اسرائیل و حماس بر سر مرحله نخست طرح آتش‌بس ترامپ برای غزه بە توافق رسیدند
- Arena Website
- Oct 9
- 3 min read
اسرائیل و حماس روز چهارشنبه بر سر اجرای مرحله نخست طرح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، برای آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها در غزه به توافق رسیدند، این توافق می‌تواند راه را برای پایان دادن به جنگی هموار کند که دو سال است خاورمیانه را با بحران مواجە ساختە و به درگیری‌ای منطقه‌ای با مشارکت کشورهایی چون ایران، یمن و لبنان تبدیل شده است.
توافق اسرائیل و حماس تنها یک روز پس از دومین سالگرد حمله نیروهای حماس بە اسرائیل، در نتیجه مذاکرات غیر مستقیم در مصر، به توافقی بر سر مرحله اولیه چارچوب ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای صلح در این منطقه منجر شد.
دونالد ترامپ در این بارە اعلام کرد که هر دو طرف مرحله نخست طرح صلح او را امضا کرده‌اند، که به معنای آزادی زود تمام گروگان‌ها و عقبنشینی نیروهای اسرائیل تا عقبنشینی نیروها بە پشت خط توافق‌شده به‌عنوان نخستین گام‌های به‌سوی صلحی قوی، پایدار و همیشگی است.
وی همچنین افزود باید همه طرف‌ها منصفانه رفتار کنند. حماس نیز تأیید کرد که برای پایان دادن به جنگ به توافق رسیده است. این توافق شامل عقبنشینی اسرائیل از نوار غزه و مبادله گروگان‌ها با زندانیان فلسطینی است،
با این وجود جزئیات مهم مانند جدول زمانی اجرای توافق، اداره غزه پس از جنگ و سرنوشت گروە حماس همچنان نامشخص باقی مانده‌اند.
اگر این توافق به‌طور کامل اجرا شود، می‌تواند یک دستاورد مهم در سیاست خارجی برای ترامپ باشد، که اخیراً از نتانیاهو خواسته بود امتیازهایی بدهد، هرچند پرسش‌های بی‌پاسخ فراوانی بر جای گذاشته است که می‌تواند مانند تلاش‌های پیشین به شکست بیانجامد.
آزادی گروگان‌ها و زندانیان در کانون مرحله نخست
طبق گزارش رویترز، ترامپ شامگاه چهارشنبه در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت: بسیار مفتخرم اعلام کنم که اسرائیل و حماس هر دو مرحله نخست طرح صلح ما را امضا کرده‌اند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با تشکر از ترامپ گفت:
با تأیید دستیابی بە توافقی در مرحله نخست این طرح، تمام گروگان‌های ما به خانه بازخواهند گشت. این یک موفقیت دیپلماتیک و پیروزی ملی و اخلاقی برای دولت اسرائیل است.
او از یاری خدا برای بازگرداندن همه گروگان‌ها به خانه سخن گفت و اعلام کرد دولت را برای تصویب توافق فراخواهد خواند.
سخنگوی دولت اسرائیل نیز اعلام نمود آزادی گروگان‌ها از روز شنبه آغاز می‌شود، در حالی که ترامپ در برنامه «هنیتی» شبکه فاکس نیوز اعلام کرد گروگان‌ها احتمالاً روز دوشنبه آزاد خواهند شد.
در این بارە، یک منبع در حماس گفت گروگان‌های زنده ظرف ۷۲ ساعت پس از تصویب توافق توسط دولت اسرائیل تحویل داده خواهند شد،
به گفته یک مقام فلسطینی، حماس در مرحله اول ۲۰ گروگان زنده را یکجا آزاد خواهد کرد. مرحله اول توافق همچنین شامل آزادی ۲۵۰ فلسطینی محکوم به حبس ابد و ۱۷۰۰ بازداشتی است که پس از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ بازداشت شده‌اند.
یک منبع فلسطینی نزدیک به مذاکرات گفت فهرست مبادله شامل مروان برغوثی، رهبر جنبش فتح، و احمد سعدات، دبیرکل جبهه خلق برای آزادی فلسطین است که هر دو به حبس ابد محکوم شده‌اند و آزادی آن‌ها در آتش‌بس‌های قبلی منتفی بود.
حماس همچنین از ترامپ و کشورهای تضمین‌کننده خواست اطمینان دهند که اسرائیل آتش‌بس را به‌طور کامل اجرا می‌کند، اما از بحث درباره درخواست اسرائیل برای خلع سلاح خودداری کرده و آن را تا زمانی که نیروهای اسرائیلی خاک فلسطین را اشغال کرده‌اند، رد خواهد کرد.
نقش میانجی‌ها و ابهامات در مورد سرنوشت غزه
این توافق در جریان مذاکراتی با حضور فرستادگان ارشد آمریکا، قطر و ترکیه که از دوشنبه در شهر ساحلی شرم‌الشیخ مصر آغاز شده بود، حاصل آمد.
ترامپ از میانجیگران قطر، مصر و ترکیه برای همکاری در تحقق این رویداد تاریخی و بی‌سابقه سپاسگزاری کرد. داماد ترامپ، جرد کوشنر، و فرستاده ویژه‌اش، ستیو ویتکوف، و رون درمر وزیر امور راهبردی، بە نمایندگی از آمریکا و اسرائیل در این گفتگوها حضور داشتند.
منابع حماس گفتند که این توافق شامل عقب‌نشینی‌های زمان‌بندی شده اسرائیل است و یک منبع مطلع از مذاکرات گفت اختلاف اصلی بر سر سازوکار خروج نیروهای اسرائیلی است، به‌ویژه اینکه حماس خواستار جدول زمانی مشخص مرتبط با آزادی گروگان‌ها و تضمین خروج کامل نیروهای اسرائیلی است.
در داخل غزه، اسرائیل به درخواست ترامپ شدت عملیات نظامی خود را کاهش داده اما حملات هوایی به‌طور کامل متوقف نشده و منابع پزشکی غزه از کشته شدن هشت نفر در ۲۴ ساعت گذشته خبر داده‌اند.
مرحله بعدی طرح ترامپ مبتنی بر تشکیل نهادی بین‌المللی به رهبری او و با مشارکت تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، برای نقش‌آفرینی در اداره غزه پس از جنگ است.
اما کشورهای عربی حامی این طرح تأکید دارند که باید در نهایت به تشکیل دولت مستقل فلسطینی منجر شود، که نتانیاهو آن را رد کرده است.
حماس نیز هرگونه نقش برای بلر یا اداره خارجی غزه را رد کرده و می‌گوید تنها در صورتی از اداره غزه کنار می‌رود که یک دولت تکنوکرات فلسطینی تحت نظارت تشکیلات خودگردان و با حمایت کشورهای عربی و اسلامی تشکیل شود.
