محمود عباس معاونش را به عنوان جانشین احتمالی معرفی نمود
- Arena Website
- Oct 27
- 3 min read
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، پس از بیش از دو دهه در قدرت، با صدور یک اعلامیه قانون اساسی، برنامه‌ای برای جانشینی خود روشن کرد و معین کرد در صورت کناره‌گیری یا فوت، معاونش به‌طور موقت زمام امور را در دست خواهد گرفت.
محمود عباس،رئیس ۸۹ ساله تشکیلات خودگردان فلسطین، روز یکشنبه با صدور بیانیەای اعلام نمود که در صورت خالی بودن پست ریاست، معاون او، حسین شیخ، به‌طور موقت وظایف رئیس‌جمهور را بر عهده خواهد گرفت.
این مأموریت موقت حداکثر ۹۰ روز به طول خواهد انجامید و در این مدت باید انتخابات برای برگزیدن رهبر جدید برگزار شود؛ در صورت وجود عوامل قهری کە مانع از برگزاری انتخابات شوند، شورای مرکزی فلسطین تنها می‌تواند یک‌بار این دوره را تمدید کند. در بیانیه عباس آمده است:
در راستای حفظ ثبات و منافع عالی ملی، این بیانیە مبتنی بر قانون اساسی را صادر کردیم تا بر اصل تفکیک قوا و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت از طریق انتخابات آزاد و عادلانه تأکید کنیم.
بر اساس این اعلامیه جدید، اعلامیه قانون اساسی شماره (۱) سال ۲۰۲۴ لغو می‌شود. در نوامبر ۲۰۲۴، عباس فرمانی را مبنی بر اصلاح قانون اساسی صادر کردە و راوحی فتوح، مقام ارشد فتح را با حمایت مردمی محدود، به عنوان جانشین موقت خود منصوب کرد.
آن زمان این اقدام به عنوان حرکتی برای جلوگیری از انتقال ریاست به عزیز دویک، رئیس وابسته به حماس مجلس منحل شده، تلقی شد.
فشارهای بین‌المللی و محدودیت مانور
محمود عباس، چهره‌ای کهنه‌کار فتح، پس از مرگ یاسر عرفات در ۲۰۰۵ به ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین رسید و آخرین بار در سال ۲۰۰۸، در حالی که شکاف میان فتح و حماس و سیاست اسرائیل در قدس مانع برگزاری انتخابات بعدی شده بود بە عنوان رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین انتخاب شد
.
تصمیم اخیر عباس در شرایطی اتخاذ شده است که عباس برای مدت‌ها از تعیین جانشین اجتناب و تحت فشار متحدان عربی و بین‌المللی برای شفاف‌سازی در مورد جانشینی قرار داشت.
تحلیلگران این اقدام را نشانه کاهش گزینه‌های عباس و محدودیت مانور او در برابر فشارهای خارجی تفسیر کرده‌اند. جهاد حرب، تحلیلگر مستقل سیاسی فلسطینی در این بارە، گفت:
این تصمیم نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور عباس دیگر در برابر فشارهای بین‌المللی جای مانور ندارد.
حسین شیخ،معاون ۶۴ ساله عباس در سازمان آزادیبخش فلسطین (PLO)، که این سمت را از آوریل امسال و به عنوان اولین انتصاب از این نوع در نزدیک به پنج دهه گذشته بر عهده گرفته است، اکنون به عنوان جانشین موقت تشکیلات خودگران در نظر گرفتە شدە است.
او که پیش از این رئیس کمیسیون امور مدنی تشکیلات خودگردان بود، بخش عمده‌ای از هماهنگی‌های این نهاد را با اسرائیل را مدیریت کرده است.
مقامات اسرائیلی و آمریکایی او را فردی واقع‌گرا و میانه‌رو توصیف می‌کنند که خواهان حفظ ثبات است، در حالی که منتقدان فلسطینی او را نماد رویکرد شکست‌خورده عباس در همکاری با اسرائیل می‌دانند.
با این حال، طرح جانشینی عباس در بستر چالش‌های عمیق سیاسی صورت می‌گیرد. تشکیلات خودگردان فلسطین با بحران مشروعیت مواجه است و اکثریت قابل توجهی از فلسطینی‌ها در نظرسنجی‌ها خواستار استعفای عباس هستند.
پارلمان فلسطین (شورای قانون‌گذاری) از سال ۲۰۰۷ و پس از به کنترل درآوردن غزه توسط حماس، غیرفعال بوده است.
طبق قانون اساسی، در صورت ناتوانی رئیس تشکیلات، رئیس مجلس باید بە عنوان جانشین در نظر گرفتە شود، اما انحلال مجلس توسط دیوان عالی در سال ۲۰۱۸ و وابستگی رئیس آن به حماس، این مسیر را مسدود کرد.
رهبران فلسطینی بارها وعده برگزاری انتخابات ملی را داده اما آن را محقق نکرده‌اند و بسیاری نگرانند که پس از عباس نیز وضعیت تفاوت چندانی با دورە وی نداشتە باشد.
