آغاز گفت‌وگوهای دمشق و نیروهای منطقە خودگردان درباره حاکمیت، نفت و آموزش
- arefsalimi78
- 2 days ago
- 3 min read
در ادامه توافق مارس میان مظلوم عبدی و احمد الشرع، هیاتی از اداره خودگردان شمال و شرق سوریه برای نخستین‌بار به دمشق رفت تا درباره ادغام نهادهای مدنی و نظامی، مدیریت مشترک میادین نفتی و گاز، وضعیت آموزش، و بازگشت آوارگان با مقامات دولت مرکزی گفت‌وگو کند.
ظهر روز یکشنبه ١ ژون، کمیته اجرای توافق دولت سوریه به ریاست معاون وزیر کشور، از هیأتی بلندپایه از اداره خودگردان مناطق شمال٠شرق سوریە (روژآوا) به سرپرستی فوزا یوسف استقبال کرد.
هیئت اداره مناطق خودگردان متشکل از چهره‌هایی مانند فوزا یوسف (عضو رهبری حزب اتحاد دموکراتیک PYD)، عبدالحمید المهباش (رئیس حزب آینده سوریه)، سنحریب برصوم (رئیس حزب اتحاد سریانی)، احمد یوسف (رئیس اداره دارایی)، سوزدار حاجی عضو فرماندهی کل یگان‌های مدافع زنان( YPJ) ، مریم ابراهیم (رئیس کمیته امور اجتماعی و کارگران) و یاسر سلیمان (رئیس مجلس خلق‌های دموکراتیک) بود.
از سوی دیگر، دولت سوریه نیز هیاتی رسمی را به ریاست محمد قنطری از وزارت خارجه و با حضور مسئولان ارشد امنیتی چون عبدالغنی محمد، مسعود بتال و زیاد فواز العایش اعزام کرده بود. طبق گزارش‌ها، این هیات چندین بسته پیشنهادی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و اداری برای مذاکره ارائه داده است.
نکته حائز اهمیت در این دیدار، حضور غیرعلنی یک مقام وزارت خارجه آمریکا مقیم دمشق در این جلسه بود که نشان‌دهنده نقش پنهان واشنگتن در تسهیل فرآیند گفت‌وگوهاست. در مقابل، دولت سوریه با نمایندگی معاون وزیر کشور (مسئول اجرای توافق حلب) و مسئول امنیتی شهر عفرین در نشست شرکت کرد.
چهار محور توافق: از آموزش تا آشتی
سرتیپ زیاد العایش، عضو کلیدی کمیته دولتی، در گفت‌وگو با خبرگزاری سانا ضمن تأکید بر "فضای مثبت و روحیه مسئولانه با ارادە مشترک بر منافع ملی"، جزئیات دستاوردهای نشست را تشریح کرد:
هر دو طرف بر تعهد به گفت‌وگوی سازنده و همکاری مستمر تأکید کردند تا به وحدت و حاکمیت سوریه خدمت کرده و آرمان‌های مردم در زمینه امنیت و ثبات محقق شود.
بر اساس این گزارش، توافق میان دو هیات شامل چهار محور اصلی می باشد: نخست، تشکیل کمیته‌های فنی تخصصی برای نظارت دقیق بر اجرای بندهای پیمان ۱۰ مارس که به امضای مظلوم عبدی و احمد شرع رسید.
دوم، حل فوری مشکلات مراکز امتحانی با تضمین حقوق آموزشی دانش‌آموزان و حفظ سلامت روند آموزشی.
سوم، طراحی سازوکار عملیاتی برای تسهیل بازگشت آوارگان مناطق عفرین، تل‌ابیض و رأس‌العین (سری‌کانیه) به خانه‌هایشان.
چهارم، اجرای فوری توافقات پیشین در محله‌های اشرفیه و شیخ‌مقصود شهر حلب به‌منظور تحقق ثبات اجتماعی و آشتی ملی
هیأت اداره خودگردان مناطق شمال-شرق سوریە در طول مذاکرات تأکید ویژه‌ای بر ضرورت بازگشت سریع آوارگان سه منطقه عفرین، تل‌ابیض و رأس‌العین داشت. این درخواست که در چارچوب محور سوم توافقات مورد پذیرش طرفین قرار گرفت، نشان‌دهنده اولویت‌بندی روشن خودگردان در حل معضل آوارگان است.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های گفت‌وگوها به نحوه اداره میادین نفت و گاز اختصاص یافته است. نیروهای دموکراتیک سوریه کنترل حدود ۸۵ درصد از منابع نفتی و نزدیک به نیمی از منابع گازی کشور را در اختیار دارند، از جمله میادین بزرگ دیرالزور، رمیلان، سویدیه و جبسا. همچنین تشکیل کمیته‌ای برای مدیریت مشترک گذرگاه‌های مرزی نیز در دستور کار مذاکرات قرار گرفته است.
برنامه اجرایی: تشکیل کمیته‌ها پس از عید قربان
منابع نزدیک به هیأت خودگردان تأیید کردند که کمیته‌های اجرایی برای عملیاتی‌سازی این توافقات بلافاصله پس از تعطیلات عید قربان تشکیل خواهند شد.
همچنین اعضای هیأت امروز یا فردا به مناطق خود در شمال‌شرق سوریه بازمی‌گردند. این نشست در شرایط حساسی برگزار شد که عملیات تبادل اسرا بین نیروهای سوریە دموکرتیک و دمشق پس از توافق حلب به‌طور مرموزی به تعویق افتاده است.
زمینه تاریخی و نقش پنهان آمریکا
منابع مطلع به شرق الاوسط اعلام کردند که اداره خودگردان تصمیم دارد مسائل مربوط به کُردها را به هیاتی ثانویه متشکل از احزاب کُرد واگذار کند تا این هیئت در آینده نزدیک مذاکرات مستقلی را با دولت سوریه آغاز کند.
توافق مارس ۲۰۲۵ به‌دلیل به رسمیت‌شناختن بی‌سابقه موجودیت سیاسی کردها توسط دولت سوریه و پیش‌بینی ادغام نیروهای سوریە دموکراتیک در ساختار رسمی کشور، نقطه عطفی در تاریخ معاصر سوریه محسوب می‌شود.
حضور پنهانی نماینده آمریکا در این مذاکرات، سوالات جدی درباره نقش فعال واشنگتن در شکل‌دهی به فرآیند آشتی ملی سوریه مطرح کرده است.
