پایان دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا؛ تهران همچنان «محتاطانه خوشبین» است

وزیر خارجه ایران همراه همتای عمانی‌اش/ عکس از رویترز

سومین دور مذاکرات بین ایران و آمریکا در مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. این مذاکرات که برای سومین شنبه پیاپی بین دو کشور انجام صورت می‌گیرد، با حضور هیئت‌هایی از هر دو طرف پیگیری شد. نکته قابل توجه در این دور از مذاکرات، حضور گروه‌های فنی و کارشناسی از ایران و آمریکا بود.

هیئت ایرانی را در این مذاکرات، طبق روال دو هفته قبل، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، رهبری می‌کرد. همچنین، مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی، معاونان وزارت خارجه ایران، سرپرستی گروه‌های کارشناسی ایران را بر عهده داشتند.

بر اساس گزارش العربیه دور سوم مذاکرات حدود ۹ ساعت به طول انجامیده است. در ترکیب گروه ایرانی، متخصصانی در زمینه رفع تحریم، از جمله کارشناسان اقتصادی، بانکی و کارشناسان مرتبط با حوزه هسته‌ای و تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز حضور داشتند.

در مقابل، ریاست هیئت آمریکایی را استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، بر عهده داشت. مایکل آنتون، مدیر برنامه‌ریزی سیاستگذاری وزارت خارجه آمریکا، رئیس تیم کارشناسی آمریکا بود.

به روال دو هفته گذشته، مقامات جمهوری اسلامی و نیز رسانه‌های حکومتی ایران اصرار داشتند که مذاکرات «غیرمستقیم» و با میانجی‌گری وزیر خارجه عمان است.

پیش از آغاز مذاکرات، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با تأکید بر دنبال کردن یک «توافق ساده» با ایران، هدف اصلی کشورش را جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای عنوان کرد. او همچنین از پیشرفت خوب مذاکرات و تمایل ایران برای رسیدن به توافق سخن گفت.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنانی که به نظر می‌رسید ناظر بر فضای حاکم بر مذاکرات باشد، با اشاره به روایتی تاریخی، به طرفدارانش هشدار داده بود که «از اعتراض بی‌خودِ عجله و تحلیل‌های غلط» خودداری کنند. او همچنین به موضوع بحث‌برانگیز صلح امام دوم شیعیان با معاویه خلیفه اموی اشاره کرده بود که با توجه به حساسیت مقطع زمانی و وجود دیدگاه‌های مختلف در داخل ایران نسبت به مذاکرات، قابل تامل به نظر می‌رسید.

در جریان مذاکرات، طرفین به تبادل نظرات خود در مورد چگونگی پایان موثر تحریم‌ها و اعتمادسازی درباره ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران پرداختند. سخنگوی وزارت خارجه ایران مدعی شد که برنامه‌های دفاعی و موشکی ایران در این مذاکرات مورد بحث قرار نگرفت.

هیئت ایرانی در مسقط پایتخت عمان

دور چهارم مذاکرات شنبه آینده

پس از پایان مذاکرات، بدر بوسعیدی، وزیر خارجه عمان، از ادامه مذاکرات در روز شنبه هفته آینده خبر داد.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، مذاکرات این دور را جدی‌تر از گذشته توصیف کرد و ابراز امیدواری کرد که «با توجه به جدیت طرفین»، امکان پیشرفت در مذاکرات وجود داشته باشد. بر اساس گزارش‌ها، دور بعدی مذاکرات نیز قرار است در مسقط و با حضور عباس عراقچی و استیو ویتکاف برگزار شود.

عراقچی هم چنین گفته که در دور بعدی مذاکرات، کارشناسانی از سازمان انرژی اتمی ایران نیز حضور خواهند داشت؛ کسانی که انتظار می‌رفت در همین دور نیز حضور داشته باشند.

وزیر خارجه ایران بار دیگر اعلام کرد که به شدت محتاطانه‌ نسبت به پیشرفت مذاکرات خوشبین است. او هفته گذشته نیز در جریان سفری به چین گفته بود که نسبت به مذاکرات با آمریکا «خوشبینی محتاطانه‌» دارد. او اما در عین حال گفت که هنوز اختلافاتی جدی بین دو طرف وجود دارد.

ایران گفته است که مذاکرات منحصرا بر موضوع برنامه اتمی و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و بحث تسلیحات موشکی تهران در آن مطرح نشده است.

در حاشیه این رویدادها، تحولات دیگری نیز قابل توجه بود. رسانه‌های ایران گزارش‌هایی از بهبود شاخص بورس تهران و افزایش ارزش تومان همزمان با برگزاری مذاکرات منتشر کردند.

از سوی دیگر روزنامه کیهان، نزدیک به جناح‌های تندرو حکومت ایران، با انتشار یادداشتی، نگاهی انتقادی به مذاکرات داشت و سوالاتی را درباره اهداف واقعی طرف آمریکایی مطرح کرده است.

در مقابل، برخی دیپلمات‌های غربی و منطقه، روند پیشرفت مذاکرات را سریع‌تر از حد انتظار ارزیابی کرده‌اند.