مشاوران حقوقی پارلمان آلمان: حمله به ایران احتمالاً ناقض منشور سازمان ملل بوده است
- Arena Website
- Jul 8
- 3 min read

مرکز مشاوران علمی پارلمان فدرال آلمان در پاسخ به سوال یکی از نمایندگان حزب چپ مشروعیت حقوقی حملات نظامی اسرائیل و ایالات متحده به ایران را بهشدت زیر سؤال برده و از «تردیدهای جدی» در زمینه مطابقت این حملات با قوانین بینالمللی سخن گفته است.
در این گزارش ۵۴ صفحهای که در پاسخ به سوالات اولریش تودن، نماینده حزب چپ آلمان، تهیه و نسخهای از آن در اختیار خبرگزاریهای آلمان قرار گرفته است وضعیت حقوقی عملیات ارتش اسرائیل تحت عنوان «شیر خیزان» و دخالت نظامی ایالات متحده در این حمله از دریچه حقوق بینالملل مورد ارزیابی قرار گرفته است.
بر اساس تحلیل کارشناسان بخش مشاوره و خدمات علمی بوندستاگ، اسرائیل نتوانسته است معیارهای لازم برای توجیه حملاتش به ایران در قالب «حق دفاع از خود» را که در ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد تعریف شده، به اثبات برساند.
در این گزارش آمده است که «اکثریت قریب به اتفاق حقوقدانان بینالمللی» بر این باورند که اقدامات اسرائیل با اصول حقوق بینالملل همخوانی ندارد. گزارش میافزاید:
تولید مقدار کافی اورانیوم غنی شده در چارچوب برنامه هستهای ایران تنها یکی از مراحل مقدماتی برای تولید سلاح هستهای است و بهتنهایی نشاندهنده نیت نظامی نیست.
کارشناسان تأکید کردهاند که اسرائیل برای استناد به دفاع مشروع باید نشان میداد که ایران نه تنها در آستانه ساخت سلاح هستهای قرار داشته، بلکه قصد استفاده قریبالوقوع از آن علیه اسرائیل را نیز داشته است. همچنین، عملیات «شیر خیزان» میبایست تنها راه باقیمانده برای جلوگیری از وقوع این تهدید محسوب میشده است. اما، به گفته نویسندگان گزارش، هیچیک از این شروط بهطور قانعکنندهای اثبات نشدهاند.
ابهام در مشروعیت مداخله ایالات متحده
مشاوران حقوقی پارلمان آلمان همچنین به نقش ایالات متحده در این درگیریها پرداخته و بر این نکته تأکید کرده که اگر حملات اسرائیل مشروع نبوده باشند، دخالت ایالات متحده نیز نمیتواند بر اساس «حق دفاع جمعی» توجیه شود.
در این گزارش آمده است: «دخالت ایالات متحده تنها در صورتی با حقوق بینالملل سازگار است که اقدامات اسرائیل خود مشروع باشد، و این مسئله محل تردید جدی است.»
عملیات نظامی اسرائیل تحت عنوان «شیر خیزان» از تاریخ ۱۳ ژوئن آغاز شد و شامل حملات هوایی به تأسیسات هستهای و نظامی ایران و همچنین ترور فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هستهای ایرانی بود.
ایالات متحده نیز در ۲۲ ژوئن و در حمایت از اسرائیل وارد این درگیری شد و تاسیسات هستهای در فوردو، نظنز و اصفهان را با بکارگیری بمبهای سنگر شکن بشدت بمباران کرد. این جنگ در نهایت با اعلام آتشبس در ۲۵ ژوئن پایان یافت.
هشدار درباره تضعیف نظم حقوقی بینالملل
خدمات علمی بوندستاگ، در این گزارش، نسبت به سوءاستفاده از مفاهیم حقوقی مانند «دفاع مشروع» هشدار داده و تأکید کردهاند که فشار بیش از حد بر این مفاهیم میتواند به تضعیف اصل بنیادین ممنوعیت استفاده از زور در حقوق بینالملل منجر شود.
در گزارش آمده است:
نباید اجازه داد که توجیهات امنیتی، مفهوم دفاع مشروع را به ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی بدل کند. چنین روندی، میتواند هنجارهای حقوقی بینالمللی را فرسوده کرده و امنیت جمعی را تضعیف نماید.
این گزارش درحالی ارائە می شود که صدراعظم آلمان و بخشی از اعضای کابینه او ازجمله وزیر کشور و وزیر خارجه از حمله اسرائیل و ایالات متحده حمایت کرده بودند.
فردریش مرتس درحاشیه اجلاس گروه هفت در کانادا در گفتگو با شبکه دو آلمان صراحتا از حمله دفاع کردە و گفتە بود:
این کار کثیفی است که اسرائیل برای همه ما انجام میدهد... فقط میتوانم بگویم که برای ارتش اسرائیل، دولت اسرائیل، که شجاعت انجام این کار را دارند، احترام زیادی قائلم.
او پس از بازگشت به آلمان در پاسخ به انتقادات مجددا از اقدام نظامی واشنگتن و تلآویو حمایت کرد و گفت: «برای ما و شخصاً برای من هیچ دلیلی برای انتقاد از آنچه اسرائیل آغاز کرد یا آنچه آمریکا انجام داد، وجود ندارد. این اقدام بدون خطر نیست، اما ادامه وضعیت پیشین نیز گزینهای نبود.»











