لیلا زانا، زنان را به رهبری برای دستیابی بە صلح فراخواند
- arefsalimi78
- May 30
- 3 min read
لیلا زانا سیاستمدار کُرد و نماینده پارلمان ترکیه در دهه نود قرن گذشته میلادی، در سخنانی در نخستین کنفرانس زنان پارلمانتاریست کُرد، از زنان کُرد خواست تا رهبری تلاش‌ها برای برقراری صلح و دمکراسی در خاورمیانه را در دست بگیرند. او همچنین از زنان کُرد خواست با اعتماد به نفس و اتحاد در برابر آنچه که دهه‌ها سرکوب دولتی و همسان‌سازی فرهنگی خواند، بایستند.
روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (۲۸ و ۲۹ مه) نخستین کنفرانس زنان پارلمانتاریست کُرد در شهر دیاربکر (آمد) در کُردستان ترکیه برگزار شد.
جنبش زنان آزاد (TJA) این کنفرانس دو روزه را با شعار «ژن، ژیان، آزادی» و با هدف محوریت زنان در سیاست دموکراتیک برگزار کرده بود. یکی از سخنرانان این کنفرانس، لیلا زانا پارلمانتار کُرد در دهه ۱۹۹۰ میلادی بود که آن زمان به دلیل موضع‌گیری‌هایش در دفاع از حقوق کُردها و به ویژه ادای سوگند به زبان کُردی در صحن پارلمان ترکیه، مصونیت پارلمانی‌اش سلب و به مدت ده سال زندانی شد.
لیلا زانا در سخنانی نخستین روز کنفرانس، به مبارزه طولانی‌اش به‌عنوان یکی از چهره‌های نمادین جنبش سیاسی کُرد اشاره کرد. او گفت: زنان روزگاری در چهار دیواری خانه محصور بودند، اما اکنون الهام‌بخش جهان‌اند. زنان کُرد الگویی برای دیگران شده‌اند. زانا افزود:
اگر به تاریخ مبارزات زنان کُرد نگاه کنیم، صدای آن‌ها گاهی بلند شده، اما همیشه قدرتمند و سازمان‌یافته نبوده‌اند. گاهی فقط نیازهای خود را پاسخ داده‌اند یا دیپلماسی را مطرح کرده‌اند، اما اکنون ایستادگی قوی در زمینه سازمان‌یافتگی در دستور کار آن‌ها قرار دارد. زنان باید به خود باور داشته باشند، قوی شوند و این قدرت را به جامعه بازتاب دهند.
او هشدار داد که ذهنیت حکومت ترکیه در صد سال گذشته، با وجود سال‌ها مبارزه، تغییر بنیادی نکرده است: «آن زمان خواهان برادری بودیم، امروز هم هستیم. اما برادری نمی‌تواند یک‌سویه باشد. چه در زندان، چه در پارلمان، چه در خیابان، به مبارزه ادامه می‌دهیم. باید برای موجودیت خود بایستیم، نه چیز دیگر.»
لیلا زانا در پایان گفت:
در این مسیر جدید، به خودتان ایمان داشته باشید. ما بر راه درستی ایستاده‌ایم. این ما بودیم که مورد ظلم، انکار و همسان‌سازی قرار گرفتیم. پس از هستی‌مان دفاع کنیم، نه چیز دیگر.
آنچه این کنفرانس را متمایز کرد، همزمانی آن با تشدید تنش‌ها در خاورمیانه بود، موضوعی که اهمیت همگرایی زنان در دفاع از دموکراسی و عدالت را دوچندان می‌کند.
زنان کُرد که از زمان لیلا زانا تاکنون به پارلمان‌های اقلیم کُردستان، عراق، ترکیه و کشورهای اروپایی راه یافته‌اند یا در سیاست دموکراتیک نقش داشته‌اند، به این کنفرانس دعوت شده بودند. اما به دلیل ممنوعیت‌هایی که از سوی دولت ترکیه اعمال شده بود، برخی از شرکت‌کنندگان به صورت ویدیو کنفرانس در این نشست سیاسی-اجتماعی شرکت کردند، از جمله اوین سوید، رئیس مشترک شورای اجرایی اداره خودگردان شمال و شرق سوریه.
اوین سوید در پیامی ویدیویی خطاب به شرکت‌کنندگان گفت که زنان در منطقه‌اش با الهام از اندیشه‌های عبدالله اوجالان فعالیت می‌کنند؛ اندیشه‌هایی که بر جامعه‌ای دموکراتیک، مبتنی بر هماهنگی با محیطزیست و آزاد از سلطه جنسیتی، تأکید دارد.
او گفت:
زنان باید پروژه صلح و جامعه دموکراتیک را رهبری کنند. ما ساکت نیستیم. در همه جا برای دفاع از حقوق خود می‌جنگیم. رویکرد ما بر پیام اوجالان استوار است، پیامی که راه‌حلی برای بحران‌های منطقه ارائه می‌دهد.
کُرده عمر، نماینده پیشین پارلمان عراق نیز که در سن ۲۱ سالگی به دلیل فعالیت سیاسی شکنجه شده بود، از عزم خود برای موفقیت در فضای مردسالار سیاست سخن گفت. او اظهار کرد: «مرا مسخره می‌کردند، اما من پافشاری کردم. باید پیروز می‌شدم، برای زنان دیگر.»
شرکت‌کنندگان بارها بر ضرورت اتحاد کُردها تأکید کردند و به تجربیات مشترک سرکوب و مقاومت در ترکیه، سوریه، عراق و ایران اشاره نمودند.
کُردستان پیرداوود قادر، عضو اتحادیه نمایندگان پارلمان کُردستان هم از زنان خواست تا نقش پررنگ‌تری در ساختارهای سیاسی و اقتصادی ایفا کنند. او گفت: «ما باید در برابر قدرت ساختار موجود بایستیم. مبارزه ادامه دارد و حضور زنان باید نیرومندتر شود.»
