بهاییان ایران همچنان با نقض سیاستماتیک حقوق بشر مواجە هستند

در دهه‌های اخیر، جامعه بهائی ایران، به‌عنوان بزرگ‌ترین اقلیت مذهبی غیررسمی کشور، با فشارهای مستمر و گسترده‌ای مواجه بوده است. این فشارها که از سوی نهادهای امنیتی، قضایی و فرهنگی اعمال می‌شود، شامل محرومیت از حقوق اساسی، بازداشت‌های مکرر، محرومیت اقتصادی، و محدودیت‌های آموزشی و مذهبی است.

بعد از سال ١٩٧٩ جامعە بهایی ایران با محرومیت‌های ساختاری، از تحصیل گرفتە تا معیشت، دستگیریهای گستردە فعالان، مصادرە اموال مواجە بودە است. این تجربە زیستە، طی نزدیک بە نیم سدە، بازنمایی کنندە نقض سیستماتیک حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی ایران است کە تا کنون نیز ادامە دارد.

بر پایه گزارش دیده‌بان حقوق بشر، دولت ایران با اعمال سیاست‌هایی چون محروم‌سازی از تحصیلات عالی، مصادره اموال، و بسته‌شدن اماکن کسب‌وکار بهائیان، عملاً آنان را از مشارکت در زندگی اجتماعی و اقتصادی کشور محروم می‌کند. این سازمان اقدامات مزبور را نمونه‌ای از "نقض سیستماتیک حقوق بشر" ارزیابی کرده است. کسب‌وکارهای بهائیان به شکل هدفمند تعطیل می‌شوند و آن‌ها از بسیاری مشاغل محروم‌اند.

بر اساس گزارشهای منتشر شدە، عضویت در جامعە بهائی پایه محرومیت از فرصت‌های شغلی و تحصیلی در ایران، و همچنین توجیهی برای محرومیت از دریافت مستمری دولتی و مصادره اموال است. این اقدامات در کنار اخراج از محیط‌های دانشگاهی، سبب فقر مضاعف و بی‌ثباتی اقتصادی در این جامعه شده است.

از سوی دیگر قریب ٣٠٠ هزار بهایی در ایران از آزادی‌های باورهای دینی خود محروم بودە و قانون اساسی صرفا اسلام، مسیحیت، یهودیت و زرتشتی را به عنوان دین بە رسمیت می شناسد.

روایت متضاد رسانه‌های داخلی و خارجی

منابع داخلی جمهوری اسلامی ایران در این بارە روایتهای متفاوتی را ارائه می‌دهند. روزنامه جوان در گزارشی مدعی شده است که بهائیان صرفاً به دلیل "ارتباطات مشکوک سیاسی" مورد تعقیب قرار می‌گیرند، نه به خاطر باورهای دینی‌شان. این روایتها، از سوی نهادها و رسانه‌های حامی بهائیان به‌شدت رد و غیرمستند توصیف شده است. در پاسخ، جامعه بهائی ایران بر اصول دینی مبنی بر پرهیز از دخالت سیاسی تأکید کرده، و گفته‌اند که فعالیت‌های آنان در زمینه آموزش، خدمت‌رسانی، و همزیستی فرهنگی است.

عدالت قضایی یا فرآیند امنیتی؟

نظام قضایی ایران نیز از نگاه نهادهای مستقل، در روند رسیدگی به پرونده‌های مرتبط با بهائیان فاقد شفافیت، بی‌طرفی و اصول دادرسی عادلانه است. به گزارش دویچه‌وله، محاکمه بهائیان اغلب بدون دسترسی به وکلای مستقل و در دادگاه‌هایی بسته صورت می‌گیرد. علل تاریخی این سرکوب‌ها نیز در تحلیل دویچه‌وله به رقابت‌های ایدئولوژیک، سوء‌ظن‌های امنیتی و نگاه سنتی به اقلیت‌های مذهبی بازمی‌گردد.

پایداری مدنی و انتخاب صلح

با وجود محدودیت‌ها، بهائیان ایران همچنان بر فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی تأکید دارند. در وب‌سایت جامعه بهائیان ایران مستنداتی از مشارکت فعال این جامعه در پروژه‌های آموزشی، توسعه‌محور و خدمت‌رسانی منتشر شده که بر صلح‌طلبی و تعامل اجتماعی تأکید دارند.

اگرچه روایت رسمی بر نگرانی‌های امنیتی و ماهیت "غیر دینی" این جامعه تأکید دارد، شواهد ارائه‌شده از سوی نهادهای بین‌المللی و رسانه‌های مستقل، تصویری نگران‌کننده از تبعیض نهادینه‌شده علیه بهائیان ارائه می‌دهد. به نظر می‌رسد برای رسیدن به درکی منصفانه، نیاز به شفافیت قضایی، نظارت نهادهای بی‌طرف، و آغاز گفت‌وگویی بینافرهنگی میان جامعه مدنی و نهادهای حکومتی بیش از پیش لازم باشد.