اقلیم کردستان همچنان با چالشهای نفتی مواجە است

دادگاه فدرال عراق روز سه‌شنبه به شکایت یکی از وکلای کُرد درباره نحوه اجرای قانون بودجه سه‌ساله رسیدگی کرد؛ در همین حال، مذاکرات نفتی بغداد–اربیل بی‌نتیجه ماند و نگرانی‌ها از پیامدهای اقتصادی افزایش یافته است.

روز سه‌شنبه ۲۲ آوریل ۲۰۲۵، دادگاه فدرال عراق به شکایتی رسمی از سوی آزاد دوسکی، یکی از وکلای کُرد، رسیدگی کرد. این شکایت علیه دولت فدرال، دولت اقلیم کردستان، وزیران نفت و دارایی عراق تنظیم شده و به نحوه اجرای قانون بودجه سه‌ساله عراق بازمی‌گردد. در متن شکایت آمده است که درآمدهای حاصل از فروش نفت اقلیم، مطابق بند ۱۲ قانون بودجه سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، باید به حساب وزارت دارایی عراق واریز شود و پرداخت‌ها نیز متناسب با سهم اقلیم انجام گیرد.

جلسه نفتی بی‌نتیجه در اربیل

همزمان با این شکایت، جلسه‌ای با حضور مقام‌های دولت فدرال، اقلیم کردستان و شرکت‌های نفتی در (هولیر) اربیل برگزار شد. امید صباح، رئیس دیوان هیئت وزیران عراق، ریاست این نشست را بر عهده داشت. هدف جلسه، یافتن راهکاری برای ازسرگیری صادرات نفت از طریق خط لوله کرکوک–جیهان بود، اما مذاکرات بی‌نتیجه ماند.

کاهش تولید و درآمد نفتی

بر پایه آمار، میانگین تولید نفت اقلیم در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۱۴ هزار بشکه در روز بوده که ۱۰۰ هزار بشکه کمتر از سهم تعیین‌شده در بودجه است.

گزارش سالانه شرکت گنل انرژی نیز تأیید می‌کند که تولید روزانه این شرکت در سال ۲۰۲۴ به ۱۹٬۶۵۰ بشکه کاهش یافته است. درآمد سالانه‌اش به ۷۴.۷ میلیون دلار سقوط کرده است. کاهش قیمت هر بشکه نفت از ۴۷ دلار در اوایل ۲۰۲۳ به ۳۵ دلار در سال ۲۰۲۴، عامل اصلی این افت درآمد بوده است. این شرکت اعلام کرده است که بدون تضمین بازپرداخت از سوی دولت عراق، قادر به ادامه سرمایه‌گذاری نیست و خواستار ازسرگیری صادرات از طریق خط لوله جیهان ترکیه شده است.

سه مانع در مذاکرات نفتی

علی مشکور، عضو کمیته نفت و گاز پارلمان عراق، سه مانع اصلی در مسیر توافق میان بغداد و اربیل را چنین برشمرده است: اختلاف در نقش شرکت‌های مشاوره‌ای، تردید در آمار مصرف داخلی نفت اقلیم، و عدم تشکیل کمیته مشترک نظارت بر صادرات نفت. او تأکید کرده که کمیته اجرای بودجه برای حل این مشکلات در حال بررسی کارشناسی است.

کارشناسان بیان داشتەاند کە مسئله نفت اقلیم، مشکلات بسیاری را سبب خواهد شد و می‌تواند سیستم اقتصادی را دچار فروپاشی کند.

واشنگتن از بغداد خواستار حل بحران نفتی با اربیل شد

دولت ایالات متحده از محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، خواسته است تا برای حل بحران نفتی اقلیم کردستان، همکاری نزدیکی با اربیل داشته باشد. در تماسی تلفنی، مایکل والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، ضمن ابراز نگرانی نسبت به توقف صادرات نفت، خواستار ازسرگیری فوری جریان نفت اقلیم کردستان از طریق خط لوله عراق–ترکیه شد.

با ادامه بن‌بست در مذاکرات، این بحران نه‌تنها آینده اقتصادی اقلیم کردستان، بلکه ثبات بودجه‌ای دولت فدرال عراق را نیز در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.