دیدارهای متقابل هیات‌های نظامی دولت انتقالی سوریه و روسیه ادامە دارند
- arefsalimi78
- Oct 3
- 3 min read
Updated: Oct 5
دیدارهای همزمان هیات‌های نظامی دولت انتقالی سوریه و روسیه نشانه‌ای از ورود روابط دو کشور به مرحله‌ای تازه و حساس، به‌ویژه پس از سقوط حکومت بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ ارزیابی می‌شود. این تحولات حاکی از آن است که مسکو و دمشق در پی بازتعریف همکاری‌های خود بر پایه منافع مشترک و الزامات ژئوپولیتیک هستند.
دیدارهای متقابل هیات‌های عالی‌رتبه نظامی سوریه و روسیه نشان می‌دهد روابط این دو دو کشور در یک نقطه عطف حساس قرار گرفته است.
روسیه سوریه را به عنوان «متحدی به‌دست‌آمده» دوباره تعریف می‌کند و دمشق نیز به دلیل «پیوندهای تاریخی» مسکو را شریکی غیرقابل جایگزین می‌داند.
بنا به گزارش پایگاە خبری٠ تحلیلی نومیدیا ۲۴، روز جمعه ۱۱ مهرماه، هیاتی نظامی از سوی دولت انتقالی سوریە به ریاست سرتیپ علی‌الناصان، رئیس ستاد کل ارتش، وارد مسکو شدە و همزمان هیاتی از نیروی هوایی روسیه در دمشق با واحدهای پدافند هوایی سوریه دیدار کرد.
این دیدارهای متقابل حدود ۱۰ ماه پس از سقوط حکومت بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ و روی کار آمدن دولت موقت به ریاست احمد الشرع صورت گرفته است.
در این بارە، منابع آگاه می‌گویند محور گفت‌وگوها در مسکو بررسی توافق‌های نظامی موجود و تعیین قالب‌های جدید همکاری است، در حالی‌که هیات روسی در دمشق بر نوسازی و آموزش سامانه‌های پدافند هوایی، از جمله تجهیزات روسی مانند S-300 و S-400 تمرکز داشت.
در گفت‌وگوهای مسکو، موضوع بررسی توافق‌های موجود و طراحی چارچوب‌های تازه همکاری مطرح شده است.
در دمشق نیز هیات روسی بر نوسازی سامانه‌های پدافند هوایی، از جمله سامانه‌های ساخت روسیه مانند S-300 و S-400 – تمرکز داشت. کارشناسان این دیدارها بازتابی از نزدیکی عمل‌گرایانه میان مسکو و دمشق ارزیابی کرده‌اند.
بە نظر می رسد تحرکاتی از این دست، نشان‌دهنده تلاش مسکو برای تثبیت نفوذ در خاورمیانه و حفظ اهرم فشار در برابر ایران، ترکیه و اسرائیل است.
از سوی دیگر، دولت انتقالی سوریه به ریاست احمد الشرع روسیه را همچنان شریکی ناگزیر قلمداد کردە و به همکاری نظامی و اقتصادی بلندمدت با مسکو امید بسته است.
از این نگاە، دولت انتقالی سوریه به ریاست احمد الشرع بر تداوم همکاری راهبردی با روسیه تأکید دارد و این گام‌ها هم تضمین حضور نظامی روسیه و هم تعریف نقش این کشور در بازسازی سوریه را هدف گرفته است.
روسیه از سال ۲۰۱۵ با دخالت مستقیم در جنگ داخلی سوریه، حکومت اسد را سرپا نگه داشت و پایگاه‌های استراتژیک طرطوس و حمیمیم را تقویت کرد. این پایگاه‌ها تنها جای پای دائمی روسیه در خاورمیانه بودند.
اما با پیشروی نیروهای هیئت تحریرالشام در ۲۰۲۴ و فرار اسد به مسکو، کرملین ناگزیر به سازگاری با شرایط جدید شد و بخشی از نیروهای خود را عقب کشید، هرچند پایگاه‌ها حفظ شدند.
به گفته ناظران، این دیدارها ابعاد نظامی پررنگی دارند. مسکو برای تضمین بقای پایگاه‌هایش در طرطوس و حمیمیم از مسیر دیپلماتیک و نظامی به طور همزمان اقدام می‌کند. برای مسکو، پایگاه‌های طرطوس و حمیمیم همچنان حیاتی‌ترین دارایی‌های نظامی در خاورمیانه به شمار می‌روند.
این پایگاه‌ها که از سال ۲۰۱۵ تثبیت شدەاند، نه تنها نفوذ دریایی روسیه در مدیترانه را تضمین می‌کنند، بلکه به عملیات این کشور در آفریقا و موازنه‌سازی در برابر ترکیه و ایران نیز کمک می‌کنند.
در این میان، دولت موقت سوریه نیز این حضور را فرصتی برای بازسازی ارتش فرسوده خود و احیای توان دفاعی می‌داند. با این حال آینده این روند هنوز شکننده است. قرار است سفر احمد الشرع به مسکو در اواسط اکتبر، بُعد اقتصادی این همکاری را روشن‌تر کند.
روسیه می‌تواند در بازسازی انرژی و زیرساخت‌های سوریه نقشی کلیدی ایفا کند و در برابر، تضمین بلندمدت پایگاه‌هایش را دریافت کند. دمشق نیز در تلاش است میان روابط آرام با روسیه و پیوندهای بهتر با آمریکا و غرب موازنه ایجاد کند.
از سوی دیگر، اگر جنگ اوکراین شدت گیرد، توانایی روسیه برای سرمایه‌گذاری در سوریه کاهش خواهد یافت؛ از همین رو بسیاری این تحرکات را شتاب‌زده توصیف می‌کنند.
برخی تحلیلگران این روند را نشانه‌ای از پراگماتیسم متقابل میان دو کشور دانسته‌اند. به باور آنها روسیه سوریه را به عنوان مهم‌ترین متحد حفظ‌شده بازتعریف می‌کند و دمشق نیز مسکو را به دلیل پیوندهای تاریخی شریک ناگزیر خود می‌داند.
با این حال، منابع غربی هشدار می‌دهند محدودیت‌های ناشی از جنگ اوکراین و فشار تحریم‌ها می‌تواند توان روسیه برای سرمایه‌گذاری و حمایت پایدار از سوریه را کاهش دهد.
