جامعە جهانی شروط تازه‌ای را برای لغو بخشی از تحریم‌های سوریه اعلام می کند

ایالات متحدە آمریکا و دولت بریتانیا اعلام نمودند کە تحریم‌های دفاعی اعمال شده علیه سوریه را متعاقب بیش از یک دهه لغو خواهند کرد. این اقدام می‌تواند نشانه‌ای از تغییر تدریجی سیاست‌های غرب در قبال دولت انتقالی دمشق باشد. این تصمیم شامل برداشتن محدودیت‌های مربوط به وزارت دفاع سوریه و شرکت‌های تابعه می‌شود و با هدف "کمک به بازسازی زیرساخت‌های کلیدی غیرنظامی" اتخاذ شده است.

جامعە جهانی با لغو تحریمهای اعمال شدە بر دمشق، در حال مشروعیت بخشیدن بە دولت جدید و انتقالی سوریە است. در نخستین اقدام، ایالات متحده فهرستی از ۱۲ شرط مشخص را برای کاهش محدود تحریم‌ها به دولت احمد الشرع ارائه کرده است. اسنادی کەاز سوی رویترز مشاهدە شدە است نشان می‌دهد این شروط شامل آزادی زندانیان سیاسی، اجازه دسترسی بدون مانع برای کمک‌های بشردوستانه، مشارکت فعال در روند سیاسی سازمان ملل و توقف حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی است.

همزمان دولت بریتانیا نیز اعلام نمودە است کە تحریم‌های دفاعی اعمال شده علیه سوریه را پس از بیش از یک دهه لغو خواهد کرد. این تصمیم شامل لغو محدودیت‌های مربوط به وزارت دفاع سوریه و شرکت‌های تابعه می‌شود و با هدف "کمک به بازسازی زیرساخت‌های کلیدی غیرنظامی" اتخاذ شده است.

تأثیر انسانی تحریم‌ها

گزارش جدید سازمان دیده‌بان حقوق بشر هشدار می‌دهد که تحریم‌های گسترده علیه سوریه به شدت توانایی کشور در تأمین نیازهای حیاتی پزشکی را محدود کرده است. طبق این گزارش، واردات داروهای حیاتی مانند انسولین و واکسن‌های کودکان تا ۶۰ درصد کاهش یافته است. بسیاری از بیمارستان‌های سوریه اکنون با تجهیزات فرسوده‌ای کار می‌کنند که عمر برخی از آن‌ها به دهه ۹۰ میلادی بازمی‌گردد.

تحریم‌ها و تغییر در الگوهای اقتصادی سوریه

بر اساس تحلیل مرکز پاسخگویی سوریه، هرچند اتحادیه اروپا برخی از تحریم‌های کشاورزی را کاهش داده است، اما محدودیت‌ها در حوزه انرژی و بانکی همچنان پا برجا ماندە است. داده‌های منتشر شده نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری خارجی در سوریه نسبت به سال ۲۰۱۰ حدود ۷۵ درصد کاهش یافته است و از سوی دیگر ، بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی از بیم مواجهه با جریمه‌های آمریکا از ورود به بازار سوریه خودداری کرده‌اند.

شروط آمریکا و آینده روند بازسازی

واکنش‌ها به تغییرات اخیر در سیاست تحریم‌ها متفاوت بوده است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از کاهش برخی محدودیت‌ها استقبال کرده و آن را "گامی مثبت برای کاهش رنج مردم سوریه" خوانده است. در مقابل، برخی قانون‌گذاران آمریکایی نظیر سناتور تد کروز، تصمیمات اخیر را "امتیازدهی به رژیمی سرکوبگر" توصیف کرده‌اند. کارشناسان مستقل هشدار می‌دهند که نبود یک سیاست هماهنگ و پایدار می‌تواند به طولانی شدن بحران انسانی و بی‌ثباتی بیشتر در منطقه منجر شود.

در سند ارائه شده از سوی آمریکا، درخواست شده است که دولت سوریه اقدامات مشخصی را طی بازه‌های زمانی قابل سنجش انجام دهد. در این رابطە یکی از دیپلمات‌های آمریکایی گفته است:

واشنگتن به دنبال تعهدات زبانی نیست بلکه خواستار پیشرفت‌های عینی روی زمین است." در عین حال، مقاماتی در اتحادیه اروپا گفته‌اند که هرگونه کاهش تحریم‌ها باید همزمان با نظارت مستقل و شفاف صورت گیرد.

پرداخت بدهی سوریه به بانک جهانی توسط عربستان و قطر؛ تلاش برای عبور از تحریم‌ها

بە عنوان بخش دیگری از اقدامات جامعە جهانی در راستای مشروعیت بخشیدن بە دولت انتقالی جدید دمشق، عربستان سعودی و قطر نیز اعلام کردەاند که بدهی معوقه سوریه به بانک جهانی، به مبلغ ۱۵ میلیون دلار را خواهند بخشید تا این کشور بتواند به تأمین مالی برای بازسازی و پرداخت حقوق کارکنان دولتی دست یابد. این اقدام، اولین کمک مالی عربستان به سوریه پس از سقوط رژیم بشار اسد است و به بانک جهانی این امکان را می‌دهد که پس از ۱۴ سال، عملیات خود را در سوریه از سر بگیرد. وزیر دارایی عربستان ضمن تأکید بر احتیاط در برخورد با سوریه به دلیل تحریم‌ها، خواستار حمایت بیشتر جامعه جهانی از کشورهای جنگ‌زده منطقه شد.

چشم‌انداز مبهم در سایه بحران‌های داخلی سوریه

با وجود لغو بخشی از تحریم‌ها، برخی از تحلیلگران بر این باورند که مسیر بازسازی سوریه به دلیل عواملی نظیر نابسامانی اقتصادی، عدم تفاهم دولت مرکزی با کردها حول مسالە تامین حقوق سیاسی کردها، ناامنی‌های محلی و ضعف زیرساخت‌های اداری همچنان دشوار خواهد بود. نهادهای بین‌المللی هشدار داده‌اند که بدون اصلاحات سیاسی بنیادین و پایان دادن به نقض حقوق بشر، تخفیف تحریم‌ها تأثیر محدودی بر بهبود شرایط زندگی مردم خواهد داشت.