاه‌های خود در خصوص مسالە غزە، حماس و آیندە عضویت ترکیە در اتحادیە اروپا گفت‌وگو کردند.

در این کنفرانس خبری، اردوغان بر لزوم توسعە ظرفیت‌های گسترده‌ دو کشور در صنایع دفاعی تاکید کردە و از تصمیم آلمان مبنی بر موافقت با فروش جنگنده‌های یوروفایتر به ترکیه استقبال کرد. اردوغان گفت: توسعه همکاری‌های دفاعی به نفع امنیت اروپا و ناتو است.

مرتس نیز تأکید کرد که خرید این جنگنده‌ها امنیت مشترک اروپا و ناتو را تقویت می‌کند و ترکیه را یکی از بازیگران کلیدی در سیاست خارجی و امنیتی اروپا خواند.

با این حال، در این کنفرانس خبری مشترک، دو کشور درباره عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا و مسائل داخلی این کشور اختلاف داشتند.

در پاسخ به پرسشی درباره پرونده اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول، اردوغان گفت:

ترکیه از معیارهای آنکارا پیروی کردە و هیچ‌کس فراتر از قانون نیست. او افزود که نهادهای قضایی در برابر تخلفات واکنش نشان خواهند داد.

مرتس در پاسخ تأکید کرد که اتحادیه اروپا نگران استقلال قوه قضائیه در ترکیه بودە و در این بارە افزود:

ما به گفت‌وگوهای بیشتری در زمینه معیارهای کپنهاگ و حاکمیت قانون نیاز داریم. این نگرانی تنها موضع برلین نیست بلکه دیدگاه مشترک کشورهای اتحادیه اروپاست.

با وجود اختلاف در این موضوع، اردوغان و مرتس درباره آیندە سیاسی سوریه مواضع نزدیکی داشتند. هر دو بر ضرورت حفظ تمامیت ارضی سوریه و لغو تدریجی تحریم‌ها علیه دمشق تأکید کردند.

در این بارە اردوغان گفت آنکارا تحولات مربوط به اجرای توافق ادغام نیروهای سوریە دموکراتیک (SDF) را در ساختار دولتی سوریه که در مارس گذشته با دمشق امضا شده بود، از نزدیک پیگیری می‌کند.

در موضوع جنگ روسیه و اوکراین نیز دو طرف بر ادامه تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان درگیری تأکید کردند. در این بارە اردوغان گفت: ترکیه آماده است نقش خود را برای برقراری صلح ایفا کند.

مرتس نیز با اشاره به تهدید روسیه علیه ناتو گفت:

ما در حال هماهنگی با ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای اعمال تحریم‌های جدید علیه مسکو بودە و استفاده از دارایی‌های بلوکه‌شده روسیه برای کمک نظامی به اوکراین در دست بررسی است.

در بخش دیگری از این کنفرانس خبری، تحولات خاورمیانه، به‌ویژه وضعیت در نوار غزه، محور اصلی بحث قرار گرفت.

مرتس از توافق آتش‌بس اخیر و آزادی بخشی از گروگان‌ها استقبال کرد و گفت: برای نخستین بار پس از ماه‌ها نشانه‌هایی از امید به صلح پایدار دیده می‌شود.

او از ترکیه درخواست نمود نفوذ خود را بە منظور خلع سلاح حماس و ایجاد مدیریت غیرنظامی در غزه به کار گیرد.

صدراعظم آلمان همچنین تاکید کرد کە برلین در کنار اسرائیل باقی خواهد ماند و از حق دفاع مشروع آن حمایت می‌کند، اما افزود که این حمایت به معنای تأیید همه تصمیم‌های دولت اسرائیل نیست.

اردوغان در واکنش به این اظهارات با لحنی تند گفت: در این باره نمی‌توانم با شما موافق باشم. بیش از ۶۰ هزار زن، کودک و سالخورده در غزه کشته شده‌اند.

حماس فاقد بمب و موشک بودە اما این اسرائیل است که از تسلیحات سنگین برای حمله به غیرنظامیان استفاده می‌کند. او همچنین بار دیگر بر موضع ترکیه در حمایت از تشکیل دولت مستقل فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ تأکید کرد.

در پایان نشست، دو طرف توافق کردند همکاری‌های دوجانبه در زمینه دفاعی، اقتصادی و امنیت مرزی را ادامه دهند و تماس‌های دیپلماتیک را در سطح وزیران امور خارجه و دفاع گسترش دهند.

دیدار مرتس از ترکیه در حالی انجام می شود که روابط آنکارا و برلین طی سال گذشته، به‌ویژه در زمینه صادرات تسلیحات و اختلاف بر سر سیاست مهاجرت، با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است.

با این حال، هر دو طرف تأکید کردند که حفظ گفت‌وگو و همکاری در ناتو و در چارچوب امنیت اروپا، برای منافع مشترکشان حیاتی است.