واکنش تند سپاە پاسداران نسبت بە حضور زنان در مراسم استقبال از مقامات اقلیم کُردستان

فرودگاه سنندج، مراسم استقبال از استانداران اقلیم کُردستان

در پی سفر چهار استاندار اقلیم کُردستان عراق و روسای اتاق‌های بازرگانی این اقلیم به سنندج برای شرکت در نشستی بە منظور بهبود روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، مراسمی رسمی از سوی استانداری کُردستان برای استقبال از آن‌ها با حضور زنان سوارکار کُرد با لباس‌های کُردی برگزار شد کە با واکنش‌های شدید از سوی رسانەهای محافظه‌کار جمهوری اسلامی ایران مواجه گردیدە است.

در جریان مراسم استقبال رسمی از چهار استاندار اقلیم کُردستان عراق و روسای اتاق‌های بازرگانی این اقلیم به سنندج (سنە) چند زن سوارکار کُرد با لباس‌های کُردی به عنوان بخشی از نمایش‌های فرهنگی حضور یافتند. این اقدام اگر چە با استقبال مهمانان اقلیم کُردستان روبه‌رو شد، اما بلافاصله با واکنش‌های تند از سوی برخی رسانه‌های محافظه‌کار جمهوری اسلامی ایران مواجه گردید.

در واکنشی شدید بە این استقبال رسمی، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، در گزارشی شدیداللحن نسبت به مراسم استقبال از استانداران اقلیم کُردستان در سنندج، حضور زنان سوارکار با لباس‌های کُردی را «نمایشی به دور از شئونات فرهنگی و دینی جامعه‌ کُردی» خوانده و آن را «مایه‌ تأسف و تعجب مردمان این دیار» دانسته است.

این رسانه بدون اشاره به هیچ نام یا منبع مشخصی، به نقل از برخی اهالی کُردستان ادعا کرده است که این اقدام با واکنش منفی و انتقاد شدید روبه‌رو و خواستار عذرخواهی رسمی مقامات برگزارکننده از «مردم مومن کُردستان» شده است.

در همین راستا، ستاد امر به معروف و نهی از منکر کُردستان – نهادی ایدئولوژیک تحت ریاست نماینده ولی‌فقیه غیرکُرد در استان – نیز با صدور بیانیه‌ای تند، مقامات سیاسی استان را مورد حمله قرار داده و مدعی شده است که فرهنگ مردم کردستان بر اصل «ذاعفه (عفت و پاکدامنی) بودن زنان و دختران کُرد» استوار است.

این ستاد همچنین حضور زنان و دختران بزک کرده در مراسم استقبال را مغایر با دیپلماسی میدان جمهوری اسلامی دانسته و خواستار آن شده است که مسئولان استان از مردم با شرف کُردستان عذرخواهی کنند.

خبرگزاری دانشجو نیز در واکنش به این مراسم فرهنگی، بدون ذکر هیچ نام یا منبع مشخصی، آن را «استقبال توهین‌آمیز» خوانده و مدعی شده است که این اقدام با «انتقاد شدید مردم و صاحبنظران دینی در این استان» مواجه شده است. این خبرگزاری در ادامه، با متهم کردن استاندار و سایر مقامات محلی، نوشته است که برگزاری چنین مراسم‌هایی تلاش آگاهانه‌ای از سوی آنان برای «انحراف افکار عمومی از مشکلات استان» بوده است.

سابقه‌ طولانی سرکوب حضور زنان در فضاهای عمومی

مخالفت با حضور فعال و نمادین زنان در عرصه‌های عمومی، به‌ویژه در کُردستان، سابقه‌ای دیرینه در سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران دارد. این نخستین‌بار نیست که مقامات رسمی و رسانه‌های وابسته به نهادهای امنیتی به بهانه "حفظ ارزش‌های دینی و فرهنگی"، با حضور زنان کُرد در برنامه‌های رسمی یا آیین‌های فرهنگی برخورد می‌کنند.

در نوروز سال جاری نیز، مراسم‌های جمعی نوروز در شهرهای مختلف کُردستان که با رقص، موسیقی، و حضور پررنگ زنان و مردان کُرد همراه بود، مورد انتقاد شدید مقام‌های مذهبی و رسانه‌های اصول‌گرا قرار گرفت. به‌ویژه حضور زنان با پوشش کُردی و بدون رعایت حجاب اجباری جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان مصداق «بی‌عفتی» و «هنجارشکنی» تلقی شد. در پی این اعتراض‌ها، دست‌کم ١١ نفر از فعالان فرهنگی و اجتماعی در شهرهای مختلف کُردستان از جمله مریوان، سنندج و سقز بازداشت شدند.

سرکوب چنین فعالیت‌هایی اما به موارد فرهنگی محدود نمی‌شود. سیاست‌های محدودکننده نسبت به زنان کُرد بخشی از یک رویکرد فراگیرتر است که ریشه در نگاه ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران به جنسیت، ملیت و قدرت دارد. زنان کُرد نه تنها به‌عنوان زن، بلکه به‌عنوان نماد فرهنگی و سیاسی مقاومت در برابر سلطه مرکز‌گرا دیده می‌شوند.

این نوع برخوردها در ادامه‌ی همان سیاستی است که تلاش می‌کند هر نوع بازنمایی از هویت مستقل، کُردی و زنانه را سرکوب کند؛ هویتی که در سال‌های اخیر به شکل پررنگی در قالب اعتراضات مردمی نمود پیدا کرده است.

استان کردستان در پاییز سال ۱۴۰۱ خواستگاه اصلی جنبش "ژن، ژیان، ئازادی" (زن، زندگی، آزادی) بود؛ جنبشی که پس از قتل دولتی ژینا امینی شکل گرفت و به سرعت به سراسر ایران گسترش یافت.

این خیزش، ادامه‌ سنت مبارزاتی زنان کُرد در دیگر بخش‌های کُردستان در ترکیه، سوریه و عراق نیز هست؛ زنانی که در برابر سنت‌های مردسالار و ساختارهای دولتی سرکوب‌گر و گروه‌های مرتجع اسلام‌گرا چون گروه دولت اسلامی در عراق و شام و دیگر گروه‌های اسلامی همسو با القاعده و دولت ترکیه، نه فقط برای حقوق برابر، بلکه برای آزادی جمعی و هویتی ایستاده‌اند.