سانچز آمور خطاب به ترکیه: مسیر اروپا از مسیر دموکراسی، نه تولید پهپاد بیشتر میگذرد

تصمیم حزب کارگران کردستان برای پایان دادن به فعالیت‌های نظامی و ساختاری خود، گامی متفاوت و چشمگیر در مسئله پیچیده و تاریخی کردها در ترکیه محسوب می‌شود. این تصمیم، که در دوازدهمین کنگره این حزب و در پاسخ به فراخوان علنی عبدالله اوجالان اتخاذ شد، بازتاب‌های گسترده‌ای در داخل ترکیه و در سطح بین‌المللی به‌دنبال داشته است.

ناچو سانچز آمور، نماینده پارلمان اروپا و گزارشگر ویژه اتحادیه در امور ترکیه در مصاحبه‌ای با خبرگزاری مزوپوتامیا، پایان دادن به فعالیت‌های نظامی و ساختاری حزب کارگران کردستان را اقدامی مهم و تاثیرگذار قلمداد کردە آن را نه صرفاً یک تحول سیاسی، بلکه یک «لحظه سرنوشت‌ساز» برای آینده سیاسی ترکیه می‌داند.

به اعتقاد او، بی‌توجهی دولت ترکیە به این فرصت، می‌تواند تکرار همان اشتباهات گذشته باشد که کشور را وارد چرخه‌ای از خشونت و بی‌اعتمادی کرده بود.

آمور ضمن اشارە به وضعیت حقوق بشر در ترکیه، به‌طور مشخص نسبت به استفاده ابزاری از قوانین امنیتی در این کشور هشدار داد. به گفته او، قانون مبارزه با تروریسم که در ظاهر برای محافظت از امنیت ملی طراحی شده، در عمل به ابزاری برای ساکت‌کردن صداهای منتقد، روزنامه‌نگاران و کنشگران مدنی تبدیل شده است.

سخنان آمور در این بخش، با داده‌های منتشرشده در گزارش سالانه ۲۰۲۴سازمان عفو بین‌الملل هم‌خوانی کامل دارد. این گزارش به‌صراحت هشدار داده که پیگردهای قضایی علیه فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و مخالفان سیاسی در ترکیه همچنان ادامه دارد؛ در حالی‌که بسیاری از این افراد تنها به دلیل مشارکت مسالمت‌آمیز در فعالیت‌های اجتماعی مورد هدف قرار گرفته‌اند.

این مقام مسئول در اتحادیە اروپا ضمن تاکید بر نقش اساسی نهادهای منتخب، به‌ویژه مجلس ملی ترکیه در مسیر دستیابی بە صلح، تأکید دارد که فرایندهای غیررسمی و پشت‌پرده فاقد شفافیت، نمی‌توانند اعتماد عمومی را بازسازی کنند. از همین منظر، حضور رسمی و موثر حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها (DEM) در روند صلح، شرط لازم برای بازتاب مطالبات واقعی جامعه کرد دانسته می‌شود.

اصلاحات سیاسی، پیش‌شرط نزدیکی ترکیه به اروپا

آمور در ادامه، پیوند مستقیمی میان اصلاحات سیاسی داخلی در ترکیه و مسیر عضویت این کشور در اتحادیه اروپا ترسیم کرد. از نگاه او، اروپا تنها زمانی می‌تواند ترکیه را به‌عنوان یک شریک جدی و هم‌راستا بپذیرد که مفاهیمی چون استقلال قوه قضاییه، آزادی مطبوعات و حل مسالمت‌آمیز تنش‌های داخلی، از شعار به واقعیت تبدیل شوند.

در بخش دیگری از سخنان خود، آمور خاطرنشان ساخت: 

در بروکسل کسی منتظر پهپادهای بیشتر نیست. آن‌چه اهمیت دارد، اصلاحات واقعی در ساختار سیاسی کشور است.

آمور همچنین تأکید کرد که ایفای نقش اروپا در روند صلح، منوط به دعوت رسمی دولت ترکیه است. در غیر این صورت، هرگونه مشارکت تنها در قالب حمایت غیرمستقیم، نظارت بی‌طرفانه و تسهیل‌گری محدود باقی خواهد ماند.

انتخابی سرنوشت‌ساز پیش روی دولت ترکیه

به باور آمور انحلال ساختارهای نظامی پ‌ک‌ک، فرصتی کم‌سابقه برای بازاندیشی در سیاست امنیتی ترکیە فراهم کرده است.

اما این فرصت تنها در صورتی به نتیجه‌ای پایدار خواهد انجامید که با گام‌هایی عملی و روشن در مسیر گفت‌وگو و اعتمادسازی همراه شود. در غیر این‌صورت، خطر بازتولید بحران‌های گذشته بسیار جدی خواهد بود.

در فضای داخلی ترکیه نیز واکنش‌ها نسبت به این مرحله جدید، دوگانه و پرتنش است. برخی تحلیل‌گران با استناد به تجربیات تلخ گذشته، نسبت به بازگشت به الگوی سرکوب هشدار می‌دهند. در مقابل، گروهی دیگر با اشاره به فشارهای بین‌المللی و خستگی عمومی جامعه، نسبت به تغییر رویکرد دولت ابراز امیدواری می‌کنند.

در پایان، این دولت ترکیه است که باید مشخص کند مسیر آینده چگونه خواهد بود: گام نهادن در مسیر اصلاح و گفت‌وگو، یا بازگشت به سرکوب و انکار. انتخاب میان این دو، نه‌تنها آینده داخلی کشور را تعیین می‌کند، بلکه در روابط ترکیه با جهان نیز اثرگذار خواهد بود.