نرخ تورم در ایران به بالاترین سطح ۱۶ ماه اخیر افزایش یافت

بر اساس آخرین داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌ای در فروردین ۱۴۰۴ به ۳۸.۹ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل رسید، در حالی که شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) به عدد بی‌سابقه ۳۲۸.۱ واحد رسید. تورم ماهانه نیز ۳.۹ درصد ثبت شد که نسبت به اسفند ۱۴۰۳ افزایشی ۰.۷ واحد درصدی را نشان می‌دهد.

طبق یافتەهای مرکز آمار ایران، از فروردین ماە سال جاری، نرخ تورم در ایران افزایشی بی سابقە یافتە و در مقایسە با سال گذشتە، از افزایش ٠.٧ درصدی برخوردار بودە است.

در همین رابطە، گروه میوه و خشکبار با تورم ماهانه ۱۱.۷ درصدی، بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرد. دخانیات و کالاهای متفرقه نیز در رتبه‌های بعدی قرار گرفتەاند، در حالی که گروه‌های لبنیات و آموزش کمترین افزایش قیمت را تجربه کردند.

کاهش قدرت خرید و پیش‌بینی رشد اقتصادی ضعیف

روزنامه هم‌میهن در گزارشی اعلام کرد قدرت خرید دستمزد ۱۳.۹ میلیون تومانی در سال ۱۴۰۴، در مقایسه با سال گذشته، ۱۵ درصد در برابر دلار و ۴۵ درصد در برابر سکه کاهش یافته است. از سوی دیگر، قدرت خرید مردم در سال جاری نسبت به سال 1390 بیش از 55 درصد کاهش پیدا کرده است.

در همین حال، صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی ایران در سال جاری تنها ۰.۳ درصد و در سال ۱۴۰۵ ۱.۱ درصد خواهد بود. این نهاد هشدار داده است که تداوم تحریم‌ها می‌تواند اقتصاد ایران را وارد رکودی عمیق کند.

ریشه‌های ساختاری تورم و تحلیل کارشناسی

تیمور رحمانی، اقتصاددان و عضو شورای پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی در تحلیلی تأکید کرده است که مهار تورم در ایران بدون اصلاح ساختار بودجه‌ریزی و کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار، به‌ویژه نفتی، امکان‌پذیر نیست.

او عواملی چون ناترازی انرژی، نظام توزیع ناکارآمد و رشد نقدینگی را از ریشه‌های اصلی تورم بالای ۳۰ درصدی در کشور دانست و افزود: «ابزارهای بانک مرکزی به‌تنهایی برای کنترل این بحران کافی نیستند.

شکاف ارزی و تأثیر محدود مذاکرات هسته‌ای

از سوی دیگر، بنابە گزارشها از بازار کالاها، شکاف میان نرخ رسمی دلار و قیمت آن در بازار آزاد و هزینه واردات کالاهای اساسی مانند دارو و تجهیزات پزشکی را به‌شدت افزایش داده است. اگرچه اخبار مثبت از مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا باعث کاهش موقت نرخ ارز و طلا شد، اما گزارشها حاکی از آن هستند که این کاهش، تأثیر محسوسی بر تورم نداشته است.

تحلیلگران بر این باورند که رفع بحران‌هایی مانند کاهش ارزش ریال نیازمند اصلاحات ساختاری داخلی و بهبود روابط خارجی است.